Wyrok WSA w Opolu z dnia 18 września 2018 r., sygn. II SA/Op 216/18

Inspekcja sanitarna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Sędziowie Sędzia WSA Ewa Janowska - spr. Sędzia WSA Daria Sachanbińska Protokolant st. insp. sądowy Katarzyna Stec po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 września 2018 r. sprawy ze skargi Z. M. na decyzję Opolskiego Państwowego Inspektora Sanitarnego w Opolu z dnia 15 marca 2018 r., nr [...] w przedmiocie choroby zawodowej oddala skargę.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu przez Z. M. (zwaną dalej też skarżącą) jest decyzja Opolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Opolu (dalej w skrócie: OPWIS) z dnia 15 marca 2018 r., nr [...], mocą której organ ten uchylił decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Opolu (dalej w skrócie: PPIS) w całości i orzekł o odmowie stwierdzenia u skarżącej choroby zawodowej narządu głosu.

Wniesienie skargi poprzedziło postępowanie o następującym przebiegu:

Decyzją z dnia 8 września 2014 r., nr [...], po rozpoznaniu odwołania wniesionego przez A S.A., OPWIS utrzymał w mocy decyzję PPIS w Opolu z dnia 3 czerwca 2014 r., nr [...], stwierdzającą u Z. M. chorobę zawodową w postaci wtórnych zmian przerostowych fałdów głosowych, wymienioną w pozycji 15.2 wykazu chorób zawodowych, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. nr 105, poz. 896, [obecnie Dz. U. z 2013 r. poz. 1367 - dopisek Sądu]), zwanego dalej rozporządzeniem z 2009 r.

Na skutek rozpoznania skargi wywiedzionej przez A S.A., wyrokiem z dnia 13 stycznia 2015 r., sygn. akt II SA/Op 568/14 WSA w Opolu uchylił obie wydane w sprawie decyzje. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd stwierdził, że organy orzekające w sprawie przeprowadziły postępowanie z naruszeniem przepisów K.p.a., a także § 8 ust. 2 rozporządzenia z 2009 r. Zdaniem Sądu, zakres ustaleń i ocena dokonana w sprawie nie odpowiada regulacjom art. 235¹ i art. 235² K.p., a zebrany materiał dowodowy nie był wystarczający do stwierdzenia choroby zawodowej. Sąd przypomniał, że podstawą stwierdzenia u Z. M. choroby zawodowej przez organy, było orzeczenie lekarza jednostki orzeczniczej I stopnia, które w toku postępowania zostało uzupełniane o dodatkowe wyjaśnienia. Wydając decyzje organy wskazały na orzeczenie o rozpoznaniu u Z. M. schorzenia wskazanego w pkt. 15.2 wykazu chorób zawodowych. Jednakże rozpoznając sprawę w postępowaniu administracyjnym organy zobowiązane są samodzielnie dokonać oceny co do zaistnienia przesłanek stwierdzenia choroby zawodowej. W tej sprawie organy bezkrytycznie natomiast przyjęły orzeczenie lekarskie i nie dokonały samodzielnie ustaleń co do zaistnienia przesłanek rozpoznania choroby zawodowej. Z uzasadnienia decyzji nie wynika, aby ocena w tym zakresie została dokonana na podstawie analizy oceny narażenia zawodowego. Organy nie ustaliły i nie wyjaśniły - w oparciu o materiał dowodowy - związku przyczynowego pomiędzy wykonywaną pracą, a rozpoznanym schorzeniem. Na podstawie orzeczenia przyjęły natomiast, że okres narażenia zawodowego wynosił 19 lat i związany był z nadmiernym wysiłkiem głosowym w związku z wykonywaniem pracy na stanowisku telefonistki w okresie od [...] 1977 r. do [...] 1996 r. Natomiast organy zupełnie, pominęły analizę w kontekście art. 2352 K.p. i nie dokonały ustaleń co do tego, czy późniejsza praca wykonywana była przez skarżącą również w narażeniu zawodowym oraz nie przeprowadziły postępowania dowodowego w zakresie udokumentowania tego, czy po zakończeniu pracy w takim narażeniu objawy chorobowe wystąpiły w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych. Sąd wskazał, że zgodnie z pkt 15.2 wykazu chorób zawodowych, dla rozpoznanego w sprawie schorzenia ustalono 2 letni okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym. Mając na uwadze regulację art. 2352 K.p., organy rozpoznając sprawę miały zatem obowiązek ustalić, kiedy i w jakim zakresie u Z. M. wystąpiły udokumentowane objawy choroby. W świetle tej regulacji dla ustalenia związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wystąpieniem choroby, a pracą w narażeniu zawodowym i rozpoznania choroby zawodowej nie jest wystarczające samo stwierdzenie w orzeczeniu lekarskim, że przez określony okres czasu strona wykonywała pracę w narażeniu zawodowym. Konieczne jest bowiem rozpoznanie choroby w trakcie pracy w narażeniu zawodowym, a w przypadku jej ustania - stwierdzenie choroby zawodowej uzależnione jest od wystąpienia jej objawów w ustalonym okresie, który w niniejszym przypadku wynosi 2 lata. Sąd zauważył, że narażenie zawodowe, które według orzeczenia lekarskiego doprowadziło do powstania u Z. M. schorzenia wymienionego w wykazie chorób zawodowych, ustało w 1996 r., a zatem dwuletni okres, w którym mogły wystąpić udokumentowane objawy choroby, upływał w dniu [...] 1998 r. Natomiast do diagnostyki zgłosiła się Z. M. na podstawie skierowania wystawionego w 2013 r. W zgromadzonym materiale dowodowym brak jest jednak jakiejkolwiek dokumentacji na potwierdzenie, że objawy choroby wystąpiły w tym dwuletnim okresie, tj. do 1998 r. Ponadto, brak jest dokumentacji potwierdzającej, że objawy te wystąpiły w latach następnych, kiedy Z. M. wykonywała pracę kolejno na stanowisku: referenta, radcy, sprzedawcy i konsultanta oraz potwierdzającej, że był to okres potencjalnego narażenia zawodowego. Wyjaśnienie wskazanych kwestii w sprawie było konieczne dla prawidłowego jej rozpoznania i ewentualnego stwierdzenia choroby zawodowej. Jeśli rozpoznanie choroby następuje w trakcie zatrudnienia dla stwierdzenia choroby zawodowej konieczne jest wykazanie, że praca aktualnie jest wykonywana w narażeniu zawodowym, które bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem spowodowało chorobę. W sytuacji, gdy rozpoznanie choroby zawodowej następuje po ustaniu zatrudnienia w narażeniu zawodowym, z którym wiązać można wystąpienie choroby, udokumentowane objawy chorobowe muszą wystąpić w ustalonym okresie od ustania tego zatrudnienia (art. 235² K.p.). W ocenie Sądu, samo stwierdzenie lakoniczne, niepoparte stosowanymi ustaleniami, że istotne narażenie zawodowe istniało w trakcie zatrudnienia przez wymagany czas (co najmniej 15 lat) w okresie od 1977 r. do 1996 r., nie rozstrzyga kwestii niezbędnego dla rozpoznania choroby zawodowej związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy warunkami pracy, a stanem zdrowia pracownika. Wprawdzie, w toku wcześniejszego postępowania organ odwoławczy w decyzji kasacyjnej z 13 listopada 2013 r. dostrzegł potrzebę wyjaśnienia kwestii wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych, jednak wydając decyzję w ogóle nie dokonał ustaleń i oceny w tym zakresie, jak również nie dostrzegł tego braku w zakresie działania organu pierwszej instancji. Organ nie rozpoznał zatem sprawy w sposób wyczerpujący. Reasumując Sąd stwierdził, że w sprawie nie wyjaśniono, czy udokumentowane objawy chorobowe ujawniły się przed datą [...] 1998 r., a więc w okresie dwóch lat od zakończenia pracy na stanowisku telefonistki, jak również nie ustalono w decyzjach jednoznacznie, czy także w późniejszym okresie zatrudnienia na innych stanowiskach występowało narażenie zawodowe, z którym można by wiązać ewentualne późniejsze wystąpienie objawów choroby. Organy nie dokonały w sprawie samodzielnej oceny orzeczenia, przyjmując jako własne, stanowisko wyrażone w tym orzeczeniu lekarskim. W powyższych okolicznościach Sąd uznał, że decyzje zostały wydane z naruszeniem art. 7 i art. 77 § 1, art. 80 K.p.a.