Jakie kontrole prowadzą RIO w gminie. Terminy, procedury i zakres

Kontrola działalności prowadzonej przez jednostki samorządu terytorialnego może być wykonywana przez różne podmioty, w zależności od specyfiki i charakteru prawnego podmiotu kontrolującego. W przypadku samorządów wiodącą rolę w kontroli zadań - zasadniczo związanych z szeroko rozumianą gospodarką finansową i zamówieniami publicznymi - odgrywają regionalne izby obrachunkowe. Jednostki te są wyspecjalizowanymi podmiotami kontrolującymi różne sfery działalności samorządu od niemal 30 lat. Izby działają na podstawie ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2137; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1927; dalej: u.r.i.o.). RIO mają także usankcjonowany status na gruncie Konstytucji RP, o czym świadczy art. 171, z którego wynika po pierwsze, że działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności, a po drugie, że organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są prezes Rady Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych - regionalne izby obrachunkowe. W niniejszej publikacji przyjrzymy się zasadom funkcjonowania izb, ich uprawnieniom i innym aspektom powiązanym z wykonywaniem zadania w zakresie kontroli gospodarki finansowej. ©℗

zakres podmiotowy

Powszechnie utarło się, że regionalne izby obrachunkowe (RIO) kontrolują samorządy, jednak takie uogólnienie kompetencyjne jest daleko posuniętym uproszczeniem. Ustawodawca stworzył bowiem całkiem szeroki katalog jednostek, które mogą być kontrolowane przez izby. Punktem odniesienia jest w tym zakresie art. 1 ust. 1 i 2 u.r.i.o. W ust. 1 tego artykułu postanowiono, że RIO są państwowymi organami nadzoru i kontroli gospodarki finansowej podmiotów, o których mowa w ust. 2. Natomiast zgodnie z ust. 2 izby sprawują nadzór nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego (JST) w zakresie spraw finansowych określonych w art. 11 ust. 1 u.r.i.o. oraz dokonują kontroli gospodarki finansowej i zamówień publicznych wielu kategorii podmiotów.