Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 20 stycznia 2015 r., sygn. II SA/Ol 1079/14

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Jezielska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Hanna Raszkowska Sędzia WSA Piotr Chybicki Protokolant specjalista Jakub Borowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 stycznia 2015r. sprawy ze skargi D. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]", Nr "[...]" w przedmiocie zasiłku celowego 1. oddala skargę; 2. przyznaje od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie na rzecz adwokata P. L. kwotę 240zł (dwieście czterdzieści złotych) powiększoną o należny podatek VAT tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną z urzędu.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia "[...]" wydaną z upoważnienia Burmistrza M. przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w M. przyznano D.P. zasiłek celowy w kwocie 150 zł na częściowe pokrycie kosztów zakupu leków oraz odmówiono przyznania zasiłku celowego w kwocie 126 zł na częściowe pokrycie kosztów zakupu leków. W uzasadnieniu organ wskazał, że w dniu "[...]" D.P. złożył wniosek o przyznanie zasiłku celowego na wykupienie leków w miesiącu czerwcu 2014r. w wysokości 276 zł. Wnioskodawca podał, że z powodu zawału serca ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności i otrzymuje pomoc w zakresie dożywiania oraz zasiłek stały, który nie jest wystarczający. Podniósł, że choruje na szereg schorzeń, co powoduje, że musi przyjmować lekarstwa, przepisane przez lekarzy specjalistów oraz lekarza rodzinnego. Do wniosku załączył kserokopie 6 recept. W oparciu o przeprowadzony wywiad środowiskowy ustalono, iż wnioskodawca prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, ma ustalony umiarkowany stopień niepełnosprawności do dnia 30 listopada 2014r. i z tego tytułu otrzymuje zasiłek stały w kwocie 529 zł miesięcznie. Zajmuje mieszkanie jednoizbowe w starym budownictwie o powierzchni użytkowej 14,3m2, ogrzewane piecem kaflowym. Lokal jest zajmowany bez tytułu prawnego, gdyż wnioskodawca odmówił podpisania umowy najmu z zarządcą. Ponadto w lokalu brak jest energii elektrycznej z uwagi na brak umowy z zakładem energetycznym. Organ pierwszej instancji uznał, że wnioskodawca spełnia przesłanki przyznania zasiłku celowego, które zostały określone w art. 7 pkt 5 i 6 ustawy o pomocy społecznej, gdyż jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym oraz cierpi na choroby przewlekłe, a jego dochód nie przekracza kryterium dochodowego określonego w przepisach powołanej ustawy. Wskazano jednakże, że organ nie jest w stanie przyznać wsparcia w pełnej wnioskowanej kwocie z powodu ograniczonych środków finansowych, jakimi dysponuje ze względu na mniejszą ilość środków przekazanych z budżetu miasta oraz z uwagi na stale zwiększającą się liczbę osób i rodzin ubiegających się o przyznanie pomocy. Tymczasem wnioskodawca będący osobą samotnie gospodarującą, nie mający żadnych innych osób na utrzymaniu i dysponujący comiesięcznym stałym dochodem w postaci zasiłku stałego w maksymalnej wysokości, ma przynajmniej potencjalne możliwości, aby chociaż w części zaspokajać zgłoszoną potrzebę z własnych środków. Podano, że od początku 2014r. do dnia wydania decyzji w niniejszej sprawie, do organu pomocy wpłynęło 1637 podań o przyznanie wsparcia w formie zasiłków celowych oraz 1015 wniosków o przyznanie zasiłków okresowych. Zaznaczono, iż wsparcie na zakup leków przez wnioskodawcę jest udzielane w kwotach wyższych niż średnia wysokość wsparcia udzielanego przez Ośrodek na przedmiotowy cel, albowiem D. P. co miesiąc ubiega się o wsparcie na zakup leków i pomoc udzielana jest w kwotach po 150 zł miesięcznie na częściowe pokrycie kosztów zakupu leków. Wskazano, że pomoc jest szczególnie niezbędna i uzasadniona dla osób i rodzin mających na utrzymaniu dzieci małoletnie, bądź uczące się. Z uwagi na ograniczone środki finansowe oraz niezbędne wydatki takie, jak: pokrycie kosztów utrzymania mieszkańców miasta M. w DPS, pokrycie części kosztów utrzymania dzieci z terenu miasta M. w placówkach opiekuńczych, przewidywany koszt zapewnienia niezbędnego schronienia osobom tego pozbawionym, konieczność pokrycia kosztów posiłków dla dzieci i uczniów w szkołach, organ posiada coraz mniejsze środki na wsparcie celowe. Podniesiono, że wnioskodawca stale zwiększa swoje żądania, skupia się na dokumentowaniu własnych potrzeb i oczekuje wypłaty żądanych świadczeń w konkretnych terminach i kwotach przez siebie określonych. Próbuje przerzucić tym samym na państwo i samorząd koszt własnego utrzymania i zaspokojenia wszelkich potrzeb, co nie jest zgodne z zasadą pomocniczości, której celem jest jedynie pomoc i wsparcie, a nie zaspokojenie wszelkich zgłoszonych potrzeb. Pomoc społeczna nie może przejmować na siebie całości kosztów utrzymania osób zwracających się o wsparcie, ponieważ celem pomocy społecznej jest wsparcie i pomoc w przezwyciężeniu trudnej sytuacji, zatem wsparcie to z natury powinno być jedynie okresowe. Ponadto nie bez znaczenia pozostaje również zakres comiesięcznie udzielanego wsparcia, bowiem - jak wskazano - wnioskodawca składa po kilka podań na różne cele, przy czym otrzymuje comiesięcznie zasiłek stały w maksymalnej kwocie. W 2013r. wnioskodawca otrzymał wsparcie w postaci zasiłków w łącznej kwocie 11.675,32 zł, co średnio miesięcznie stanowi kwotę 972,94 zł, zaś wysokość wsparcia udzielonego stronie w okresie od stycznia do maja 2014r. wyniosła łącznie 4826,05 zł, co średnio miesięcznie daje wsparcie w wysokości 965,21 zł, gdy tymczasem najniższa emerytura przyznawana przez ZUS wynosi 844,45 zł brutto. Wskazano, że zasiłek celowy jest świadczeniem fakultatywnym, a zatem jego przyznanie nie jest obowiązkowe, lecz uzależnione od uznania administracyjnego. Organ nie jest zobowiązany do udzielenia pomocy w całkowitym zakresie, lecz może przyznać świadczenie częściowo lub odmówić jego przyznania po przeanalizowaniu faktycznie uzasadnionych potrzeb wnioskodawcy oraz możliwości finansowych Ośrodka, a także biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia pomocy innym osobom zwracającym się o wsparcie.