Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 24 lipca 2014 r., sygn. II SA/Po 343/14

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Edyta Podrazik (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Jolanta Szaniecka Sędzia WSA Wiesława Batorowicz Protokolant St. sekretarz sąd. Joanna Wieczorkiewicz-Skoczek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 lipca 2014 r. sprawy ze skargi Z. M. na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy w Poznaniu z dnia [...] czerwca 2012 r. Nr [...] w przedmiocie umieszczenia pracownika w ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od Okręgowego Inspektora Pracy w Poznaniu na rzecz skarżącego kwotę 257 zł (dwieście pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, III. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] maja 2011 r., nr rej.: [...], Inspektor Pracy Państwowej Inspekcji Pracy - Oddział w K. na podstawie art. 33 ust. 1 pkt 1 i art. 11a ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. nr 89 poz. 589 z późn. zm.) w zw. z art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98 poz. 1071 z późn. zm.) odmówił nakazania umieszczenia Z. M. w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. nr 237 poz. 1656).

W uzasadnieniu organ I instancji wyjaśnił, że postępowanie wszczęto na skutek skargi Z. M. z dnia [...] lutego 2010 r. Decyzją Inspektora Pracy w K. z dnia [...] kwietnia 2010 r., nr rej. [...], utrzymaną następnie w mocy decyzją Okręgowego Inspektora Pracy w P. z dnia [...] maja 2010 r., znak [...], umorzono postępowanie. Niemniej rozstrzygnięcia te zostały uchylone wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 28 października 2010 r., sygn. IV SA/Po 657/10. Rozpatrując ponownie sprawę, organ I instancji wskazał, że zdaniem skarżącego wykonuje on czynności dyżurnego ruchu transportu kolejowego, tj. prace spełniające kryteria z pkt 6 załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Organ I instancji ustalił, że Z. M. jest zatrudniony na stanowisku sztygara zmianowego transportu w dziale logistyki w Kopalni Soli "K.". Obowiązki realizowane na tym stanowisku określone zostały w dokumentach "Zakres czynności sztygara zmianowego" oraz "Taryfikator kwalifikacyjny pracowników Kopalni Soli K. S.A. (dalej: "KSK")". Z dokumentów tych wynika, że sztygar zmianowy transportu organizuje i nadzoruje prace na zmianie w zakresie: (1) terminowego podstawiania wagonów pod punkty za- i wyładunkowe, (2) terminowego obrotu wagonami próżnymi i ładowanymi między Kopalnią Soli K. a Polskimi Kolejami Państwowymi (dalej: "PKP"), (3) prawidłowej eksploatacji taboru szynowego trakcyjnego, jego konserwacji i przeglądów, (4) bieżącej konserwacji torów i rozjazdów oraz (5) utrzymania w sprawności technicznej eksploatowanego taboru kolejowego. W wymaganiach kwalifikacyjnych wskazano wprawdzie na konieczność znajomości przepisów regulujących przewozy przesyłek towarowych przez PKP oraz prawa przewozowego i regulaminu transportu kolejowego na bocznicy KSK, nie nałożono jednak na sztygara zmianowego obowiązku posiadania specjalnych kwalifikacji kolejowych, przewidzianych dla dyżurnego ruchu i stacji w rozumieniu § 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 16 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu stanowisk bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego i warunków, jakie powinny spełniać osoby zatrudnione na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy kojowe (Dz. U. z 2007 r. nr 170 poz. 1204). Z przeprowadzonych czynności wynika, że wewnętrzny transport kolejowy związany jest z funkcjonowaniem w KSK bocznicy kolejowej obejmującej niewielką sieć kolei wąskotorowej (technologicznej) oraz sieć normalnotorową, stanowiącą odgałęzienie torowe od stacji PKP K. Bocznica kolejowa KSK przeznaczona jest na własne potrzeby przewozowe, a jej eksploatacja odbywa się w oparciu o regulamin pracy transportu kolejowego bocznicy KSK. Z opisu bocznicy oraz z dokonanych oględzin wynika, że tory kolejowe bocznicy są bardzo prostymi układami rozjazdowymi o małej częstotliwości manewrów. W charakterystyce technicznej bocznicy kolejowej zamieszczonej w regulaminie wskazano, że układy rozjazdowe ciągów torowych nie są wyposażone w żadne urządzenia srk (systemy regulacji kolejowej) takie jak semafory, tarcze manewrowe, a samo sterowanie zwrotnicami odbywa się w sposób ręczny. Jazdy manewrowe składów odbywają się bezpośrednio na podstawie sygnałów manewrowych, podawanych przez drużynę manewrową przy pomocy sygnalizacji kolejowej lub za pomocą łączności radiowej. Pracą manewrową na bocznicy kieruje bezpośrednio ustawiacz bocznicy, wchodzący w skład drużyny manewrowej. Zasadnicza szybkość jazd manewrowych nie powinna przekraczać 15 km /h, a przy dojazdach do ramp i magazynów oraz przejazdów niestrzeżonych ograniczona została do 5 km/h. Przejazd składu manewrowego z wydzielonej i zamkniętej bocznicy KSK do stacji PKP K. odbywa się wyłącznie po uzgodnieniu oraz zezwoleniu wydanym przez dyżurnego ruchu stacji PKP K. Z prowadzonego zestawienia ruchu wagonów na bocznicy KSK wynika, że faktyczne natężenie transportowego ruchu kolejowego jest stosunkowo niewielkie i w okresie od dnia [...] marca 2010 r. do dnia [...] marca 2010 r. nadano łącznie 88 wagonów, co daje odpowiednio średnią 4 wagonów na dniówkę roboczą (praca bocznicy prowadzona jest na dwie zmiany). W poszczególnych miesiącach analizowanego okresu ilość odprawionych wagonów wynosiła: listopad 2009 r. - 22 szt., grudzień 2009 r. - 185 szt., styczeń 200 r. - 342 szt., luty 2010 r. - 157 szt. Ilość odprawianych wagonów na bocznicy KSK w K. w kolejnych miesiącach 2011 r. wynosiła: w styczniu - 25 szt., w lutym - 97 szt., w marcu - 83 szt., w kwietniu - 6 szt. Nie można zatem przyjąć, że praca sztygara zmianowego transportu kolejowego w KSK spełniała przesłanki właściwe dla pracy wykonywanej bezpośrednio przy ustawianiu drogi przebiegu pociągów i pojazdów kolejowych na stanowisku dyżurnego ruchu. Ponadto z powołanego rozporządzenia ministra Infrastruktury z dnia 16 sierpnia 2004 r. wynika, że za osobe pełniącą funkcje dyżurnego ruchu można uznać pracownika zajmującego się kierowaniem ruchu pociągów na stacji i sąsiednich szlakach, zarządzaniem, nadzorowaniem i wykonywaniem innych czynności związanych z ruchem pociągów i pracą manewrową stacji. Bocznica kolejowa KSK nie jest stacją kolejową, lecz stanowi obszar zamknięty, o bardzo ograniczonym ruchu kolejowym i pełnienie funkcji nadzorczej na wykonywanymi pracami transportu kolejowego nie jest tożsame z tak rozumianym stanowiskiem dyżurnego ruchu. Poza tym zakres obowiązków, odpowiedzialności i wykonywanych czynności na stanowisku sztygara zmianowego nie spełnia kryteriów wskazanych w załączniku nr 2 do powołanej ustawy o emeryturach pomostowych, wobec czego brak jest podstaw do nakazania umieszczenia skarżącego w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.