Wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 lipca 2021 r., sygn. I SA/Wa 85/21

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia WSA Monika Sawa (spr.), Sędziowie: sędzia WSA Bożena Marciniak, sędzia WSA Joanna Skiba, , po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 lipca 2021 r. sprawy ze skargi Z. J. na decyzję Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia [...] listopada 2020 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia z mocy prawa z dniem 1 stycznia 1999 r. prawa własności nieruchomości 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. zasądza od Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii na rzecz skarżącego Z. J. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Decyzją z [...] listopada 2020 r. nr [...] Minister Rozwoju, Pracy i Technologii (Minister/organ), po rozpatrzeniu odwołania Z. J. utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] sierpnia 2019 r. znak [...] stwierdzającą nabycie, z mocy prawa, z dniem 1 stycznia 1999 r., przez Miasto [...], prawa własności nieruchomości położonej w [...], obręb [...], arkusz mapy [...], oznaczonej jako działka nr [...] o pow. [...] ha, zajętej pod ul. [...], dla której prowadzona jest księga wieczysta nr [...]

Decyzja została wydana w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Wojewoda [...], działając na podstawie art. 73 ustawy z dnia 13 października 1998 r. (Dz. U. Nr 133, poz. 872 ze zm.), decyzją z dnia [...] listopada 2015 r. znak [...] stwierdził nabycie, z mocy prawa, z dniem 1 stycznia 1999 r., przez Miasto [...], prawa własności nieruchomości położonej w [...], obręb [...], arkusz mapy [...], oznaczonej jako działka nr [...] o pow. [...] ha, dla której prowadzona jest księga wieczysta nr [...] oraz działka nr [...] o pow. [...] ha, dla której prowadzona jest księga wieczysta ([...] nr [...], zajętej pod ul. [...]. Minister Infrastruktury i Budownictwa decyzją z dnia [...] września 2017 r. nr [...], po rozpoznaniu odwołania Z. J., uchylił w całości ww. decyzję Wojewody [...] z dnia [...] listopada 2015 r. znak [...] i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji, wskazując, że nie zostało wyjaśnione, czy przedmiotowe działki znajdowały się w pasie drogi publicznej według stanu na dzień [...] grudnia 1998 r. oraz, czy pozostawały we władaniu publicznoprawnym przed rzeczoną datą. Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] lutego 2018 r. znak [...] odmówił stwierdzenia nabycia, z mocy prawa, z dniem 1 stycznia 1999 r., przez Miasto [...], prawa własności nieruchomości położonej w [...], obręb [...], arkusz mapy [...], oznaczonej jako działka nr [...] o pow. [...] ha, dla której prowadzona jest księga wieczysta nr [...] oraz działka nr [...] o pow. [...] ha, dla której prowadzona jest księga wieczysta nr [...], zajętej pod ul. [...]. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną [...] Minister Inwestycji i Rozwoju decyzją z dnia [...] listopada 2018 r. znak [...], po rozpatrzeniu odwołania Prezydenta Miasta [...], uchylił w całości ww. decyzję Wojewody [...] z dnia [...] lutego 2018 r. znak [...] i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji, wobec niewyjaśnienia w wystarczający sposób przesłanki zajęcia oraz wykonywania władania na dzień [...] grudnia 1998 r. Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] sierpnia 2019 r. znak [...] stwierdził nabycie, z mocy prawa, z dniem 1 stycznia 1999 r., przez Miasto [...], prawa własności nieruchomości położonej w [...], obręb [...], arkusz mapy [...], oznaczonej jako działka nr [...] o pow. [...] ha, zajętej pod ul. [...], dla której prowadzona jest księga wieczysta nr [...]. Z kolei decyzją z dnia [...] sierpnia 2019 r. znak [...] Wojewoda [...] odmówił stwierdzenia nabycia, z mocy prawa, z dniem 1 stycznia 1999 r., przez Miasto [...], prawa własności nieruchomości położonej w [...], obręb [...], arkusz mapy [...], oznaczonej jako działka nr [...] o pow. [...] ha, dla której prowadzona jest księga wieczysta nr [...]. Od ww. decyzji Wojewody [...] z dnia [...] sierpnia 2019 r. znak [...] odwołanie złożył, z zachowaniem terminu ustawowego Z. J.. Po rozpatrzeniu odwołania oraz zbadaniu akt sprawy, Minister po przywołaniu treści art. 73 ust. 1 ww. ustawy z dnia 13 października 1998 r. wskazał, że odnośnie przesłanki własności w dniu 31 grudnia 1998 r. przedmiotowa nieruchomość nie stanowiła własności ani Skarbu Państwa, ani jednostki samorządu terytorialnego gdyż w tej dacie współwłaścicielami nieruchomości oznaczonej jako działki nr [...] byli S. J. i G. J., na podstawie postanowień Sądu Rejonowego w [...] z dnia [...] grudnia 1967 r. sygn. Akt [...] oraz z dnia [...] grudnia 1983 r. sygn. Akt [...]; S. J. zmarł w dniu [...] czerwca 1999 r, G. J. zmarła w dniu [...] czerwca 2000 r., a spadek po nich nabył Z.J., na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w [...] z dnia [...] grudnia 2003 r. sygn. Akt [...], co potwierdza treść księgi wieczystej nr [...]. Minister wskazał, że w dniu [...] grudnia 1998 r. ul. [...] w [...] stanowiła drogę publiczną, co ustalono na podstawie uchwały nr [...] Wojewódzkiej Rady Narodowej w [...] z dnia [...] kwietnia 1989 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg lokalnych miejskich na terenie województwa [...], na podstawie którego ul. [...] w [...] została zaliczona do kategorii dróg lokalnych miejskich oraz art. 103 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, na podstawie którego z dniem 1 stycznia 1999 r., ul. [...] w [...] stała się drogą gminną. Minister podniósł, że oceniając zgromadzony przez organ wojewódzki materiał dowodowy w zakresie przesłanki zajęcia przedmiotowych działek w dniu [...] grudnia 1998 r. pod drogę publiczną to w aktach sprawy znajduje się mapa do celów prawnych, sporządzona przez geodetę uprawnionego L. K., przyjęta do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego przez Starostę [...], w dniu [...] czerwca 2019 r. pod nr [...], uzupełniona oświadczeniem ww. geodety z dnia [...] lipca 2020 r., z których wynika, że działka nr [...] w dniu [...] grudnia 1998 r. była zajęta pod drogę publiczną. Minister wyjaśnił, że właściwym (choć nie jedynym) dowodem na zajętość działki w postępowaniu prowadzonym w trybie art. 73 ust. 1 i 3 w/w ustawy jest mapa sytuacyjna do celów prawnych sporządzona przez geodetę uprawnionego zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjno -wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego (Dz. U. z 2011 r.. Nr 263, poz. 1572), włączona do Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego wraz z adnotacją, iż przedstawia stan urządzenia drogi i pasa drogowego na dzień 31 grudnia 1998 r. (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 maja 2014 r. sygn. akt I OSK 2637/12 i z dnia 16 maja 2013 r. sygn. akt I OSK 2/12). Minister podał, że dokument taki stanowi jeden z podstawowych i najpewniejszych dowodów na okoliczność, czy dana nieruchomość w dniu 31 grudnia 1998 r. była zajęta pod drogę publiczną. Minister wskazał, że również skarżący w odwołaniu z dnia [...].09.2019 r. potwierdził, że w latach 80-tych i 90-tych fizycznie i faktycznie działka nr [...] była drogą gruntową, polną, nieutwardzoną. Odnosząc się natomiast do zarzutu skarżącego, że droga była drogą wewnętrzną i nie spełniała charakteru drogi publicznej Minister wskazał, że o przestrzennych granicach zajęcia nieruchomości pod drogę publiczną rozstrzyga stan jej urządzenia w dniu [...].12.1998 r. W przypadku dróg nieurządzonych są to granice faktycznego korzystania z nieruchomości w taki sposób, jak korzysta się z drogi. W ocenie Ministra ww. dokumenty potwierdzają, że działka nr [...] była zajęta w dacie 31 grudnia 1998 r. pod drogę publiczną. Odnosząc się do przesłanki władania Minister podał, że w aktach przedmiotowej sprawy znajdują się mapa do celów prawnych, sporządzona przez geodetę uprawnionego L. K., przyjęta do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego przez Starostę [...], w dniu [...] czerwca 2019 r. pod nr [...], z której wynika, że na działce nr [...] znajdowały się sieci uzbrojenia terenu oraz urządzenia techniczne w postaci sieci wodociągowej, telekomunikacyjnej oraz kanalizacji sanitarnej z nią związanych, wybudowane i pomierzone przed dniem 31 grudnia 1998 r. Zgodnie zaś z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, również w wersji obowiązującej w dniu 31 grudnia 1998 r., zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, a także wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i utylizacji unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną (a od 1 stycznia 1999 r. również w gaz), należy do zadań własnych gminy. Oznacza to, że wykonując te zadania jednostka samorządu terytorialnego musiała wykonywać co najmniej władztwo faktyczne nad przedmiotową nieruchomością. Wszelkie czynności związane z naprawą, konserwacją czy modernizacją posadowionej w pasie ulicy [...] sieci i urządzeń elektrycznych musiały być zlecane przez Gminę lub z nią konsultowane. Z powyższego wynika, zdaniem Ministra, że czynności zarządcze w stosunku do ulicy [...] wykonywane były przez podmiot publicznoprawny zarówno przed dniem 31 grudnia 1998 r. jak i po tej dacie (patrz: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12.07.2016 r., sygn. akt I OSK 145/16, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 lipca 2015 r. sygn. akt I SA/Wa 833/15). Odnosząc się do zarzutów skarżącego Minister wskazał, że władztwo publicznoprawne dotyczy całego odcinka drogi, a nie poszczególnych działek gruntu. Trudno bowiem uznać, że istnieje możliwość wykazania dokonywania czynności tylko na konkretnych działkach. Nie można natomiast wymagać, aby zarządca drogi wskazywał wykonawcy numery ewidencyjne działek, na których mają być wykonane czynności związane np. z konserwacją oświetlenia ulicznego czy odśnieżaniem. Minister podniósł, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądowoadministracyjnym dla wykazania władztwa publicznoprawnego nie jest konieczne wymienienie w dokumentach mających je potwierdzać numerów ewidencyjnych poszczególnych działek wchodzących w skład danej ulicy (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 kwietnia 2012 r., sygn. akt I SA/Wa 381/12, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 grudnia 2012 r., sygn. akt I SA/Wa 1961/12, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 czerwca 2012 r., sygn. akt I SA/Wa 601/12).