Wyrok WSA w Krakowie z dnia 8 listopada 2017 r., sygn. II SA/Kr 776/17

Administracyjne postępowanie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Łoboz Sędziowie WSA Mirosław Bator (spr.) WSA Beata Łomnicka po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 8 listopada 2017 r. sprawy ze skargi J. K. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia 9 marca 2017 r, znak: [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności postanowienia I. uchyla zaskarżone postanowienie; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] na rzecz skarżącego J. K. kwotę 497 zł (czterysta dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze postanowieniem z dnia 11 maja 2016 r. nr [...] działając na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 w związku z art. 126 K.p.a. oraz art. 3 ust. 1, art. 4 ust. 1 i art. 7 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów odmówił stwierdzenia nieważności postanowienia Starosty [...] z dnia 4 marca 2007 r. znak [...] orzekającego o wszczęciu z urzędu postępowania scaleniowego w miejscowości T., G. K.. W uzasadnieniu organ podniósł, że we wniosku o stwierdzenie nieważności wnioskodawczyni podniosła, że postanowienie zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa, a w szczególności art. 2 ust. 2 pkt 1 i 4 oraz art. 2 ust. 3 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów poprzez objęcie postępowaniem scaleniowym gruntów, na których znajdują się: zakłady górnicze, eksploatacja kopalin, oczyszczalnie ścieków, stacja redukcji gazu oraz grunty przeznaczone na cele specjalne tj. teren cmentarzy, a także grunty stanowiące drogę krajową nr [...] jak i też przeznaczone pod autostradę [...]. Wnioskodawczyni zarzuciła również naruszenie art. 2 ust. 3 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów poprzez objęcie postępowaniem scaleniowym także gruntów zabudowanych pomimo braku wniosku w tym zakresie pochodzącego od właścicieli tych gruntów, a także bez wyrażenia przez nich zgody na dokonanie rozliczenia wartości zabudowań w gotówce bądź w innej formie albo na ich rozbiórkę lub przeniesienie w zakreślonym terminie. Samorządowe Kolegium Odwoławcze postanowieniem z dnia 20 maja 2011 r. odmówiło stwierdzenia nieważności postanowienia Starosty [...] z dnia 4 marca 2007 r. o wszczęciu postępowania scaleniowego, a po rozpatrzeniu wniosku S. W. o ponowne rozpoznanie sprawy SKO w K. postanowieniem z dnia 5 września 2011 r. utrzymało w mocy powyższe postanowienie. Postanowienie to S. W. zaskarżyła do WSA w Krakowie, a Sąd postanowieniem z dnia 9 października 2011 r. (sygn. II SA/Kr [...]) umorzył postępowanie w sprawie uznając, iż skarżąca przenosząc w dniu 4.11.2011 r. (po wniesieniu skargi) na rzecz P. W. własność objętej scaleniem nieruchomości, oznaczonej nr [...], utraciła przymiot strony, a co za tym idzie przestał istnieć przedmiot zaskarżenia. W wyniku skargi kasacyjnej od powyższego postanowienia Naczelny Sąd Administracyjny uchylił powyższe orzeczenie postanowieniem z dnia 16 kwietnia 2013 r. Po ponownym rozpatrzeniu skargi WSA w Krakowie wyrokiem z dnia 4 października 2013 r. uchylił zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie tego samego organu uznając za niewłaściwy zastosowany przez SKO w K. tryb doręczenia zaskarżonego postanowienia poprzez obwieszczenia, który zdaniem Sądu dotyczy wyłącznie postanowienia o wszczęciu postępowania scaleniowego. Natomiast nie może być stosowany do trybu nadzwyczajnego. Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po ponownym rozpatrzeniu sprawy, postanowieniem z dnia 30 maja 2014 r. umorzyło postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności postanowienia Starosty [...] z dnia 4 marca 2007 r. w przedmiocie wszczęcia z urzędu postępowania scaleniowego. Kolegium rozpoznając wniesiony przez P. W. wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy podtrzymało swoje stanowisko. Powyższą decyzję P. W. zaskarżył do WSA w Krakowie, który wyrokiem z dnia 12 lutego 2015 r. sygn. II SA/Kr [...] uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję tego samego organu. Sąd uznał, iż błędne jest stanowisko Kolegium w tym przedmiocie, iż decyzja o umorzeniu postępowania scaleniowego powoduje, że sprawa administracyjna przestaje istnieć od początku, a więc obejmuje także moment wszczęcia postępowania. Sąd podał, że taki skutek ma orzeczenie stwierdzające nieważność aktu administracyjnego, które ma skutek ex tunc, a więc od samego początku, natomiast umorzenie postępowania administracyjnego nie niweczy skutków prawnych zaistniałych w ramach umorzonego postępowania. Po ponownym rozpoznaniu sprawy Samorządowe Kolegium Odwoławcze podniosło, że w myśl postanowień art. 2 ust. 1 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów, scaleniem obejmuje się grunty położone w jednej lub kilku wsiach bądź w ich częściach i grunty te tworzą obszar scalenia. W obszarze takim, geodeta - projektant opracowuje projekt scalenia, przy czym jednak, w fazie wstępnej, dokonywany jest kontrolny pomiar granic wszystkich nieruchomości z ustaleniem współrzędnych punktów załamania granic zgodnie z danymi zawartymi w operacie ewidencji gruntów. Jest to niezbędne z uwagi na to, że prace geodezyjne muszą być wykonywane zgodnie z wymogami przepisów i instrukcji z zakresu tworzenia map. Z tego też względu określając obszar objęty postępowaniem scaleniowym nie można na wstępie wyłączyć z niego nieruchomości wymienionych w art. 2 ust. 2 ustawy. Jak ustalono, w niniejszej sprawie - gdzie obszar scalenia o pow. 240 ha obejmował wszystkie grunty wsi leżące w pasie ograniczonym linią przerywaną, zakreśloną na mapie obszaru opracowania - wskazane we wniosku P. W. grunty, jako te, w stosunku do których naruszono przepis art. 2 pkt 1 i pkt 4, istotnie znalazły się w obszarze wymienionym w załączniku nr [...] do postanowienia z dnia 4.03.2007 r., ponieważ punkty załamania ich granic są związane z pozostałymi nieruchomościami, co powoduje, że musiały być one zamierzone, a co za tym idzie musiały być objęte obszarem scalenia. Zaznaczyć tu jednak trzeba, że grunty wymienione we wniosku, na których znajdują się: oczyszczalnie ścieków (działka nr [...]), stacja redukcji gazu (dz. nr [...]), cmentarz (działka nr [...]) zostały zamierzone i pozostawione na tworzonej mapie jako niezmienniki podobnie jak i grunty stanowiące drogę krajową nr [...] oraz przeznaczone pod autostradę [...] pozostały nienaruszalne (nie były scalane) jak również grunty zabudowane. Natomiast na gruntach stanowiących własność Przedsiębiorstwa [...] S.A. (jak wynika z pisma Starosty [...] z dnia 3.03.2011 r., (k-724) nie jest prowadzona eksploatacja kruszywa i działki te są (w/g stanu na maj 2009 r.) nadal użytkowane rolniczo. Wobec zarzutu, iż w aktach scaleniowych brak jest dokumentów czy ustnych oświadczeń uczestników scalenia o wyrażeniu zgody (o jakiej mowa w art. 2 ust. 3 ustawy) na objęcie scaleniem należących do nich gruntów zabudowanych, Kolegium wyjaśniło, iż zgoda taka jest wymagana jedynie w przypadku scalenia tj. przeniesienia siedliska w inne miejsce, a nie w sytuacji, gdy działki zabudowane pozostają (jak w sprawie tej) niezmiennikami. Należy tu też zaznaczyć, że z informacji zawartej w piśmie Starosty [...] (k- 723) wynika, iż w przedmiotowej sprawie nie został złożony żaden wniosek o przeniesienie zabudowanej działki. W takim stanie rzeczy, nie można badanemu postanowieniu zarzucić z powyższych względów wymienionej we wniosku wadliwości i w konsekwencji nie można też uwzględnić żądania stwierdzenia nieważności badanego postanowienia z powodu rażącego naruszenia prawa. Odnośnie natomiast twierdzenia, iż uczestnikiem postępowania scaleniowego może być wyłącznie aktualny właściciel gruntu oraz wniesionego zarzutu odnośnie uznania za stronę S. W. dopiero w toku postępowania mimo, iż w chwili wydania postanowienia o wszczęciu postępowania scaleniowego była już (w miejsce zmarłego M. W.) współwłaścicielką działki nr [...] w T. - Kolegium stwierdziło, iż zarzut ten jest nieuzasadniony, jak bowiem wynika z materiału dowodowego S. W. została uznana za stronę postępowania scaleniowego po okazaniu postanowienia o nabyciu spadku po zmarłym M. W. (karta uczestnika postępowania nr [...]). Należy tu zaznaczyć, iż zgodnie z art. 20 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów, przy scalaniu gruntów stan własności oraz posiadania gruntów określa się według danych uwidocznionych w ewidencji gruntów, przy czym w toku postępowania wszelkie zgłoszone zmiany w tym zakresie są uwzględniane. Z powyższych względów Kolegium uznało, że w sprawie tej nie zachodzi wskazana we wniosku przesłanka do stwierdzenia nieważności badanego postanowienia, zatem nie znaleziono podstaw do uwzględnienia wniosku strony.