Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 8 listopada 2016 r., sygn. I SA/Po 569/16

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Rennert Sędziowie Sędzia WSA Karol Pawlicki Sędzia WSA Aleksandra Kiersnowska - Tylewicz (spr.) Protokolant: referent stażysta Karolina Samolczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 08 listopada 2016 r. sprawy ze skargi MW na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w [...] z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia, po wznowieniu postępowania, decyzji w sprawie podatku od spadków i darowizn oddala skargę

Uzasadnienie

Na skutek wznowienia postępowania Dyrektor Izby Skarbowej decyzją z dnia [...] listopada 2015 r., nr [...] odmówił uchylenia swojej decyzji ostatecznej z dnia 21 lipca 2010 r., nr [...] utrzymującej w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z dnia 13 maja 2010 r., nr [...] ustalającej M. W. (dalej zwanej również skarżącą) zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn z tytułu nieodpłatnego nabycia służebności na kwotę [...]zł.

W motywach swojego rozstrzygnięcia organ wyjaśnił, że na wymienioną powyżej decyzję ostateczną z dnia 21 lipca 2010 r., wniesiona została skarga, którą Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 16 grudnia 2010 r., sygn. akt III SA/Po 679/10 oddalił. Skarga kasacyjna skarżącej została oddalona wyrokiem NSA z dnia 14 listopada 2012 r., sygn. akt FSK 642/11. Następnie skarżąca pismem z dnia 24 czerwca 2015 r., wniosła o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej decyzją ostateczną z dnia 21 lipca 2010 r. Powołując się na wyroki NSA z dnia 09 lipca 2013 r., sygn. akt II FSK 2315/11, sygn. akt II FSK 2316/11 oraz wyroki NSA z dnia 11 września 2013 r., sygn. akt II FSK 2664/11 oraz II FSK 2665/11 - jako przesłankę wznowienia postępowania wskazano błędną wykładnię przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jako przesłankę wznowienia wskazano przepis 145 § 1 pkt 5 k.p.a. Dyrektor Izby Skarbowej postanowieniem z dnia 02 września 2015 r., nr [...] wznowił postępowanie w sprawie zakończonej decyzją ostateczną z dnia 21 lipca 2010 r. W ocenie organu istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do oceny przesłanek do uchylenia lub zmiany decyzji w trybie wznowienia postępowania podatkowego, a w szczególności oceny zaistnienia nowych istotnych dowodów i okoliczności nieznanych organowi podatkowemu w dacie podejmowania decyzji w postępowaniu zwykłym. Zgodnie z art. 128 Ordynacji podatkowej decyzje, od których nie służy odwołanie w postępowaniu podatkowym, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana tych decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania mogą nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w przywołanej wyżej ustawie oraz w innych ustawach podatkowych. Instytucja wznowienia postępowania ma zaś na celu stworzenie prawnej możliwości ponownego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego i podjęcia ponownego rozstrzygnięcia sprawy zakończonej ostateczną decyzją podatkową, jeżeli pierwotne postępowanie podatkowe było dotknięte kwalifikowanymi wadami procesowymi, wyliczonymi wyczerpująco w art. 240 O.p. Skarżąca we wniosku o wznowienie postępowania powołała się na nową okoliczność, którą jej zdaniem jest zmiana wykładni przepisów prawa, na podstawie których wydana została decyzja Naczelnika Urzędu Skarbowego w S.. W ocenie skarżącej u podstaw zaskarżonej decyzji legła błędna wykładnia art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn poprzez przyjęcie, że nabycie służebności podlegałoby zwolnieniu podatkowemu, lecz tylko wtedy, gdyby nabywca zgłosił nabycie prawa majątkowego w nieprzekraczalnym terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, bądź też w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o nabyciu prawa. Zgodnie zaś z art. 4a ust. 4 pkt 2 tej ustawy, obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. Wykładnia powołanego przepisu, że nabycie prawa w drodze jednostronnego oświadczenia woli dokonane w formie aktu notarialnego nie zwalniało nabywcy od konieczności dokonywania osobistego zgłoszenia do organu podatkowego, została zakwestionowana przez NSA w wyrokach z dnia 09 lipca 2013 r., sygn. akt II FSK 2315/11, sygn. akt II FSK 2316/11 oraz z dnia 11 września 2013 r., sygn. akt II FSK 2664/11 i sygn. akt II FSK 2665/11. Zdaniem skarżącej, gdyby organ podatkowy obecnie rozpoznawał sprawę to nie doszłoby do wydania decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe, gdyż z biegiem czasu utrwalił się pogląd, że jednostronna czynność prawna (ustanowienie służebności) dokonana w formie aktu notarialnego wypełnia normę art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy podatkowej.