Decyzja podatkowa - rodzaje decyzji, prawa podatnika
1. Jakie są rodzaje decyzji podatkowych
Decyzja podatkowa | Decyzja to podstawowa forma rozstrzygnięcia w postępowaniu podatkowym. Decyzja podatkowa rozstrzyga sprawę co do jej istoty albo w inny sposób kończy postępowanie w danej instancji (art. 207 O.p.). Rodzajem decyzji podatkowej są decyzje podatkowe wymiarowe: ustalające i określające. |
Decyzja ustalająca | Decyzja podatkowa, z wydaniem której wiąże się powstanie zobowiązania podatkowego (art. 21 § 1 pkt 2 O.p.). |
Decyzja określająca | Decyzja, w której organ podatkowy określa wysokość podatku należnego do zapłaty, w przypadku gdy stwierdzi, że: ● podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo ● wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, albo ● powstałego zobowiązania nie wykazano, albo ● w złożonej deklaracji VAT nie wykazano lub wykazano nieprawidłową kwotę zwrotu podatku, kwotę podatku naliczonego przeniesionego do rozliczenia lub kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do odliczenia w następnych okresach rozliczeniowych (art. 21 § 3 i § 3a O.p.). |
2. Kiedy powstaje obowiązek zapłaty podatku z decyzji wymiarowej
Rodzaj decyzji | Termin powstania zobowiązania podatkowego | Termin zapłaty podatku |
Decyzja ustalająca | Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania (art. 21 § 1 pkt 2 O.p.). Dotyczy to np. podatku od nieruchomości, podatku rolnego, leśnego. | Podatek należy zapłacić w terminie określonym przepisami prawa podatkowego (kalendarzowo) pod warunkiem otrzymania decyzji ustalającej na co najmniej 14 dni przed upływem tego terminu. W pozostałych przypadkach – w terminie 14 dni od doręczenia decyzji |
Decyzja określająca | Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania (art. 21 § 1 pkt 1 O.p.). Dotyczy to większości podatków, np. VAT, podatku dochodowego. | Decyzja określająca nie tworzy zobowiązania podatkowego, lecz stwierdza jego niewykonanie i w związku z tym istnienie zaległości podatkowej. Zaległy podatek określony w decyzji należy zapłacić niezwłocznie po otrzymaniu ostatecznej decyzji określającej wysokość zaległego podatku wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi od dnia następującego po dniu płatności podatku do dnia zapłaty (art. 47 § 3, art. 55 § 1 O.p.) |
3. W jakim terminie organ podatkowy może wydać decyzję wymiarową
Rodzaj | Termin wydania decyzji wymiarowej |
Decyzja ustalająca | Organ podatkowy może wydać (a także doręczyć) decyzję ustalającą: ● w terminie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym: – powstał obowiązek podatkowy lub – podatnik utracił prawo do ulgi (art. 68 i art. 69 O.p.), ● w terminie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy, w przypadku gdy: – podatnik nie złożył wymaganej deklaracji, – podatnik nie ujawnił w deklaracji wszystkich danych niezbędnych do ustalenia zobowiązania podatkowego, – decyzja dotyczy dodatkowego zobowiązania w VAT, – decyzja dotyczy przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych (art. 68 O.p.), ● w terminie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym podatnik utracił prawo do ulgi, jeżeli podatnik nie zgłosił organowi podatkowemu utraty prawa do ulgi co najmniej na 2 miesiące przed upływem tego terminu (art. 69 § 2 O.p.). |
Decyzja określająca | Organ podatkowy ma prawo wydać decyzję określającą w ciągu 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 § 1 O.p.). Szczególne regulacje dotyczą podatników CIT, którzy wybrali opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek (art. 70 § 1a O.p.). |
4. Jakie prawa przysługują podatnikowi, który otrzyma decyzję podatkową
Lp. | Prawa podatnika |
1 | 2 |
1. | Prawo do żądania uzupełnienia lub sprostowania decyzji Podatnik może w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji zażądać jej uzupełnienia co do rozstrzygnięcia lub co do prawa odwołania, prawa wniesienia skargi do sądu administracyjnego albo sprostowania zamieszczonego w decyzji pouczenia w tych kwestiach (art. 213 § 1 O.p.). UWAGA! W takim przypadku termin do wniesienia odwołania lub skargi biegnie od dnia doręczenia decyzji zawierającej uzupełnienie lub sprostowanie albo postanowienia o odmowie uzupełnienia lub sprostowania. |
2. | Prawo do żądania sprostowania oczywistych omyłek Strona może żądać sprostowania błędów rachunkowych oraz innych oczywistych pomyłek w wydanej decyzji. Organ wydaje w tej sprawie postanowienie, na które służy zażalenie (art. 215 § 1 i 3 O.p.). |
3. | Prawo do żądania wyjaśnień Strona może zażądać, aby organ podatkowy, który wydał decyzję, wyjaśnił jej wątpliwości co do treści decyzji. Organ wydaje w tej sprawie postanowienie, na które służy zażalenie (art. 215 § 2 i 3 O.p.). |
4. | Prawo do wniesienia odwołania Strona ma prawo wnieść odwołanie: ● od decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji (art. 220 O.p.), ● od nowej decyzji wydanej przez organ I instancji, w sytuacji gdy organ I instancji na skutek odwołania wydał nową decyzję uwzględniającą w całości żądanie strony (art. 226 § 1 O.p.). UWAGA! Odwołanie należy wnieść do właściwego organu odwoławczego, ale za pośrednictwem organu podatkowego, który wydał decyzję. Odwołanie należy wnieść w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji (art. 223 O.p.). |
5. | Prawo do uzyskania stanowiska organu podatkowego Organ podatkowy, przekazując sprawę do organu odwoławczego (w ciągu 14 dni od dnia otrzymania odwołania), jest obowiązany poinformować stronę o sposobie ustosunkowania się do zarzutów przedstawionych w odwołaniu (art. 227 § 2 O.p.). |
6. | Prawo do żądania uzupełnienia postępowania dowodowego w postępowaniu odwoławczym Na żądanie strony organ odwoławczy może przeprowadzić dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić przeprowadzenie tego postępowania organowi, który wydał decyzję (art. 229 O.p.). |
7. | Prawo do wycofania odwołania Strona może cofnąć odwołanie przed wydaniem decyzji przez organ odwoławczy. Organ odmówi wycofania odwołania, jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo pozostawienia w mocy decyzji wydanej z naruszeniem przepisów, które uzasadnia jej uchylenie lub zmianę (art. 232 O.p.). |
8. | Prawo do żądania wstrzymania wykonania decyzji Decyzja ostateczna, tzn. taka, w stosunku do której odwołanie już nie przysługuje lub w stosunku do której upłynął termin wniesienia odwołania, podlega wykonaniu, chyba że wstrzymano jej wykonanie (art. 239e O.p.). Strona może złożyć wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji ostatecznej, jeżeli: ● wnosi skargę na decyzję do sądu administracyjnego, ● złoży zabezpieczenie wykonania zobowiązania wynikającego z decyzji wraz z odsetkami za zwłokę (art. 239f § 1 pkt 1 O.p.). Wniosek w tej sprawie powinien być rozpatrzony bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 14 dni. |
9. | Prawo do żądania wznowienia postępowania Strona może żądać wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją ostateczną, jeżeli: 1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe, 2) decyzja została wydana w wyniku przestępstwa, 3) decyzja została wydana przez pracownika lub organ podatkowy, który podlega wyłączeniu stosownie do art. 130–132 O.p., 4) strona nie z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu, 5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji nieznane organowi, który wydał decyzję, 6) wyjdą na jaw nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody, nieznane organowi, który wydał decyzję, wskazujące na wystąpienie unikania opodatkowania w rozumieniu art. 119a § 1 O.p. lub nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o VAT, lub możliwość zastosowania środków ograniczających umowne korzyści, 7) decyzja została wydana bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu, 8) decyzja została wydana na podstawie innej decyzji lub orzeczenia sądu, które następnie zostały uchylone, zmienione, wygaszone lub stwierdzono ich nieważność w sposób mogący mieć wpływ na treść wydanej decyzji, 9) decyzja została wydana na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ustawą lub ratyfikowaną umową międzynarodową orzekł Trybunał Konstytucyjny, 10) ratyfikowana umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania lub inna ratyfikowana umowa międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ma wpływ na treść wydanej decyzji, 11) rozstrzygnięcie, które zapadło w toku procedury rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania, miało wpływ na treść wydanej decyzji, 12) orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ma wpływ na treść wydanej decyzji, 13) uprawnienia określone w art. 119j § 1 O.p. mają wpływ na treść decyzji (art. 240 O.p.). |
10. | Prawo do żądania stwierdzenia nieważności decyzji Strona może żądać stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej, która: 1) została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, 2) została wydana bez podstawy prawnej, 3) została wydana z rażącym naruszeniem prawa, 4) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną, 5) została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie, 6) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały, 7) zawiera wadę powodującą jej nieważność na mocy wyraźnie wskazanego przepisu prawa, 8) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą (art. 247 O.p.). |
11. | Prawo do wniesienia skargi do WSA Strona ma prawo wnieść skargę na wydaną decyzję do sądu administracyjnego. Skargę należy wnieść: ● za pośrednictwem organu podatkowego, który wydał zaskarżaną decyzję (art. 54 § 1 p.p.s.a.), ● nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania decyzji (art. 53 § 1 p.p.s.a.). |
12. | Prawo do wniesienia skargi kasacyjnej do NSA Od wydanego przez WSA wyroku strona może wnieść skargę do NSA, jeżeli doszło do: 1) naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, 2) naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 173 i 174 p.p.s.a.). |
● art. 21, art. 47, art. 55, art. 68, art. 69, art. 70, art. 119a, art. 207, art. 210, art. 213, art. 214, art. 215, art. 220, art. 226, art. 227, art. 229, art. 232, art. 239e, art. 239f, art. 240 i art. 247 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa – j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 2760
● art. 52, art. 53, art. 54 i art. 173 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 1860