Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 13 maja 2016 r., sygn. II SA/Po 128/16

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elwira Brychcy Sędziowie Sędzia WSA Edyta Podrazik Sędzia WSA Izabela Paluszyńska (spr.) Protokolant St. sekretarz sąd. Ewa Wąsik po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 maja 2016 r. sprawy ze skargi D. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] września 2015r. Nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie uchylenia decyzji ustalającej opłatę z tytułu wzrostu wartości nieruchomości oddala skargę

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 16 maja 2012 r. sygn. akt II SA/Po 1031/11 uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] maja 2011 r. nr [...] oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza [...] z dnia [...] marca 2011 r. nr [...] o odmowie uchylenia decyzji tegoż organu z dnia 20 lipca 2010 r. nr [...], którą: 1) umorzono postępowanie administracyjne w stosunku do zmarłego B. K., 2) ustalono D. K. jednorazową opłatę z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w związku ze zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy [...] w wys. 149.664,30 zł na rzecz Gminy [...] w stosunku do nieruchomości położonych w [...]. Sąd uznał, że zaskarżona decyzja, jak i poprzedzająca ją decyzja zostały wydane z naruszeniem art. 154 § 1 i 2 kpa poprzez ich zastosowanie wskutek bezpodstawnego uznania, że podanie D. K. i Ł. K. wniesione do Burmistrza [...] w dniu [...] lutego 2010 r. stanowiło wniosek o uchylenie decyzji w trybie art. 154 kpa. Zauważył, że decyzja Burmistrza [...] z dnia [...] lipca 2010 r. nie została odebrana osobiście przez skarżącą. Z uwagi na jej nieobecność pod wskazanym adresem do doręczeń, zgodnie z art. 44 kpa, zastosowano doręczenie zastępcze, polegające na przyjęciu fikcji prawnej, iż doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia 14-dniowego okresu, na jaki pozostawia się przesyłkę w urzędzie pocztowym, pod warunkiem, że przesyłkę tę dwukrotnie awizowano w odstępie co najmniej 7 dni. Z dowodu doręczenia przesyłki zawierającej decyzję Burmistrza [...] z [...] lipca 2010 r. wynika, że w dniu [...] lipca 2010 r. z uwagi na nieobecność [...] pod wskazanym przez nią adresem do doręczeń listonosz awizował po raz pierwszy przesyłkę pozostawiając zawiadomienie o możliwości jej odbioru w placówce pocztowej, powtórnie uczynił to w dniu [...] lipca 2010 r. Tym samym spełniono warunki doręczenia zastępczego. D. K. i Ł. K. pismem z dnia [...] lutego 2011 r., doręczonym organowi w dniu 17 lutego 2011 r., wnieśli o uchylenie decyzji Burmistrza [...], lecz nie wskazali, iż żądają uchylenia decyzji w trybie art. 154 kpa. Podnieśli natomiast, że organ nie zagwarantował im możliwości czynnego udziału w postępowaniu, bowiem przed wydaniem decyzji nie mieli możliwości zajęcia stanowiska. Sąd stwierdził, że wnioskodawcy we wniosku nie określili wyraźnie treści żądania, tj. nie wskazali w jakim trybie nadzwyczajnym żądają uchylenia ostatecznej decyzji Burmistrza [...]. Zgodnie zaś z przepisem art. 61 § 1 kpa to żądanie wszczęcia postępowania administracyjnego określa przedmiot tego postępowania, a w razie wątpliwości sprecyzowanie żądania należy do strony, nie zaś do sfery ocennej organu administracji. Jednocześnie Sąd wyjaśnił, że Kodeks postępowania administracyjnego przewiduje możliwość uchylenia decyzji ostatecznej w kilku niezależnych trybach nadzwyczajnych - w trybie wznowienia postępowania (art. 145 § 1 lub w art. 145a § 1 kpa), w trybie określonym w art. 154 kpa albo w art. 155 kpa, względnie na podstawie art. 163 kpa. Nie każdy z tych trybów może znaleźć zastosowanie do spraw zakończonych decyzją ostateczną. W trybie art. 154 i art. 155 kpa nie mogą być uchylane lub zmieniane tzw. decyzje związane, przy wydawaniu których przepisy prawa nie pozwalają organom na działanie w granicach uznania administracyjnego. Interes społeczny lub słuszny interes stron może przemawiać za uchyleniem lub zmianą decyzji ostatecznej tylko w przypadku decyzji uznaniowych, kiedy przy ich wydaniu organ nie jest ściśle związany przepisami prawa. Wydana zaś przez Burmistrza [...] decyzja z dnia [...] lipca 2010 r. ustalająca opłatę z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, której uchylenia wnioskodawcy żądali, ma właśnie charakter decyzji związanej. Podstawą prawną jej wydania był bowiem przepis art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.), który stanowi, że jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz lub prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Z przepisu tego wynika, że wójt, burmistrz lub prezydent miasta zobligowany jest do ustalenia tej opłaty, jeżeli tylko dojdzie do wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego uchwaleniem lub zmianą planu miejscowego. Organ wydający tego rodzaju decyzję nie ma zatem - w sytuacja ziszczenia się pozytywnych przesłanek określonych w powołanym przepisie i niewystąpieniu przesłanek negatywnych - możliwości działania w granicach własnego uznania. Reasumując, Sąd stwierdził, że wziąwszy pod uwagę, że [...] nie określili trybu w jakim składają wniosek o uchylenie decyzji, Burmistrz [...] powinien był - kierując się zasadą należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć istotny wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków (art. 9 kpa) - wezwać wnioskodawców w trybie art. 64 § 2 kpa do sprecyzowania żądania, tj. wskazania trybu w jakim żądają uchylenia decyzji z dnia [...] lipca 2010 r. Burmistrz [...] nie ustaliwszy rzeczywistej treści żądania wnioskodawców zastosował tryb określony w art. 154 kpa, a jego rolą - jako gospodarza postępowania administracyjnego wywołanego wnioskiem z [...] lutego 2011 r. - było zaś w pierwszej kolejności wyjaśnienie [...], jakie skutki niesie ze sobą żądanie uchylenia decyzji z [...] lipca 2010 r. w poszczególnych nadzwyczajnych trybach, jak i pouczenie, iż tryb określony w art. 154 i art. 155 kpa zarezerwowany jest dla decyzji , które nie mają charakteru związanego. Dopiero po wyjaśnieniu tychże kwestii i określeniu przez wnioskodawców rzeczywistej treści żądania uprawnione byłoby prowadzenia postępowania w odpowiednim, wskazanym przez stronę trybie.