Wyrok WSA w Krakowie z dnia 28 stycznia 2015 r., sygn. III SA/Kr 141/14

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Janusz Kasprzycki Sędziowie WSA Bożenna Blitek (spr.) WSA Barbara Pasternak Protokolant Ewelina Kalita po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 stycznia 2015 r. przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej D. J. sprawy ze skarg G. P. na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 28 października 2013 r. nr [...] z dnia 28 października 2013 r. nr [...] z dnia 28 października 2013 r. nr [...] z dnia 28 października 2013 r. nr [...] w przedmiocie zasiłków celowych i z dnia 28 października 2013 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku okresowego I. skargi oddala, II. przyznaje od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na rzecz adwokat N. G. Kancelaria Adwokacka ul. [...] w K kwotę 1200,00 (słownie: tysiąc dwieście) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, podwyższoną o stawkę podatku od towarów i usług obowiązującą dla tego rodzaju czynności w dniu orzekania.

Uzasadnienie

W dniu [...] 2013 r. Prezydent Miasta wydał decyzje:

1. nr [...], którą odmówił przyznania G. P. świadczenia w formie zasiłku celowego na uregulowanie opłat za hotel,

2. nr [...], którą odmówił przyznania G. P. świadczenia w formie zasiłku okresowego od dnia 1 lipca 2013 r.,

3. nr [...], którą odmówił przyznania G. P. świadczenia w formie zasiłku celowego na zakup odzieży,

4. nr [...], którą odmówił przyznania G. P. świadczenia w formie zasiłku celowego na zakup środków czystości,

5. nr [...], którą odmówił przyznania G. P. świadczenia w formie zasiłku celowego na zakup żywności.

Organ I instancji ustalił, że G. P. prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe i jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym orzeczonym na stałe. Na jego dochód w lipcu 2013 r. składał się zasiłek stały w wysokości 529 zł. Dodatkowo G. P. od poniedziałku do piątku uczęszcza na zajęcia i posiłki do Miejskiego [...]. Organ I instancji ustalił również, że pomimo posiadanego zasobu w postaci nieruchomości w L, G. P. od wielu lat wynajmuje pokój w hotelu pracowniczym w K, za który opłaca obecnie kwotę 600 do 620 zł miesięcznie. Organ I instancji zaznaczył, że od kwietnia 2011 r. G. P. nie otrzymuje pomocy z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej na uregulowanie należności za hotel, a pomimo tego należności te reguluje na bieżąco, chociaż przekraczają one jego deklarowany dochód. Organ I instancji podał, że podczas wywiadu środowiskowego G. P. oświadczył, że opłaty za hotel reguluje z wyrównań otrzymanych świadczeń z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz z oszczędności z ubiegłego roku. Organ I instancji podał również, że należąca do G. P. nieruchomość w L o powierzchni ponad 100 m2 składa się z trzech odrębnych lokali mieszkaniowych. Aktualnie dwa lokale są wynajęte - jeden na zasadzie przydziału kwaterunkowego a drugi na podstawie umowy najmu - natomiast trzeci lokal jest pusty. Organ I instancji zaznaczył, że uzyskiwane przez G. P. opłaty za wynajem są zajęte przez komornika w związku z jego zaległościami alimentacyjnymi. Organ ten podał także, że począwszy od maja 2010 r. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wielokrotnie zapraszał G. P. do podjęcie negocjacji dotyczących wykorzystania m.in. jego zasobów mieszkaniowych, oferując swoją pomoc w tej sprawie. G. P. był również zapraszany do podjęcia negocjacji w sprawie zawarcia kontraktu celem znalezienia takich rozwiązań, które polepszą jego sytuację życiową, jednakże nie przystąpił do proponowanych negocjacji pomimo tego, że podczas wywiadu środowiskowego był informowany, że brak współdziałania z pracownikiem socjalnym w sprawie kontraktu ma wpływ na przyznanie pomocy finansowej. Organ I instancji stwierdził, że G. P. odmówił również podpisania opracowanego przez MOPS projektu kontraktu socjalnego. Prezydent Miasta zaznaczył, że zgodnie z zasadą wynikającą z art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, miedzy innymi brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym w rozwiązaniu trudnej sytuacji życiowej i odmowa zawarcia kontraktu socjalnego mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Organ I instancji dodał, że obowiązek współdziałania świadczeniobiorców został zaakcentowany w art. 4 ustawy o pomocy społecznej, a przez współdziałanie osoby ubiegającej się o uzyskanie pomocy należy rozumieć m.in. gotowość skorzystania z uzasadnionych propozycji pracownika socjalnego, pomagających beneficjentowi przezwyciężyć trudną sytuację życiową. Zdaniem organu I instancji, na miano uzasadnionych propozycji bezsprzecznie zasługuje wskazanie możliwości wykorzystania posiadanej przez G. P. nieruchomości w L (składającej się z trzech mieszkań). Organ I instancji powołał się przy tym na stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wyrażone w wyroku z dnia 14 kwietnia 2010 r., sygn. akt III SA/Kr 1003/09, z którego wynika, że działania Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej idące w kierunku wykorzystania nieruchomości w L nie mogą być uznane za niekorzystne rozwiązanie. Istnieje bowiem możliwość najmu lokalu na wolnym rynku przy wykorzystaniu własnych środków pozyskanych dzięki posiadanym zasobom w L. Organ I instancji podniósł, że zgodnie z orzeczeniem Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności G. P. jest zdolny do pracy w warunkach chronionych. Nie poszukuje on jednak pracy, gdyż uważa, że nie pozwala mu na to wiek i stan zdrowia. Organ I instancji ustalił, że pomimo tak zajmowanego stanowiska w kwestii pracy, G. P. od roku 2007 pełni funkcję Prezesa "Stowarzyszenia [...]". Zdaniem tego organu, G. P. powinien wykorzystać swój potencjał intelektualny również dla uzyskania odpowiedniego zatrudnienia i uzyskania dochodu. Organ I instancji stwierdził, że bierne oczekiwanie na świadczenia z pomocy społecznej, bez wykazywania aktywności w rozwiązywaniu trudnej sytuacji, w tym poszukiwania źródeł dochodu, nie uprawnia wnioskodawcy do świadczenia z pomocy społecznej. Zaznaczono przy tym, że pomimo braku współpracy G. P. nie był pozbawiony w całości świadczeń z pomocy społecznej, a jedynie począwszy od kwietnia 2011 r. jej wymiar był ograniczony. Organ I instancji podkreślił, że G. P. jest osobą niepełnosprawną, nie mniej jednak jest on zdolny do pracy w warunkach chronionych. Organ podniósł, że od wielu lat G. P. nie zmienia swojej postawy, nie podejmuje działań zmierzających do poprawy swojej sytuacji życiowej, a jedynie żąda od organów pomocy społecznej zabezpieczenia swoich potrzeb finansowych. W tej sytuacji Prezydent Miasta nie znalazł podstaw do udzielenia G. P. pomocy w formie zasiłków celowych i okresowego.