Wyrok SN z dnia 18 czerwca 2010 r., sygn. V CSK 422/09

Przepis art. 417 § 1 k.c. w związku z art. 77 ust. 1 Konstytucji, mający zastosowanie do zdarzeń i stanów prawnych powstałych przed dniem 1 września 2004 r., stanowi podstawę prawną odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną wydaniem i wykonaniem nieostatecznej decyzji organu podatkowego pierwszej instancji, następnie uchylonej. Przesłanką tej odpowiedzialności, poza szkodą i związkiem przyczynowym pomiędzy szkodą a wydaniem i wykonaniem nieostatecznej decyzji jest bezprawność. Samo pojęcie bezprawności nie jest jednakowe na gruncie całego systemu prawa i nie każda nieprawidłowość, także organu pierwszej instancji, może być kwalifikowana, jako bezprawność. W sferze odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za niezgodne z prawem działanie władzy publicznej, przesłanka bezprawności oznacza naruszenie przez władzę publiczną przepisów prawa, ale jedynie takie, które stanowiło warunek konieczny do powstania szkody i którego normalnym następstwem w danych okolicznościach jest powstanie szkody.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Irena Gromska-Szuster

SSN Grzegorz Misiurek

Protokolant Ewa Zawisza

w sprawie z powództwa C. S.A. w K. przeciwko Skarbowi Państwa - Dyrektorowi Urzędu Kontroli Skarbowej w K. o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 18 czerwca 2010 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 5 czerwca 2009 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w K. do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

„C." Spółka Akcyjna wniosła o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa - Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w K. początkowo kwoty 77 607 800 zł a następnie (od 8 maja 2005 r.) kwoty 100 347 170,42 zł z odsetkami od wytoczenia powództwa. W uzasadnieniu powódka wskazała, że w 2000 r. otrzymała decyzje inspektora kontroli skarbowej oraz I Urzędu Skarbowego w K. zarzucające pozorność transakcji handlowych w odniesieniu do oprogramowania Katia dla Windows i określające zaległości w podatku VAT z tego tytułu. W 2002 r. powódka otrzymała decyzję inspektora kontroli skarbowej określającą zaległości w podatku w odniesieniu do obrotu radiometrami. Z decyzji tych wynikało, że zaległości powódki w podatku VAT za okres od listopada 1994 do października 1995 w odniesieniu do Katii dla Windows wyniosły łącznie z odsetkami i sankcją dodatkową 82 741 797.80 zł, zaś w odniesieniu do radiometrów za okres od lutego do czerwca 1996 r. - 24 793 653,501 zł. Od powyższych decyzji powódka odwołała się. W efekcie odwołań Izba Skarbowa w K. utrzymała w mocy decyzje za okres listopad - grudzień 1994 r., oraz sierpień - październik 1995 r. w stosunku do Katii dla Windows na łączną kwotę 33 428 080,63 zł. Zaległość z tego tytułu została przez powódkę w całości uregulowana. Ponadto Izba Skarbowa uchyliła i przekazała do ponownego rozpoznania decyzje za okres od stycznia do lipca 1995 r. na łączną kwotę 53 022 095,50 zł z uwagi na fakt, iż decyzja wydana została po raz drugi. Zobowiązanie to jednak uległo przedawnieniu. Według powódki, szkoda, jaką poniosła na skutek błędnych decyzji wydanych przez organy podatkowe w latach 2001 - 2004 wyniosła ponad 77 min zł.