Wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 grudnia 2016 r., sygn. VII SA/Wa 2647/15

Administracyjne postępowanie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Włodzimierz Kowalczyk, , Sędzia WSA Bogusław Cieśla, Sędzia WSA Tomasz Stawecki (spr.), , po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 20 grudnia 2016 r. sprawy ze skargi P. J. i W. J. na postanowienie Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] września 2015 r. znak [...] w przedmiocie sprostowania z urzędu oczywistej omyłki pisarskiej oddala skargę

Uzasadnienie

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, zwany dalej również "GINB", postanowieniem z dnia [...] września 2015 r., znak: [...] po rozpatrzeniu zażalenia P. J. i W. J., zwanych dalej "skarżącymi", od postanowienia Wojewody [...] z dnia [...] czerwca 2015 r., znak: [...], stwierdził uchybienie terminu do wniesienia zażalenia.

Powołanym postanowieniem z dnia [...] czerwca 2015 r. Wojewoda [...] postanowił z urzędu sprostować oczywistą omyłkę pisarską w swojej decyzji z dnia [...] czerwca 2015 r., znak: [...], uchylającej w całości decyzję Starosty [...] z dnia [...] lipca 2009 r., znak: [...], nr [...], w zakresie projektu architektoniczno-budowlanego i umarzającą postępowanie organu pierwszej instancji.

Zaskarżona decyzja została wydana w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych.

W dniu [...] lipca 2004 r. Starosta [...] wydał decyzję, znak: [...], którą zatwierdził projekt architektoniczno-budowlany i udzielił K. J. pozwolenia na rozbudowę zakładu mięsnego "[...]" w T. wraz z infrastrukturą i instalacjami.

W dniu [...] lutego 2009 r. skarżący złożył wniosek o zmianę pozwolenia na budowę zatwierdzonego ww. decyzją. Po rozpatrzeniu wymienionego wniosku, Starosta [...] decyzją z dnia [...] lipca 2009 r. zmienił własną decyzję z dnia [...] lipca 2004 r. w ten sposób, że zatwierdził zmieniony projekt budowlany (zaakceptował odstępstwa od projektu budowlanego z 2004 r.) i udzielił pozwolenia na rozbudowę zakładu produkcyjnego (mięsnego) prowadzonego przez skarżącego.

W konsekwencji dalszego, wieloetapowego ciągu czynności podejmowanych przez skarżącego, organy administracji i sądy administracyjne, Wojewoda [...] działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.), zwane dalej "k.p.a.", postanowił w dniu [...] czerwca 2015 r. uchylić decyzję Starosty [...] z dnia [...] lipca 2009 r. i umorzyć postępowanie organu pierwszej instancji w przedmiocie zmiany projektu budowlanego i pozwolenia na budowę.

Wojewoda [...] w dniu [...] czerwca 2015 r., na podstawie art. 113 § 1 i art. 126 k.p.a., postanowił z urzędu sprostować we własnej decyzji z dnia [...] czerwca 2015 r., następującą omyłkę: na drugiej stronie decyzji, w wierszu piątym od góry zamiast "2019 r." powinno być "2010 r.". Wskazany błąd dotyczył oznaczenia powoływanego w decyzji daty wydania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyroku z dnia 17 marca 2010 r., sygn. akt II SA/Rz 51/10 w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego. Z oczywistych względów wyrok ten nie mógł być wydany w dniu 17 marca 2019 r.

Od postanowienia Wojewody [...] z dnia [...] czerwca 2015 r. P.J. i W. J. złożyli zażalenie oznaczone datą [...] lipca 2015 r., które wpłynęło do Urzędu Wojewódzkiego w dniu [...] lipca 2015 r. W odwołaniu skarżący wnieśli o uchylenie przedmiotowego postanowienia oraz uchylenie postanowienia go poprzedzającego (postanowienia z dnia [...] czerwca 2015 r.) jako rażąco naruszających prawo. Skarżący twierdzili, że art. 113 § 1 k.p.a. pozwala organom prostować jedynie nieistotne wady decyzji, a nie pomyłki popełniane w wyniku niedbalstwa w prowadzeniu postępowania administracyjnego.

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego postanowieniem z dnia [...] września 2015 r. utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie. Jako podstawę prawną zaskarżonego rozstrzygnięcie organ wskazał art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 144 k.p.a.

W uzasadnieniu GINB wskazał, że zgodnie z art. 113 § 1 w związku z art. 126 k.p.a. - organ administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ postanowieniach.

Dalej GINB, przywołując liczne orzecznictwo sądów administracyjnych, przytoczył definicję "błędu pisarskiego", jako widoczne - wbrew zamierzeniu organu - niewłaściwe użycie wyrazu, widocznie mylną pisownię albo widocznie niezamierzone opuszczenie jednego lub więcej wyrazów. Natomiast "inne oczywiste omyłki" są to omyłki co do swej istoty stojące na równi z błędami pisarskimi, a zatem omyłki polegające na tym, że w rozstrzygnięciu wyrażono coś, co widocznie jest niezgodne z myślą wyrażoną przez organ, a zostało wypowiedziane tylko przez przeoczenie, niewłaściwy dobór słowa.

W konsekwencji GINB uznał, że Wojewoda [...] w postanowieniu z dnia [...] czerwca 2015 r. dokonał jedynie sprostowania oczywistej omyłki, nie ingerując jednocześnie w treść i tym samym oddalił zażalenie skarżących.

Nie godząc się z powyższym rozstrzygnięciem GINB P. J. i W. J.w dniu [...] października 2015 r. wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.

Skarżący zarzucili postanowieniu GINB:

1. naruszenie art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 144 k.p.a. poprzez utrzymanie w mocy zaskarżonego postanowienie Wojewody [...] w sytuacji, gdy istniały przesłanki do jego uchylenia;

2. naruszenie art. 136 w zw. z art. 144 k.p.a. poprzez brak dokładnego zbadania sprawy oraz brak odniesienia się do argumentów przedstawionych w zażaleniu skarżących;

3. naruszenie art. 124 § 2 k.p.a. poprzez brak odwołania się przez organ drugiej instancji do argumentów skarżących, brak wyjaśnienia podstawy faktycznej i prawnej, co uniemożliwia efektywne ustosunkowanie się do motywów działania GINB.

Ponadto zdaniem skarżących GINB powinien był podjąć działania, które zmierzałyby do ponownego zbadania sprawy pod względem merytorycznym oraz do wydania rozstrzygnięcia zgodnie z dyspozycją art. 136 k.p.a..

W odpowiedzi na skargę z dnia [...] listopada 2015 r. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego uznał skargę za bezzasadną i wniósł o jej oddalenie.

Odnosząc się do zarzutów skarżących organ wskazał, że nie mają one istotnego znaczenia dla dokonanego przez organ rozstrzygnięcia z dnia [...] września 2015 r. i stanowią w istocie jedynie polemikę skarżących z wywodami zawartymi w zaskarżonym postanowieniu. Bezzasadny jest w kontekście całości sprawy zarzut dotyczący naruszenia art. 136 w zw. z art. 144 k.p.a. polegający zdaniem skarżących na "braku dokładnego zbadania sprawy". W przekonaniu organu fakt, że skarżący nie zgadzają się z przyjętym przez organ sposobem rozstrzygnięcia sprawy, nie oznacza, iż rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o wadliwie ustalony stan faktyczny.

Ponadto GINB nie może zgodzić się z zarzutem naruszenia art. 124 § 2 k.p.a., gdyż postanowienie z dnia [...] września 2015 r., zawiera wszystkie wskazane w art. 124 k.p.a. elementy, zawiera również uzasadnienie faktyczne i prawne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Na wstępie Sąd orzekający w niniejszej sprawie podkreśla, że zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 1647 z późn. zm.) zadaniem Sądu jest dokonanie kontroli zaskarżonego aktu administracyjnego pod względem zgodności z prawem, czyli prawidłowości zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafności ich wykładni. Jednocześnie stosownie do treści art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.; zwanej dalej "p.p.s.a.") sąd administracyjny rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związanym zarzutami i wnioskami skargi ani powołaną podstawą prawną.

W niniejszej sprawie Sąd stwierdza, że skarga na postanowienie Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] września 2015 r. jest całkowicie bezzasadna.

W niniejszej sprawie, po przeprowadzeniu analizy zgromadzonego materiału oraz rozważeniu stanowisk stron i podniesionych przez nie argumentów, Sąd doszedł do wniosku, że wbrew opinii wyrażonej przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego w odpowiedzi na skargę, nie mamy do czynienia z "polemiką skarżących z wywodami zawartymi w zaskarżonym postanowieniu", lecz raczej z wielowarstwowym nieporozumieniem co do przedmiotu skarżonej decyzji, roli postępowania odwoławczego oraz roli postępowania sądowoadministracyjnego.

Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszym postępowaniu jest bowiem postanowienie organu nadzoru budowlanego (GINB) utrzymujące w mocy postanowienie Wojewody [...] z dnia [...] czerwca 2015 r. w przedmiocie sprostowania z urzędu oczywistej pomyłki pisarskiej. Sprostowanie takie zostało dokonane na podstawie art. 113 § 1 w zw. z art. 126 k.p.a. Zgodnie z brzmieniem tych przepisów organ administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ postanowieniach. W rozpatrywanej sprawie Wojewoda [...] stwierdził pomyłkę pisarską, która znalazła się w postanowieniu z dnia [...] czerwca 2015 r., w związku z czym działając z urzędu własnym postanowieniem wydanym tydzień później, tj. w dniu [...] czerwca 2015 r., dokonał jej sprostowania, a Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, do którego wpłynęło zażalenie skarżących na postanowienie z dnia [...] czerwca 2015 r. utrzymał je w mocy.

GINB słusznie nie znalazł żadnego naruszenia prawa w działaniu Wojewody prostującego pomyłkę pisarską. Pomyłka polegała na błędnym wpisaniu cyfry "9" zamiast cyfry "0" w dacie roku "2010". Z kontekstu wynikało w sposób jednoznaczny, że zdarzenie którego dotyczyła data nie może mieć miejsca w roku 2019, lecz miało miejsce w roku 2010. Chodzi bowiem o wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, który zapadł w dniu 17 marca 2010 r., w sprawie o sygn. akt II SA/Rz 51/10, a jego tekst jest powszechnie dostępny (po anonimizacji) na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl/cbo/query.

Wskazana pomyłka była więc oczywista i nie sposób znaleźć racjonalne powody, dla których organ mógłby chcieć świadomie taką zmianę w treści decyzji wprowadzić: wpisanie daty 2019 zamiast 2010 jako daty nie może przecież służyć ukryciu jakiejś informacji, ani wprowadzeniu strony decyzji w błąd (orzeczenie sądu w Rzeszowie było już stronom znane).

Co więcej sprostowanie pomyłki pisarskiej przez Wojewodę w żaden sposób nie dotyczy meritum podjętej przez ten organ decyzji. Z tego względu zawarta w uzasadnieniu skargi sugestia, że "Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego działając jako organ II instancji winien był przedsięwziąć takie działania, które winny były zmierzać do ponownego zbadania sprawy pod względem merytorycznym oraz do wydania rozstrzygnięcia, zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 136 kodeksu postępowania administracyjnego" jest całkowicie chybiona. W sprawie pomyłki pisarskiej nie ma czego badać. Pomyłka jest oczywista i powinna być sprostowana.

Natomiast w skardze na postanowienie w przedmiocie sprostowania oczywistej pomyłki pisarskiej nie można się domagać merytorycznego rozpatrywania sprawy będącej przedmiotem decyzji z dnia [...] czerwca 2015 r. dotyczącej uchylenia decyzji Starosty o pozwoleniu na budowę. To właśnie zostało wskazane na stępie części prawnej uzasadnienia: stosownie do treści art. 134 § 1 p.p.s.a.) sąd administracyjny rozstrzyga w granicach danej sprawy.

Ocena prawna, czy uchylenie decyzji Starosty [...] było zasadne byłaby możliwa tylko wówczas, gdyby skarżący w początku lipca 2015 r. złożyli do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego odwołanie od decyzji Wojewody z dnia [...] czerwca 2015 r. i organ odwoławczy odniósł się do merytorycznych zarzutów odwołania. Dopiero wówczas dopuszczalne byłoby złożenie skargi do Sądu i rozpatrywanie legalności decyzja o pozwoleniu na budowę. Tej drogi skarżący jednak nie wybrali, a zatem ich argumenty oparte na art. 124 § 2, art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 144 oraz art. 136 w zw. z art. 144 k.p.a. słusznie zostały uznane przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego za bezzasadne.

Ujmując rzecz bardziej szczegółowo, w zaskarżonym postanowieniu z dnia [...] września 2015 r. GINB zawarł zarówno uzasadnienie faktyczne, jak i prawne: wskazał, że podstawę prawną aktu stanowiły art. 113 § 1 w zw. z art. 126 k.p.a. Organ sformułował zasadę prawną (normę), która powinna być wyprowadzona z tych dwóch przepisów, wyjaśnił znaczenia wyrażeń "błąd pisarski" oraz "inna oczywista pomyłka", a także zacytował kilka orzeczeń sądów administracyjnych w których kwestia dopuszczalności sprostowania takich wad aktu administracyjnego była rozpatrywana. Organ wyjaśnił też na czym polegał "błąd pisarski" w decyzji Wojewody [...] z dnia [...] czerwca 2015 r. zarzut naruszenia przez organ art. 124 § 2 k.p.a. jest bezzasadny.

Przedstawione wyżej wyjaśnienie kwestii, czym jest związanie Sądu "granicami sprawy" i dlaczego w obecnej sprawie nie można było odnosić się do merytorycznych przesłanek uchylenia przez Wojewodę pozwolenia na budowę uzasadnia stanowisko Sądu, że zarzut naruszenia art. 136 w zw. z art. 144 k.p.a. W zaskarżonym postanowieniu Organ mógł zbadać tylko to, czy w postanowieniu Wojewody [...] z dnia [...] czerwca 2015 r. zasadnie dokonano sprostowania oczywistego błędu pisarskiego. Inne kwestia wykraczały już poza zakres (przedmiot) postanowienia Wojewody [...] z dnia [...] czerwca 2015 r.

W związku z powyższym Sąd stwierdza, że Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego jako organ odwoławczy nie miał podstaw do uchylenia postanowienia Wojewody [...], na które zażalili się skarżący. Art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 144 k.p.a. został zatem prawidłowo zastosowany i zarzut skarżących naruszenia tego przepisu jest również całkowicie bezzasadny.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 151 powołanej już wyżej ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł jak w sentencji.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/