Wyrok WSA w Warszawie z dnia 25 maja 2015 r., sygn. III SA/Wa 3144/14

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Maciej Kurasz (sprawozdawca), Sędziowie sędzia WSA Ewa Radziszewska-Krupa, sędzia WSA Jarosław Trelka, Protokolant sekretarz sądowy Agata Rogosz, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 maja 2015 r. sprawy ze skargi R. z siedzibą w Holandii na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 5 czerwca 2014 r. nr IPPB5/423-339/14-5/AJ w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych oddala skargę

Uzasadnienie

1. Z przedłożonych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie akt sprawy wynikało, że w dniu 7 kwietnia 2014 r. R. z siedzibą w Holandii (dalej "Strona", "Skarżąca" lub "Fundusz") złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie prawa holenderskiego Funduszu do zwolnienia podmiotowego określonego w art. 6 ust. 1 pkt 10a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.; dalej zwana "u.p.d.o.p.")

2. W przedmiotowym wniosku Strona opisując zdarzenie przyszłe wskazała, że jest funduszem inwestycyjnym utworzonym na podstawie przepisów prawa holenderskiego i funkcjonującym w formie prawnej i z w. kooperatywy (coóperatie U. A, (uitsluiting van aansprakelijkheid)), Fundusz nie będzie posiadał siedziby ani zarządu na terytorium Polski. W zakresie statusu prawno-podatkowego, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa holenderskiego: 1) Fundusz będzie posiadał osobowość prawną nadaną zgodnie z przepisami holenderskiego Kodeksu Cywilnego, będzie zatem podmiotem praw i obowiązków odrębnym od jego inwestorów (członków); 2) Fundusz będzie podlegał opodatkowaniu holenderskim podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, jako holenderski rezydent podatkowy; Fundusz będzie też mógł uzyskać certyfikat rezydencji podatkowej wystawiony przez holenderskiego władze podatkowe; 3) wyłącznym przedmiotem działalności Funduszu będzie inwestowanie środków wpłaconych przez członków - inwestorów na pokrycie praw uczestnictwa emitowanych przez Fundusz zgodnie z przepisami prawa holenderskiego, w celu dywersyfikacji ryzyka inwestycyjnego oraz osiągnięcia przez inwestorów zysków; Fundusz lokować będzie zebrane środki pieniężne w papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe; 4) Fundusz będzie zarządzany wyłącznie przez licencjonowany podmiot zarządzający, najprawdopodobniej z siedzibą w Holandii, regulowany zgodnie z holenderskimi przepisami implementującymi Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (dalej: "AIFMD") i prowadzący swoją działalność w oparciu o stosowne zezwolenie wydane przez Stichting Autoriteit Financiele Markten (dalej: "AFM"), tj. właściwego organu nadzoru nad holenderskim rynkiem finansowym; niewykluczone, że Fundusz może być zarządzany przez podmiot z siedzibą w innym niż Holandia państwie członkowskim Unii Europejskiej, działający zgodnie z przepisami AIFMD i prowadzący swoją działalność w oparciu o stosowne zezwolenie wydane przez właściwy organu nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym podmiot zarządzający będzie mieć siedzibę; 5) działalność inwestycyjna Funduszu będzie prowadzona na rzecz Funduszu przez podmiot zarządzający Funduszem na podstawie zezwolenia wydanego podmiotowi zarządzającemu przez AFM oraz po rejestracji Funduszu w AFM. W związku z powyższym Fundusz będzie regulowaną instytucją wspólnego inwestowania nadzorowaną przez AFM. Mianowicie, AFM sprawować będzie nadzór nad działalnością zarządczą Funduszu (tj. prowadzeniem działalności inwestycyjnej) polegający m.in. na badaniu zgodności działalności Funduszu z obowiązującym prawem, weryfikacji rzetelności i wiarygodności zarządzającego funduszem, wypłacalności zarządzającego, jego administracyjnej struktury oraz wewnętrznej kontroli i przejrzystości względem inwestorów i właściwych organów; 6) aktywa Funduszu będą przechowywane przez depozytariusza działającego zgodnie z regulacjami AIFMD, którym będzie podmiot utworzony w Holandii; w szczególności, depozytariusz będzie prowadził rejestr aktywów Funduszu, monitorował przepływ środków, sprawował ogólny nadzór nad działalnością inwestycyjną Funduszu oraz wykonywał inne czynności związane z przechowywaniem ksiąg i administrowaniem Funduszem i jego aktywami. Skarżąca podniosła ponadto, że może podjąć działalność inwestycyjną na terenie Polski poprzez nabywanie lub obejmowanie papierów wartościowych, instrumentów finansowych lub innych praw majątkowych. W szczególności może zostać wspólnikiem polskich spółek kapitałowych, lub wspólnikiem polskich spółek osobowych, tj. spółki jawnej lub spółki komandytowej (dalej spółka jawna i spółka komandytowa jako: "Spółka Osobowa"). Spółka Osobowa prowadzić będzie działalność gospodarczą i osiągać dochody na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. Możliwe też, że Spółka Osobowa będzie wspólnikiem innych spółek kapitałowych lub osobowych z siedzibą w Polsce lub za granicą i w związku z tym będzie osiągać także dochody związane z uczestnictwem w takich spółkach. Ponadto Fundusz w uzupełnieniu wniosku zaznaczył, że zgodnie z przepisami prawa holenderskiego, to zarządzający funduszem ("Zarządzający") a nie Fundusz podlega wymogowi posiadania zezwolenia wydawanego przez AFM, który jest holenderskim organem nadzoru odpowiedzialnym za nadzór nad rynkiem finansowym. Wniosek o wydanie zezwolenia oraz udzielenie zezwolenia podlega przepisom zawartym w Ustawie o nadzorze finansowym (Wet op het financieet toezicht, "AFS"). Udzielenie (lub odmowa udzielenia) zezwolenia jest decyzją administracyjną. Prowadzenie działalności przez Fundusz wymaga zawiadomienia właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym Holandii. Fundusz musi zostać zgłoszony do AFM (ustęp 4:37n AFS). AFM sprawuje stały nadzór nad Zarządzającym oraz działalnością inwestycyjną prowadzoną przez niego w ramach Funduszu. Fundusz jest w istocie funduszem regulowanym, ponieważ zarządzanie inwestycyjne wykonywane za pośrednictwem Funduszu podlega nadzorowi ze strony AFM. Zgodnie z warunkami funkcjonowania Funduszu będzie on działał jako fundusz inwestycyjny zamknięty (instytucja wspólnego inwestowania typu zamkniętego). W rezultacie, możliwość wejścia do i wyjścia z Funduszu będzie podlegać ograniczeniom. Statut Funduszu nie będzie zakładać aby tytuły uczestnictwa Funduszu były oferowane w drodze oferty publicznej, na rynku regulowanym ani wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu. Zamiarem Strony jest wyłączenie możliwości nabywania tytułów uczestnictwa Funduszu także przez osoby fizyczne wyłącznie gdy osoby te dokonają jednorazowego nabycia tytułów uczestnictwa o wartości nie mniejszej niż 40.000 euro (choć prawnie jest to dopuszczalne). Ponadto Skarżąca wskazała, że kooperatywa jest szczególną formą prawną na gruncie prawa holenderskiego mającą członków, a nie wspólników. Tytuły uczestnictwa w Funduszu można zatem określić jako "udziały członkowskie" (ang. membership interests) w Funduszu. Jednocześnie każdy członek ma co najmniej jeden głos w Walnym Zgromadzeniu Członków (Zgromadzenie Członków), lecz statut może przyznać niektórym członkom więcej niż jeden głos. Dopuszczalna jest liczba głosów współmierna do wysokości udziału każdego członka. Według Strony Zarządzający będzie osobą prawną. Fundusz będzie miał zarządzającego posiadającego zezwolenie w Holandii wydane przez AFM. Zgodnie z artykułem 4:37c (2) AFS, holenderski zarządzający musi mieć siedzibę w Holandii. Oznacza to m.in., że Zarządzający musi sprawować zarząd z Holandii. Zgodnie z artykułem 4:37f (1) AFS, Zarządzający musi wyznaczyć depozytariusza dla każdego zarządzanego przez siebie funduszu (patrz również pytanie 13), w tym także dla działającego w formie kooperatywy. Fundusz musi mieć zarząd oraz może mieć radę nadzorczą. Zarząd kieruje działalnością Funduszu oraz reprezentuje Fundusz wobec osób trzecich. Prawo do reprezentowania Funduszu może również przysługiwać jednemu członkowi lub większej liczbie członków zarządu. Zarząd odpowiada za zarządzanie spółką, tzn. ogólną politykę długoterminową oraz bieżące sprawy Funduszu. W strukturze Funduszu organem zarządzającym będzie Zarządzający (nie będzie odrębnego zarządu). Zdaniem Skarżącej co do zasady, Zarządzający musi ustąpić jeżeli straci zezwolenie AFM lub w przypadku niewypłacalności Zarządzającego. Wówczas konieczne będzie powołanie na jego miejsce innego zarządzającego posiadającego wymagane zezwolenie. W praktyce, zawierana jest przez Zarządzającego i Fundusz umowa o zarządzanie na podstawie przepisów holenderskiego prawa cywilnego. Ponadto, Zarządzający będzie posiadał uprawnienia do pełnienia funkcji zarządu. Wówczas Zarządzający będzie reprezentował Fundusz, w tym w relacjach z podmiotem zarządzającym (w przypadku zawarcia przez Fundusz umów takich jak umowa inwestycyjna lub inne umowy, Zarządzający może podpisać taką umowę w imieniu Funduszu działając w charakterze samodzielnego dyrektora), Nie zmienia się to w przypadku, gdyby Zarządzający (występujący w charakterze Zarządzającego) zawarł umowę z Funduszem reprezentowanym przez Zarządzającego (w charakterze samodzielnego dyrektora). Działalność związana z aktywami Funduszu, a mianowicie usługi niezbędne do wypełniania funkcji powierniczej ZAFI, zarządzanie infrastrukturą, działalność w zakresie administrowania nieruchomościami, porady dla przedsiębiorstw w zakresie struktury kapitałowej, strategii inwestycyjnej i spraw związanych, porady i usługi związane z łączeniem i nabywaniem przedsiębiorstw i inne usługi związane z zarządzaniem Funduszem oraz spółkami i innymi aktywami w które zainwestowano. Końcowo Strona zwróciła uwagę, że Depozytariusz - zewnętrzny niezależny podmiot - będzie odpowiedzialny za zapewnienie, aby rozliczanie umów dotyczących aktywów funduszu inwestycyjnego następowało bez nieuzasadnionego opóźnienia, będzie kontrolował terminowość rozliczania umów z uczestnikami funduszu.