Postanowienie WSA w Łodzi z dnia 15 lutego 2023 r., sygn. III SAB/Łd 160/22

Odrzucenie skargi

Dnia 15 lutego 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krzysztof Szczygielski po rozpoznaniu w dniu 15 lutego 2023 roku na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi T. Z. na bezczynność Wójta Gminy Bełchatów w przedmiocie wykonania zjazdu z drogi gminnej postanawia: odrzucić skargę. e.o.

Uzasadnienie

2 grudnia 2022 r. T.Z. (dalej: skarżący, wnioskodawca) wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skargę na bezczynność Wójta Gminy Bełchatów (dalej: organ) w sprawie rozpoznania wniosku o wykonanie zjazdu z drogi gminnej.

W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy Bełchatów wniósł o jej odrzucenie, względnie o oddalenie skargi. W uzasadnieniu odpowiedzi na skargę wyjaśnił, że 25 października 2022 r. do Urzędu Gminy Bełchatów wpłynął wniosek skarżącego o wykonanie zjazdu z drogi gminnej nr ewid. [...] obręb P., gm. B. oraz wytyczenie geodezyjne drogi dojazdowej celem umożliwienia dojazdu do nieruchomości rolnej, stanowiącej własność skarżącego. W ocenie organu, powyższy wniosek skarżącego nie dotyczył sprawy z zakresu administracji publicznej, albowiem droga, z której wykonania zjazdu żąda wnioskodawca (tj. działka nr [...] obr. [...] P.) nie stanowi drogi publicznej, lecz jest drogą wewnętrzną powszechnego korzystania, o czym Wójt Gminy Bełchatów poinformował wnioskodawcę w odpowiedzi na jego wniosek 24 listopada 2022 r. Działka, na którą miałby zostać wykonany zjazd z działki nr [...] nie stanowi przy tym własności wnioskodawcy, lecz własność Gminy Bełchatów. Na działce tej ustanowiona jest na rzecz nieruchomości wnioskodawcy (działki nr [...]) służebność gruntowa, polegająca na prawie przechodu, przegonu i przejazdu przez działki nr [...], [...], [...] i [...] i to z tej służebności, a nie z przepisów prawa publicznego wnioskodawca wywodzi swoje żądanie. Co więcej, służebność ta jest przedmiotem powództwa Gminy Bełchatów przeciwko T.Z. o zniesienie służebności. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Bełchatowie z 2 sierpnia 2022 r., sygn. akt I C 472/21, powództwo Gminy zostało oddalone. Wyrok ten jest nieprawomocny, gdyż toczy się postępowanie apelacyjne w tej sprawie. W akcie notarialnym z 29 listopada 2019 r. sporządzonym pod numerem rep. [...] ustanowiono nieodpłatną, nieograniczoną w czasie służebność gruntową na rzecz każdoczesnego właściciela działki [...], tj. na rzecz nieruchomości skarżącego polegającą na prawie przechodu, przegonu i przejazdu przez działki stanowiące własność Gminy Bełchatów nr [...], [...], [...] i [...] pasem o szerokości pięciu metrów, biegnącym od drogi gminnej, wewnętrznej (działka nr [...]) kolejno przez działki gminne, aż do działki nr [...], w celu dostania się do działki uprawnionej skarżącego. Umowa ustanowienia służebności, wskazana powyżej, nie obliguje właściciela nieruchomości obciążonej do jakichkolwiek działań organizacyjnych i budowlanych, a jedynie do znoszenia prawa przejazdu, przechodu i przegonu na rzecz działki [...]. Obowiązek ten Gmina przez cały czas respektuje. Organ podkreślił, iż służebność gruntowa powinna być wykonywana w taki sposób, aby jak najmniej utrudniała korzystanie z nieruchomości obciążonej (art. 228 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego; Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm., dalej: k.c.). W sytuacji gdy nie ma odrębnej regulacji umownej, obowiązek utrzymania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności gruntowej obciąża właściciela nieruchomości władnącej (wynika to z art. 289 § 1 k.c.). Organ podkreślił, że przepis odnosi się do "urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności", jeśli są potrzebne (utwardzenie drogi), jak i późniejszego ich utrzymywania w należytym stanie, stosownie do sposobu korzystania z drogi i przeznaczenia nieruchomości władnącej oraz obciążonej. Organ zwrócił również uwagę, że skarżący posiadał wpis ograniczonego prawa rzeczowego na rzecz każdoczesnych właścicieli nieruchomości gruntowej, położonej w obrębie [...] P., gm. B., oznaczonej jako działka nr [...], objętej księgą wieczystą nr [...] - nieodpłatnej i na czas nieoznaczony służebności gruntowej, polegającej na prawie przechodu, przegonu i przejazdu przez działkę nr [...] o obszarze 0,1078 ha na całej jej długości i szerokości, w celu dostania się od działki uprawnionej do drogi gminnej, wewnętrznej nr [...] wraz z prawem przeprowadzenia przez działkę nr [...] do działki uprawnionej nr [...] przyłączy energii elektrycznej i wodnokanalizacyjnej oraz wszelkich innych mediów wraz z prawem wstępu na działkę obciążoną celem dokonania napraw, czy usunięcia awarii. Prawa tego skarżący zrzekł się w celu zachowania służebności na działkach gminnych, tj. w celu zniweczenia powództwa Gminy w sprawie o sygn. akt I C 472/21, w toku procesu przed Sądem Rejonowym w Bełchatowie. Skarżący podnosił w toku procesu sądowego, że przez działki gminne można przejechać, a z istniejącej służebności korzysta tylko kilka razy w roku osoba uprawiająca działkę nr [...], tj. w celach rolniczych. Zdaniem organu, opisany wyżej spór ma jednak charakter cywilnoprawny, a nie administracyjny i nie powinien być rozpatrywany w trybie przepisów k.p.a. (v. postanowienie WSA w Rzeszowie z 5 grudnia 2007 r., II SA/Rz 714/07). Ponadto, zgodnie z art. 53 § 26 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie sprawy można wnieść w każdym czasie po wniesieniu ponaglenia do właściwego organu, co nie miało miejsca w niniejszej sprawie.