Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 15 grudnia 2016 r., sygn. II SA/Ol 1327/16

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Jezielska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Ewa Osipuk Sędzia WSA Adam Matuszak Protokolant st. referent Maciej Lipiński po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 grudnia 2016 r. sprawy ze skargi S. K. Ź. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]"r., Nr "[...]" w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji o rejestracji pojazdu oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia "[...]". Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O odmówiło stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta O z dnia "[...]"r. dotyczącej zarejestrowania pojazdu marki Toyota Avensis pod numerem rejestracyjnym "[...]" na J Ź. W uzasadnieniu podano, że w dniu "[...]"r. S Ź wystąpił do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O z wnioskiem o stwierdzenie nieważności przedmiotowej decyzji na podstawie art. 156 §1 pkt 2 i 4 Kodeksu postępowania administracyjnego, wskazując że jest właścicielem przedmiotowego pojazdu. Podał, że faktura VAT potwierdzająca nabycia pojazdu przez J Ź została podrobiona oraz że na fakturze widnieje podpis osoby, która takiej faktury nigdy nie wystawiała. Postanowieniem z dnia "[...]"r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O odmówiło wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności przedmiotowej decyzji z dnia "[...]"r. podając, że w ustawie z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005r. nr. 108, poz. 908 ze zm. - tekst obowiązujący na dzień wydania decyzji o rejestracji pojazdu - dalej jako: P.r.d.) oraz przepisach wykonawczych do tej ustawy brak jest przepisu o charakterze materialno-prawnym, z którego można wywodzić, iż poprzedni właściciel pojazdu ma interes prawny w postępowaniu administracyjnym dotyczącym zarejestrowania pojazdu na aktualnego właściciela pojazdu. W związku z tym uznano, że S Ź nie był uprawniony do występowania z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji, której nie był stroną. Na skutek złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy postanowieniem z dnia "[...]"r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O utrzymało w mocy własne postanowienie. Jednakże wyrokiem z dnia 28 stycznia 2016r. (sygn. akt. II SA/Ol 1364/15) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie uchylił zaskarżone postanowienie oraz postanowienie utrzymane nim w mocy. W uzasadnieniu wyroku Sąd wyjaśnił, że postępowanie o stwierdzenie nieważności jest dwuetapowe. W pierwszej fazie dokonuje się oceny co do kwestii formalnych warunkujących wszczęcie postępowania, a dopiero w kolejnym etapie bada się przesłanki określone w art. 156 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. Uznanie przez organ, że strona nie jest legitymowana do żądania wszczęcia postępowania, powoduje wydanie postanowienia o odmowie wszczęcia tego postępowania, bez badania czy przyczyny nieważności rzeczywiście wystąpiły. W przypadku gdy decyzja rozstrzygająca o prawach i obowiązkach jednego podmiotu, odnosi skutek wobec praw i obowiązków innego podmiotu, postępowanie dotyczy interesu prawnego lub obowiązku tego innego podmiotu w sposób pośredni, a przepis art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego nie stawia wymogu, aby postępowanie administracyjne dotyczyło interesu prawnego podmiotu w sposób bezpośredni. Sąd wskazał na konieczność dokonania w tym zakresie niezbędnych ustaleń oraz - uwzględniając okoliczności oraz stan prawny konkretnej sprawy - rozważenia, komu w tej sprawie przyznać status strony. W związku z tym Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O wszczęło postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji z dnia "[...]"r. w sprawie zarejestrowania pojazdu. Odmawiając stwierdzenia nieważności decyzji Kolegium wskazało, że wnioskodawca jest właścicielem przedmiotowego pojazdu, który został na zarejestrowany na niego decyzją Prezydenta O z dnia "[...]"r. Następnie pojazd ten został zarejestrowany na J Ź na mocy decyzji, której dotyczy wniosek o stwierdzenie nieważności. Podstawę faktyczną tej decyzji stanowiła faktura VAT z dnia "[...]"r., a podstawę prawną - przepis art. 73 P.r.d. zgodnie z którym rejestracji pojazdu dokonuje na wniosek właściciela, starosta właściwy ze względu na miejsce jego zamieszkania (siedzibę), wydając dowód rejestracyjny i zalegalizowane tablice rejestracyjne oraz nalepkę kontrolną, jeżeli jest wymagana, z zastrzeżeniem ust. 2-5. W związku z tym Kolegium uznało, że wnioskodawca posiada interes prawny w stwierdzeniu nieważności przedmiotowej decyzji, gdyż wywodzi go z prawa własności, a w sprawie o rejestrację pojazdu i wydanie dowodu rejestracyjnego podstawowe znaczenie ma wykazanie prawa własności przez osobę, która ubiega się o zarejestrowanie pojazdu na jej rzecz. Kolegium podkreśliło, że postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest samodzielnym postępowaniem administracyjnym, którego istotą jest ustalenie czy decyzja - której dotyczy postępowanie - dotknięta jest jedną z wad wymienionych wyczerpująco w art. 156 §1 Kodeku postępowania administracyjnego. Podano, że decyzja nie została wydana bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa, gdyż wydanie decyzji o rejestracji nastąpiło na podstawie art. 73 P.r.d. Nie miało także miejsca rażące naruszenie tego przepisu, gdyż decyzja wydana została a podstawie dokumentów, z których wynikało, że J Ź jest właścicielem pojazdu tj. faktury VAT wystawionej przez C S K Ź podpisanej przez osobę upoważnioną w ramach tej działalności do reprezentowania właściciela (pieczątka - C S K Ź; z upoważnienia K M). Odnosząc się do zarzutu podrobienia faktury wskazano, że w postępowaniu nadzorczym nie prowadzi się postępowania mającego zastąpić działanie organu, którego decyzja jest badana. Nie jest zatem dopuszczalne w tym postępowaniu rozważanie, czy organ powinien powziąć wątpliwość co do autentyczności podpisu lub co do zakresu umocowania sprzedającego. Nie ma przy tym możliwości poszerzenia materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie rozstrzyganej w postępowaniu zwykłym, ani możliwości ponownego rozpoznania sprawy zakończonej decyzją ostateczną, a zatem rozstrzygania o zastosowaniu przepisów prawa materialnego do danej sytuacji prawnej. Odnosząc się do wskazywanej przez wnioskodawcę drugiej podstawy do stwierdzenia nieważności, polegającej na skierowaniu decyzji do osoby nie będącej stroną w sprawie (art. 156 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania administracyjnego) Kolegium wskazało, że taka wada prawna decyzji zachodzić będzie wówczas, gdy podmiot do którego skierowano decyzję, nie miał przymiotu strony postępowania w rozumieniu art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego. Sytuacja taka nie miała miejsca w przedmiotowej sprawie, gdyż postępowanie wszczęte zostało na wniosek J Ź, która przedłożyła niezbędne do jego rozpatrzenia dokumenty i do niej skierowana została decyzja wydana w sprawie. Wyjaśniono przy tym, że nawet w przypadku, gdyby organ dokonał odmiennej oceny przedstawionych dowodów i stwierdził, że przeniesienie prawa własności przedmiotowego pojazdu budzi wątpliwości, również adresatem rozstrzygnięcia w tym postępowaniu byłaby J Ź. Wskazano ponadto, że z analizy akt sprawy wynika, że decyzja będąca przedmiotem postępowania nie jest dotknięta którakolwiek z pozostałych wad wymienionych w art. 156 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego.