Wyrok WSA w Warszawie z dnia 16 lutego 2024 r., sygn. VII SA/Wa 2895/23
W przypadku naruszenia przepisów o ochronie zabytków poprzez wykonanie robót budowlanych bez zgody konserwatorskiej, organ administracyjny zobowiązany jest przeprowadzić wszechstronną analizę przesłanek wymienionych w art. 189d-189f k.p.a., aby ustalić zasadność i proporcjonalność nałożonej kary pieniężnej, oraz uwzględnić możliwość odstąpienia od jej wymierzenia w świetle okoliczności naruszenia prawa
Czynność ujęcia nieruchomości w gminnej ewidencji zabytków nie jest samodzielną ingerencją w prawo własności, lecz ma charakter formalny będący wynikiem decyzji wojewódzkiego konserwatora zabytków o włączeniu obiektu do wojewódzkiej ewidencji zabytków.
Utrata oryginalnej substancji budowlanej nie przesądza automatycznie o braku wartości zabytkowych obiektu; dla kwalifikacji jako zabytek decydujące znaczenie mają zachowane walory historyczne, artystyczne i naukowe, które uzasadniają objęcie obiektu ochroną konserwatorską, nawet jeżeli obiekt uległ częściowym przekształceniom.
Włączenie karty ewidencyjnej zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków stanowi czynność o charakterze materialno-technicznym, nie stanowiącą rozstrzygnięcia w formie decyzji administracyjnej.
Postanowienie organu konserwatorskiego w przedmiocie odmowy uzgodnienia zamierzenia budowlanego dotyczącego obiektu wpisanego do gminnej ewidencji zabytków powinno opierać się na specjalistycznej wiedzy ogólnych zasad ochrony zabytków, konieczności ich trwałego zachowania oraz możliwości podjęcia działań konserwatorsko-restauratorskich, niezależnie od stanu technicznego obiektu.