Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 16 lipca 2020 r., sygn. II SA/Ol 178/20

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Alicja Jaszczak-Sikora Sędziowie sędzia WSA Beata Jezielska (spr.) sędzia WSA Piotr Chybicki po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 16 lipca 2020 roku na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi J. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia"[...]", nr "[...]" w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji; 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącego kwotę 480 zł (słownie: czterysta osiemdziesiąt), tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Decyzją z "[...]" wydaną przez Burmistrza B. (dalej jako: organ I instancji), na podstawie art. 2, art. 17, art. 18, art. 19, art. 20 ust. 3, art. 24, art. 26, art. 30, art. 32 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r. poz. 2220 ze zm. - stan na dzień wydania decyzji - dalej jako: u.ś.r.), po ponownym rozpatrzeniu sprawy, odmówiono przyznania J.R. (dalej jako: strona lub skarżący) świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 u.ś.r., wnioskowanego na brata. W uzasadnieniu podano, że decyzją z "[...]" organ I instancji odmówił stronie przyznania prawa do przedmiotowego świadczenia, a Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. decyzją z "[...]" utrzymało w mocy powyższą decyzję wskazując, że matka osoby niepełnosprawnej żyje i sama nie jest osobą niepełnosprawną, zatem to jej w pierwszej kolejności przysługuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wyrokiem z dnia 25 czerwca 2019 r. (sygn. akt II SA/Ol 400/19) uchylił powyższe decyzje i nakazał dokonanie ponownej oceny, czy matka niepełnosprawnego rzeczywiście, ze względu na wiek i stan zdrowia, pomimo nieposiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności, nie jest w stanie sprawować rzeczywistej i właściwej opieki nad synem. Stosując się do tych zaleceń organ I instancji ponownie przeprowadził rodzinny wywiad środowiskowy. Z oświadczenia złożonego przez matkę niepełnosprawnego wynika, że pomimo własnych problemów zdrowotnych zapewnia mężowi, który jest osobą leżącą i wymaga całodobowej opieki, stała i całodobową opiekę i pielęgnację. W związku z tym nie jest w stanie dodatkowo sprawować opieki nad niepełnosprawnym synem i dlatego pozostaje on pod opieką starszego brata. Ponadto posiada ona prawo do świadczenia emerytalno-rentowego, co również wyklucza ją z kręgu osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego. W tych okolicznościach organ I instancji uznał, że nadal nie zostały spełnione przesłanki określone w art. 17 u.ś.r., między innymi dlatego, że strona od 14 maja 2015 r. pobiera specjalny zasiłek opiekuńczy w związku z opieką nad niepełnosprawnym bratem. Ponadto z zebranego materiału dowodowego wynika, że matka niepełnosprawnego nie wymaga pomocy osób trzecich. Zatem to jej w pierwszej kolejności przysługuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Przepisy u.ś.r. wyraźnie bowiem wskazują kolejność uprawnienia do świadczenia pielęgnacyjnego, przyznając pierwszeństwo osobom spokrewnionym w pierwszym stopniu, a dopiero w następnej kolejności dalszym krewnym. Nie ma przy tym znaczenia, że z innych przyczyn osoby zobowiązane w pierwszej kolejności takiej opieki nie mogą sprawować. Wskazano, że rodzice częściowo spełniają obowiązek alimentacyjny wobec niepełnosprawnego syna, gdyż z własnych środków finansowych pokrywają wydatki związane z utrzymaniem mieszkania, czy zakupem leków. Ponadto matka sama robi zakupy żywności, odzieży, środków czystości, przygotowuje posiłki dla wszystkich członków rodziny, sprząta mieszkanie, pierze odzież i pościel. W ocenie organu I instancji, gdyby nie konieczność opieki nad sparaliżowanym mężem, byłaby w stanie skutecznie opiekować się niepełnosprawnym synem.