Wyrok WSA w Krakowie z dnia 11 marca 2016 r., sygn. III SA/Kr 1557/15

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Halina Jakubiec Sędziowie WSA Dorota Dąbek (spr.) WSA Janusz Kasprzycki Protokolant Małgorzata Krasowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 marca 2016 r. przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej B. K. sprawy ze skargi Wojewody Małopolskiego na § 1 ust. 1, § 2 ust. 1, § 3 uchwały Rady Miasta Krakowa z dnia 8 lipca 2015 r. nr XXI/321/15 w przedmiocie ustalenia dla terenu Gminy Miejskiej Kraków liczby punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa) przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży stwierdza nieważność § 1 ust. 1, § 2 ust. 1, § 3 zaskarżonej uchwały.

Uzasadnienie

wyroku WSA w Krakowie z dnia 11 marca 2016r.

W dniu 8 lipca 2015r. Rada Miasta Krakowa podjęła uchwałę nr XXI/321/15 w sprawie ustalenia dla terenu Gminy Miejskiej Kraków, liczby punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa) przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży. Uchwała została podjęta na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013r. poz. 594 z późn. zm.) oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012r. poz. 1356 z późn. zm.). W § 1 i 2 tej uchwały podano łączną liczbę punktów sprzedaży napojów alkoholowych powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa) przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży i w miejscu sprzedaży na terenie Krakowa, jak i liczbę tych punktów przypadającą na poszczególne dzielnice Krakowa.

Pismem z dnia 19 października 2015r. Wojewoda Małopolski wniósł skargę na powyższą uchwałę Rady Miasta Krakowa, domagając się stwierdzenia nieważności § 1 ust. 1, § 2 ust. 1 i § 3 tej uchwały. Zaskarżonej uchwale organ nadzoru zarzucił naruszenie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012r. poz. 1356 z późn. zm.) w związku z art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013r. poz. 594 z późn. zm.). Zdaniem Wojewody Małopolskiego, sposób wyznaczenia limitów punktów sprzedaży napojów alkoholowych określony w zaskarżonej uchwale narusza obowiązujący porządek prawny, w szczególności przepis art. 12 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, poprzez przekroczenie przez Radę Miasta Krakowa zakresu upoważnienia zawartego w tym przepisie. W ocenie skarżącego nie mieści się w ramach upoważnienia zawartego w tym przepisie uprawnienie rady gminy do konkretyzowania liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych odrębnie w wydzielonych administracyjnie obszarach gminy (sołectwach, dzielnicach, osiedlach itp.). Ustawodawca upoważnił bowiem organ stanowiący gminy do określania liczby punktów dla terenu gminy, nie upoważnił natomiast rady do dodatkowego limitowania liczby punktów dla terenu jednostki pomocniczej gminy, czy dla terenu jakiegokolwiek innego jednoznacznie wyodrębnionego w oparciu o jakiekolwiek kryterium obszaru - fragmentu tej gminy. Organ nadzoru wskazał, że wprawdzie co do zasady organ gminy został upoważniony do swobodnego limitowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych, niemniej jednak swoboda ta nie jest całkowicie nieograniczona. Po pierwsze, liczba punktów winna być bowiem dostosowana do potrzeb ograniczenia dostępności do alkoholu wynikających z gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, który to wymóg wynika wprost z art. 12 ust. 4 ustawy. Po drugie, organ gminy ustalając liczbę punktów sprzedaży napojów alkoholowych winien wyznaczyć tę liczbę w sposób zgodny z normami wyższego rzędu, w tym przypadku z przepisami ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Skoro przepis wskazuje na określenie tej liczby w odniesieniu do terenu gminy i jednocześnie nie zezwala organowi stanowiącemu na modyfikację ustawowej treści, to niedopuszczalnym jest, zdaniem skarżącego, działanie organu gminy prowadzące w istocie do zmiany zakresu upoważnienia wynikającego z ustawy. Takie działanie stanowi bowiem istotne naruszenie prawa, polegające na przekroczeniu zakresu upoważnienia ustawowego do działania w określonym w tym upoważnieniu zakresie. Wojewoda Małopolski dodał, że możliwości takich nie daje organowi stanowiącemu gminy art. 12 ust. 2 ustawy, gdyż przepis ten upoważnia radę do określenia zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych również wyłącznie na terenie całej gminy. W ocenie skarżącego nie mieści się w pojęciu zasad usytuowania określenie liczby miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych w poszczególnych wyodrębnionych obszarach gminy (tu - w poszczególnych dzielnicach Miasta Krakowa), tym bardziej, iż kompetencja do ustalenia liczby punktów wynika z odrębnej regulacji prawnej. Zatem także i art. 12 ust. 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi nie daje radzie gminy uprawnień do modyfikacji zakresu upoważnienia ustawowego określonego w art. 12 ust. 1 tej ustawy. Wojewoda Małopolski podniósł również, że taki sposób wyznaczenia liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych jak zastosowany w zaskarżonej uchwale powoduje, iż przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży w obszarze Dzielnicy I Stare Miasto (a więc w dzielnicy, dla której Rada Miasta Krakowa przewidziała ponad 60% wszystkich punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży) mogą być uprzywilejowani w porównaniu do takich samych przedsiębiorców prowadzących identyczną działalność w pozostałych dzielnicach Krakowa. W ocenie skarżącego, taki sposób wyznaczenia liczby punktów może powodować nierówną sytuację prawną przedsiębiorców wynikającą wyłącznie z faktu miejsca prowadzenia przez nich działalności gospodarczej. Powyższe stanowi więc naruszenie konstytucyjnej zasady równości podmiotów wobec prawa, przy jednoczesnym braku uzasadnionych przesłanek ustawowych wskazujących na okoliczności usprawiedliwiające ową nierówność i uzasadniające tym samym odstępstwo od konstytucyjnej zasady równości.