Wyrok NSA z dnia 26 października 1986 r., sygn. II SA 2181/86
1. Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. o szczególnych uprawnieniach kombatantów /Dz.U. nr 16 poz. 122/ nie uzależnia uprawnień od czasokresu służby wojskowej żołnierzy koalicji antyhitlerowskiej, a zatem ograniczenie w tym zakresie stosowane przez organy ZBoWiD nie znajdują uzasadnienia w prawie powszechnie obowiązującym. 2. Skoro bezspornym jest, że osoba ubiegająca się o przyznanie uprawnień kombatanckich
1. Zabezpieczenie referendum czy lokalu wyborczego jest funkcją porządkową a nie udziałem w walkach zbrojnych z reakcyjnym podziemiem i w świetle obowiązujących przepisów nie może stanowić podstawy do przyznania uprawnień kombatanckich. 2. Można odmówić wiarygodności dokumentowi urzędowemu, ale jedynie w wypadku, gdy w wyniku przeprowadzenia przeciwko jego treści dowodu okaże się, że treść dokumentu
Za uczestników ruchu oporu uważa się osoby, które działając w jednej z organizacji narodowo-wyzwoleńczej, prowadziły w sposób zorganizowany i systematyczny działalność skierowaną przeciwko hitlerowskiemu okupantowi. Taka wykładnia pojęcia "uczestnika" ruchu oporu jest zgodna z celem ustawy z dnia 26 maja 1982 r. o szczególnych uprawnieniach kombatantów /Dz.U. nr 16 poz. 122/, wskazanym w jej preambule
W pierwszych latach okupacji Armia Krajowa była organizacją kadrową i nie było wówczas potrzeby sięgania po dzieci w wieku skarżącego. Doraźne wykonywanie zleceń rodziców nie jest równoznaczne z przyjęciem do organizacji w charakterze członka konspiracyjnych sił zbrojnych.
Sam fakt przyznania medalu za udział w wojnie obronnej 1939 r., przy jednoczesnym braku wiarygodnych dowodów potwierdzających ten udział, nie może stanowić podstawy do przyznania uprawnień kombatanckich.
Nie można uznać za kombatanta w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. o szczególnych uprawnieniach kombatantów /Dz.U. nr 16 poz. 122/, żołnierza który po wcieleniu go do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie nie brał czynnego udziału w walkach przeciwko armii niemieckiej.
Ruch oporu w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. o szczególnych uprawnieniach kombatantów /Dz.U. nr 16 poz. 122/ jest zorganizowaną formą walki z okupantem w ramach oddziałów partyzanckich utworzonych na wzór wojskowy i stosujących dyscyplinę wojskową. Uczestnik takiego oddziału składa przysięgę i jest włączony w ramy organizacyjne oddziału.
Weryfikacja członków ZBoWiD polega na wykazaniu na podstawie niewątpliwych dowodów, że ubiegający się o członkostwo spełnia ustawowe warunki do ubiegania się o uprawnienia kombatanckie.
Zakładana w latach 1946-1950 ewidencja wojskowa miała na celu odtworzenie udziału poszczególnych osób w walce z hitlerowskim okupantem. Uzupełniała ona zachowaną z okresu wojny dokumentację, a w braku takiej dokumentacji stanowiła podstawowy dowód zbrojnego udziału konkretnych osób w walce z Niemcami. Szczególna ranga dowodowa zakładanej ewidencji wynikała z możliwości bezpośredniego sprawdzenia i
1. Za żołnierza koalicji antyhitlerowskiej uznaje się tego żołnierza, który rozpoczął służbę przed 9 maja 1945 r., a więc przed kapitulacją hitlerowskiej Rzeszy. 2. Ustalenie innych wcześniejszych dat zakończenia wojny nie znajduje uzasadnienia ani w faktach historycznych ani w powszechnie obowiązującym prawie.
Pomaganie partyzantom lub przechowywanie ukrywających się żołnierzy koalicji antyhitlerowskiej albo innych osób prześladowanych bądź poszukiwanych przez władze niemieckie było działaniem, które obecnie zasługuje na szacunek społeczny, ale nie stanowi podstawy do przyznania uprawnień kombatanckich.
Spełnianie funkcji pielęgniarki w szpitalu wojskowym na zapleczu frontu nie może być uznane za udział w walce w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. o szczególnych uprawnieniach kombatantów /Dz.U. nr 26 poz. 122/.
Do obowiązków ubiegającego się o przyjęcie w poczet członków ZBoWiD należy wykazanie w sposób nie budzący wątpliwości organom ZBoWiD powołanym do weryfikacji członków, że spełnia warunki wymagane do członkostwa tej organizacji.
Interpretując postanowienia preambuły ustawy z dnia 26 maja 1982 r. o szczególnych uprawnieniach kombatantów /Dz.U. nr 16 poz. 122/ Regulamin Weryfikacyjny ZBoWiD w par. 4 ust. 1 lit. "a" stanowi, że nie mogą być członkami ZBoWiD /a tym samym nie spełniają warunków wymaganych dla członkostwa tego Związku/ osoby, na których ciążą przewinienia w stosunku do narodu polskiego i władzy ludowej, a w szczególności
Między uczestnikiem ruchu oporu a osobą działającą na rzecz ruchu oporu występuje zasadnicza różnica. W tym drugim wypadku chodzi o cenną, ale świadczoną dobrowolnie i doraźnie pomoc organizacjom ruchu oporu, która nie była wymuszana ani rozliczana według zasad dyscypliny obowiązującej żołnierzy ugrupowań konspiracyjnych.
Uprawnienia określone ustawą z dnia 26 maja 1982 r. o szczególnych uprawnieniach kombatantów /Dz.U. nr 16 poz. 122/ przysługują tym osobom prowadzącym w okresie okupacji tajne nauczanie dzieci i młodzieży, które mając odpowiednie przygotowanie w określonej dziedzinie /przedmiocie lub przedmiotach nauczania/ - przerabiały z uczniami - w zasadzie - program przewidziany dla danego przedmiotu w ramowo