Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 16 maja 2023 r., sygn. II SA/Bk 230/23

Budowlane prawo

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Elżbieta Lemańska (spr.), Sędziowie asesor sądowy WSA Marta Joanna Czubkowska, sędzia WSA Małgorzata Roleder, po rozpoznaniu w Wydziale II na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 maja 2023 r. w trybie uproszczonym sprawy ze skarg A.M.i C.M. na postanowienie Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Białymstoku z dnia 8 lutego 2023 r. nr WOP.7722.13.2023.TN w przedmiocie wstrzymania robót budowlanych oddala skargi

Uzasadnienie

I. Zaskarżonym postanowieniem z 8 lutego 2023 r. znak WOP.7722.13.2023.TN Podlaski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Białymstoku (dalej: PWINB) utrzymał w mocy postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego Powiatu Grodzkiego w Białymstoku (dalej: PINB) z 2 stycznia 2023 r. znak NB.I.5160.198.2021.MK, którym wstrzymano inwestorowi C.M. roboty budowlane polegające na budowie wiaty gospodarczo-magazynowej na nieruchomości nr [...] obr. [...] – Z. przy ul. [...] w B., przy granicy z działką nr [...] oraz nałożono obowiązek przedstawienia szczegółowo wymienionych w postanowieniu dokumentów w terminie do 30 kwietnia 2023 r. Postanowienia wydano na podstawie art. 48 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane w brzmieniu sprzed 19 września 2020 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351).

Rozstrzygnięcia wydano w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

II. 1. Od października 2011 r. toczyło się postępowanie dotyczące legalności inwestycji polegającej na budowie kompleksu obiektów warsztatowo-magazynowo-gospodarczych z częścią mieszkalną na działce nr [...] obr. [...] – Z. przy ul. [...] w B., przy granicy z działką nr [...]. Organy ustaliły, że kompleks wybudowany został na podstawie pozwoleń na budowę na przestrzeni lat 1984 – 1999 z istotnymi odstępstwami. Budowa trwała etapami: w I etapie wzniesiono budynek warsztatowy w latach 1984-1988; w II etapie wzniesiono magazyn materiałów w latach 1987-1989; w III etapie zrealizowano magazyn z częścią mieszkalną w latach 1990-1997 i w IV etapie wzniesiono budynek przedmiotowej wiaty w latach 1997-1999. W związku z tymi ustaleniami zobowiązano inwestora do sporządzenia i przedłożenia projektu budowlanego zamiennego. Decyzje zobowiązujące zostały uchylone wyrokiem WSA w Białymstoku z 8 marca 2018 r. w sprawie II SA/Bk 520/17, a skarga kasacyjna od tego wyroku została oddalona wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 kwietnia 2021 r. w sprawie II OSK 1860/18. Uwzględniając skargę sąd pierwszej instancji wskazał, że kwalifikacja robót budowlanych jako wykonanych z odstępstwem od pozwoleń na budowę jest oparta o niepełną analizę materiału dowodowego i powierzchowne ustalenia. Odnośnie daty rozpoczęcia i zakończenia robót budowlanych ustalenia opierają się wyłącznie na oświadczeniu inwestora, nie zostały skonfrontowane z danymi ewidencji gruntów i budynków oraz ewidencji prowadzonej na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Tymczasem wyczerpujące ustalenia w tym zakresie są niezbędne dla kwalifikacji wykonanych robót budowlanych pod względem materialnoprawnym, nie wyłączając odrębnego potraktowania niektórych z nich. Jak wskazał sąd, kwalifikacja robót budowlanych jako wykonanych z odstępstwem od pozwolenia na budowę wymagała jednoznacznego wyeliminowania samowoli budowlanej. Jednocześnie sąd nie wykluczył możliwości prowadzenia dwóch odrębnych postępowań: legalizacyjnego i naprawczego, gdy część obiektu będzie stanowiła ewidentną samowolę budowlaną a inna część istotne odstępstwo od pozwolenia na budowę.