Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 11 lipca 2017 r., sygn. IV SA/Gl 923/16

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Renata Siudyka, Sędziowie Sędzia WSA Beata Kozicka, Sędzia WSA Edyta Żarkiewicz (spr.), Protokolant Katarzyna Lisiecka-Mitula, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 lipca 2017 r. sprawy ze skargi M. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] r. Prezydent Miasta B. odmówił przyznania M.Ł. specjalnego zasiłku celowego na spłatę zadłużenia względem A. W uzasadnieniu organ wskazał, że dysponuje niewielką ilością środków finansowych, co zmusza do ograniczania udzielanych świadczeń. Podniósł, że zgodnie z art. 3 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy, powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej.

W wyniku rozpoznania odwołania wniesionego przez skarżącego, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K., decyzją z dnia [...] r. utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że w dniu 20 lipca 2016r. skarżący zwrócił się z wnioskiem o przyznanie pomocy na spłatę zadłużenia w kwocie 300 zł. W dniu 9 sierpnia 2016 r. podczas wywiadu środowiskowego sprecyzował wniosek, twierdząc, że wnosi o specjalny zasiłek celowy na ww. cel. Na podstawie wywiadu środowiskowego i pozostałej zgromadzonej w sprawie dokumentacji ustalono, że skarżący prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, zajmuje mieszkanie komunalne, ponosi opłaty związane z utrzymaniem mieszkania w wysokości: 1,47 zł - opłata za wodomierz, 27,42 zł - eksploatacja lokalu i 14,44 zł woda i kanalizacja - łącznie 43,33 zł. W analizie budżetu skarżący wskazał jako wydatki także opłaty za telefon w wysokości 30 zł oraz internet - 20 zł, książki i materiały biurowe - 25 zł, rozbudowa lokalu - 90 zł. Razem wydatki w miesiącu czerwcu 2016r. wyniosły 208,33 zł. Skarżący nie pracuje zawodowo, nie podejmuje żadnych prac dorywczych, jest zarejestrowany w PUP w B., skąd otrzymuje stypendium na podjęcie nauki w kwocie 728,10 zł miesięcznie. Skarżący korzystał nielegalnie z energii elektrycznej, za co Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości, w której zamieszkuje, zażądała zapłaty kwoty w wysokości 553,02 zł. Na spłatę tego zadłużenia skarżący wniósł przedmiotowy wniosek o przyznanie zasiłku celowego. Organ odwoławczy podniósł, że zgodnie z art. 3 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej. Na podstawie art. 2 ust. 1 tej ustawy, pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Następnie organ przytoczył art. 39 ustawy o pomocy społecznej, według którego, w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby życiowej może być przyznany zasiłek celowy. Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów, napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu (art. 39 § 2 ww. ustawy). Organ wskazał, że zgodnie z art. 41 pkt 1 w/w ustawy, w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek celowy w wysokości nie przekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi bądź też zasiłek okresowy, zasiłek celowy lub pomoc rzeczowa pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową. Organ podkreślił, że przyznanie pomocy społecznej w formie zasiłku celowego bądź zasiłku celowego specjalnego i zwrotnego ma charakter uznaniowy i jest uzależnione od potrzeb strony i możliwości finansowych gminy. Następnie podniósł, że znana jest mu trudna sytuacja finansowa MOPR w B., który z powodu ograniczonych środków finansowych musi miarkować wysokość przyznawanych świadczeń według ustalonej polityki świadczeń. Ponadto dodał, że strona ma własne źródło dochodu w postaci stypendium z tytułu kontynuacji nauki w kwocie 728,10 zł. i wysokość dochodu strony przewyższa kwotę kryterium dochodowego, które w przypadku osoby prowadzącej samotnie gospodarstwo domowe wynosi 634,00 zł. Następnie podkreślił, że organ I instancji rozważył sytuację życiową i potrzeby strony, objął ją niezbędną pomocą na zakup posiłku lub żywności w wysokości 40 zł miesięcznie. Dodał, że z akt sprawy wynika, iż strona opłaca czynsz w wysokości 43,33 zł i po uregulowaniu opłat zostaje jej do dyspozycji kwota 684,77 zł, a zatem, gospodarując własnymi zasobami finansowymi w sposób oszczędny i racjonalny, jest w stanie samodzielnie zaspokoić zgłoszoną potrzebę. Organ odwoławczy wskazał, że decyzja organu I instancji została wydana w oparciu o art. 41 ww. ustawy, dotyczący pomocy w postaci specjalnego zasiłku celowego. W tym zakresie podniósł, że z akt sprawy wynika, iż w przypadku strony nie występują szczególne okoliczności przyznania tego świadczenia, dlatego i ta okoliczność powoduje, że przyznanie specjalnego zasiłku celowego nie jest możliwe. Podkreślił, że interpretując pojęcie "szczególnie uzasadnionego przypadku" należy mieć przede wszystkim na uwadze fakt, iż - po pierwsze odnosi się on do osób, których dochody przekraczają kryterium ustawowe, a po wtóre do osób, które spełniają przesłankę szczególnie uzasadnionego przypadku. Ta przesłanka ma miejsce wówczas, gdy sytuacja życiowa osoby lub rodziny, ponad wszelką wątpliwość, bez konieczności wnikliwych zabiegów interpretacyjnych istniejącego stanu rzeczy, pozwala stwierdzić, że jest nadzwyczaj drastyczna, dotkliwa w skutkach i głęboko ingerująca w plany życiowe, a wynika ze zdarzeń nie należących do zdarzeń codziennych ani nawet do zdarzeń nadzwyczajnych. Należą do nich zdarzenia występujące zupełnie okazjonalnie, wymagające wielu niefortunnych zbiegów okoliczności, wykraczające poza możliwości ludzkiej zapobiegliwości. Organ odwoławczy wskazał, że w przedmiotowej sprawie nie stwierdzono występowania drugiej przesłanki, wręcz przeciwnie - skarżący, korzystając z prądu w sposób nieuprawniony musiał wiedzieć, że jest to czyn podlegający odpowiedzialności karnej, za popełnienie którego może ponieść odpowiedzialność. Organ podkreślił, że strona nie może przenieść na organ publiczny konsekwencji swojego nieuczciwego postępowania. W podsumowaniu wskazał, że nie stwierdził przekroczenia granic uznania administracyjnego i nie znalazło podstaw do zmiany lub uchylenia decyzji organu I instancji.