Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 26 stycznia 2018 r., sygn. IV SA/Gl 948/17

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Tadeusz Michalik, Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska (spr.), Sędzia WSA Teresa Kurcyusz-Furmanik, Protokolant Katarzyna Lisiecka-Mitula, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 stycznia 2018 r. sprawy ze skargi M. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zasiłku okresowego i celowego oddala skargę.

Uzasadnienie

Prezydent Miasta R. decyzją z dnia [...] r., nr [...], działając na podstawie art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 1, 3 i 4, art. 4, art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1, 2 i 3, art. 38, art. 39, art. 106 ust. 1 i 4, art. 107 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. 2016 r. poz. 930 z późn. zm.), art. 10 § 1 i art. 104 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. 2016 r. poz. 23 z późn. zm.), odmówił M. M. (dalej: "skarżąca") przyznania pomocy finansowej w formie: zasiłku okresowego na miesiąc marzec 2017 r. w wysokości 69,27-zł. oraz zasiłku celowego z przeznaczeniem na: zakup żywności w wysokości 600-zł., dofinansowanie do czynszu w wysokości 156,19-zł., zakup obuwia wiosennego w wysokości 150,-zł., zakup płaszcza wiosennego w wysokości 200,-zł.i materiałów malarskich "GIPSAR" w wysokości 52,-zł. W uzasadnieniu organ pierwszej instancji wskazał, że w dniu [...]r. skarżąca zwróciła się do Ośrodka Pomocy Społecznej w R. o objęcie przywołaną powyżej pomocą finansową. W oparciu o dane zgromadzone w trybie art. 107 ust. 1 ustawy i po ponownym rozpatrzeniu sprawy, realizując wytyczne Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach zawarte w decyzji z dnia [...] r., nr [...], w dniu [...] r. został przeprowadzony wywiad środowiskowy, podczas którego skarżąca podtrzymała wniosek o pomoc finansową na marzec 2017 r. Organ pierwszej instancji stwierdził, że skarżąca prowadzi gospodarstwo domowe wraz z córką, E. M. . Dochód rodziny z miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku wyniósł 957,48 zł., tj. 478,74-zł. na osobę w rodzinie, w skład którego wchodzi zasiłek okresowy w wysokości 70,53-zł., zasiłek rodzinny w wysokości 124,-zł. oraz alimenty w wysokości 500,-zł., a także dotacja mieszkaniowa w wysokości 262,95-zł. W dniu 05.06.2017 r. ponownie sporządzono bilans dochodów i wydatków rodziny, które przedstawiały się następująco: zakup środków czystości w wysokości 60 zł., zakup leków w wysokości 65,86-zł., opłata za czynsz w wysokości 421,66-zł. (265,47-zł. - dodatek mieszkaniowy + 156,19-zł. - pomoc OPS R. ), zakup szalika w sklepie RESERVED w wys. 23,99-zł., zakup biustonosza w wysokości 30 zł., zakup T-shirta w wysokości 28,-zł., zakup blezera w sklepie ORSAY w wysokości 100,-zł., doładowanie internetu w salonie PLAY w wysokości 75,-zł., zakup biustonosza w sklepie ESOTIQ w wysokości 60,-zł., zakup obuwia w sklepie DEICHMANN w wysokości 39,-zł. (różnica między wartością obuwia - 119,-zł. a zasiłkiem celowym na zakup obuwia zimowego w wysokości 80,-zł. przyznanym decyzją nr [...] z dnia [...] r.). Dodać należy, że skarżąca pobiera świadczenie wychowawcze na dziecko "Rodzina 500+" w kwocie 500,-zł. miesięcznie. Świadczenie to, co prawda nie jest wliczane do dochodu na potrzebyuzyskania świadczeń z pomocy społecznej, w myśl art. 8 ustawy, jednakże stanowi dodatkowy zasób finansowy rodziny, który może być wykorzystany celem poprawy jej sytuacji. W związku z objęciem pomocą finansową w formie zasiłku celowego z przeznaczeniem na zakup żywności w wysokości 500,-zł., zrealizowanego w lutym 2017 r. oraz zasiłku celowego na dofinansowanie do czynszu za luty 2017 r. w wysokości 156,19-zł., łączna kwota jaką skarżąca dysponowała wyniosła 2 116,19-zł. (w tym dochód rodziny - 960,-zł., zasiłek celowy na zakup żywności w wysokości 500,-zł., zasiłek celowy na dofinansowanie do czynszu w wysokości 156,19-zł., świadczenie wychowawcze w wysokości 500,-zł.). Łączne wydatki w lutym 2017 r. opiewały na kwotę 903,51-zł. Zatem po uregulowaniu wszystkich opłat do dyspozycji rodziny skarżącej pozostała kwota 1 212,68-zł. na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Na podstawie wywiadu środowiskowego stwierdzono wystąpienie okoliczności określonej w art. 7 pkt 4 ustawy, tj. bezrobocia. Przy sporządzaniu analizy budżetu rodziny skarżącej pracownik socjalny zauważył, iż skarżąca zakupuje w "sklepach firmowych" bardzo drogą odzież i obuwie. Zwrócono jej w związku z tym uwagę, iż w sytuacji kiedy korzysta ze świadczeń pomocy społecznej takie nierozważne i nieekonomiczne gospodarowanie własnymi środkami, w ocenie pracownika socjalnego będzie postrzegane jako marnotrawstwo, co może stanowić podstawę do odmowy przyznania pomocy. Skarżąca była kilkakrotnie informowana przez pracownika socjalnego o konieczności dokonywania wydatków proporcjonalnych do własnych możliwości finansowych oraz o konieczności racjonalnego gospodarowania posiadanymi środkami. Analiza budżetu jej rodziny jednoznacznie wskazuje, że skarżąca wydawała własne środki finansowe nieadekwatnie i niewspółmiernie do własnych możliwości, zakupując odzież zbyt drogą i luksusową podczas, gdy wyceny obuwia i odzieży dokonywane są przez pracownika socjalnego w sklepach sieciowych np. "Pepco" i wskazują, że jest możliwość zakupienia kilkukrotnie tańszej odzieży i obuwia. Skarżąca nie chciała podjąć rozmowy na powyższy temat. Próba przybliżenia przepisów ustawy i zasad obowiązujących w pomocy społecznej nie powiodła się, gdyż skarżąca zareagowała bardzo nerwowo i powiedziała, że "nie uważa aby jej żądania przyznania pomocy w formie zasiłku celowego na zakup obuwia wiosennego w wysokości 150,-zł. oraz płaszcza wiosennego w wysokości 200,-zł. były zbyt wygórowane". Znamienne jest, że skarżąca dokonuje zakupu bardzo drogich ubrań i obuwia dla siebie i córki, np. zakupiła sweter w sklepie ORSAY za kwotę 70,-zł., w styczniu 2017 r. zakupiła spodnie fitness w firmowym sklepie 4F na kwotę 89,99-zł., w lutym 2017 r. zakupiła blezer w sklepie ORSAY w kwocie 100,- zł., biustonosz w sklepie ESOTIQ w kwocie 60,-zł. oraz szalik w sklepie RESERVED na kwotę 23,99-zł., a na dowód dokonania powyższych zakupów dołączyła paragony fiskalne. Z przedłożonych paragonów wynika, iż dokonała zakupów w dniach 25 i 28.02.2017 r., czyli w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy. Z przeprowadzonej analizy wynika też, że najprawdopodobniej na zakup powyższych ubrań przeznaczyła świadczenie wychowawcze i zasiłek rodzinny. Przyznanie w takiej sytuacji środków pieniężnych osobie, gdy doświadczenie organu wskazuje, że ich przyznanie w wysokim prawdopodobieństwie nie doprowadzi lub chociaż nie zbliży do przezwyciężenia trudności życiowej wobec postawy tej osoby, może być kwalifikowane jako marnotrawstwo. Przytoczone przykłady niewątpliwie wskazują na fakt marnotrawienia przez skarżącą własnych zasobów finansowych na zaspokajanie potrzeb w wygórowanych cenach, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy. W opinii pracownika socjalnego niedopuszczalne jest aby własne środki skarżąca przeznaczała na zakup odzieży i obuwia w sklepach firmowych, a następnie żądała aby pomoc społeczna dostarczała jej co miesiąc "środków do życia", jak to określa sama skarżąca, tym bardziej, że jej żądania są coraz bardziej roszczeniowe. Zdaniem organu, skarżąca powinna dokonywać bardziej przemyślanych, ekonomicznie oszczędnych wyborów, tym bardziej, że dysponuje skromnymi środkami finansowymi, a pomoc społeczna nie może zabezpieczyć wszystkich potrzeb osób ubiegających się o pomoc, jak również udzielać świadczeń w oczekiwanej przez te osoby wysokości.