Wyrok WSA w Łodzi z dnia 4 października 2013 r., sygn. III SA/Łd 213/13

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Janusz Furmanek Sędziowie: Sędzia WSA Arkadiusz Blewązka Sędzia WSA Małgorzata Łuczyńska (spr.) Protokolant: Asystent sędziego Paweł Pijewski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 października 2013 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego w Wieluniu na uchwałę Rady Gminy w Bolesławcu z dnia 28 czerwca 2011 r. nr VIII/32/2011 w przedmiocie ustalenia opłat za korzystanie ze świadczeń Gminnych Przedszkoli Samorządowych na terenie Gminy Bolesławiec 1. stwierdza nieważność § 6 zaskarżonej uchwały; 2. orzeka, że zaskarżona uchwała w zakresie określonym w pkt 1 nie podlega wykonaniu do dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

Uzasadnienie

III SA/Łd 213/13

UZASADNIENIE

W dniu 28 czerwca 2011r. Rada Gminy w Bolesławcu działając na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j. t. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm., dalej u.s.g. ) oraz art. 14 ust. 5 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (j. t. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm., dalej u.s.o.) podjęła uchwałę nr VIII/32/2011 w sprawie ustalenia opłat za korzystanie ze świadczeń Gminnych Przedszkoli Samorządowych na terenie Gminy Bolesławiec. Pismem z dnia 17 stycznia 2013 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej w Wieluniu wniósł skargę na ww. uchwałę. Zarzucając tejże uchwale rażące naruszenie art. 14 ust. 5 u.s.o. polegające na: ustaleniu w § 4 ust. 1 uchwały, odpłatności w formie stałej opłaty za jedną godzinę wykraczającą poza pięciogodzinny bezpłatny pobyt dziecka w przedszkolu na sztywnym poziomie 1,00 złoty, bez odniesienia się do charakteru i rodzaju oferowanych świadczeń, z których faktycznie dziecko korzysta oraz odesłaniu w § 7 uchwały do umów cywilnoprawnych zawieranych pomiędzy dyrektorem przedszkola, a rodzicami (prawnymi opiekunami) dziecka w kwestii określania zasad korzystania z opieki przedszkolnej, zakresu świadczeń udzielanych przez przedszkole oraz zasad pobierania opłat za świadczone usługi - wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały. W uzasadnieniu Prokurator podniósł, że wprowadzając sztywna opłatę w wysokości 1,00 złoty za każdą rozpoczętą godzinę płatnych świadczeń Rada naruszyła zasadę ekwiwalentności opłat, które pobiera się w związku z wyraźnie określonymi usługami dokonywanymi w interesie konkretnych podmiotów. Uchwała powinna zatem szczegółowo określać wysokość opłaty za każde z oferowanych świadczeń. Będzie to istotne dla rodziców, przy wyborze dodatkowego świadczenia odpowiadającego potrzebom dziecka z jednej strony, a z drugiej możliwościom finansowym konkretnej rodziny. Narzucona zaś stała opłata nakłada na rodziców obowiązek jej ponoszenia, niezależnie od tego, czy dziecko korzysta z dodatkowych świadczeń. Prokurator uzasadniając powyższą argumentację powołał się na orzecznictwo sądów administracyjnych w tej kwestii. W ocenie Prokuratora wymogu ekwiwalentności nie wyczerpuje udzielenie dyrektorowi przedszkola na podstawie § 7 uchwały kompetencji do zawarcia z rodzicami umowy cywilnoprawnej, która określać będzie szczegółowe warunki korzystania ze świadczeń przedszkolnych. Takie uregulowanie wykracza poza przyznane radzie kompetencje uchwałodawcze, co stanowi istotne naruszenie prawa. W odpowiedzi na skargę Rada Gminy w Bolesławcu wniosła o jej oddalenie. Powołując się na wyrok NSA z dnia 24 stycznia 2013 r. sygn. akt I OSK 1581/12 wskazano, że art. 14 ust. 5 u.s.o. nie wymaga aby w uchwale dotyczącej opłat za świadczenia udzielane przez przedszkole w zakresie ponadwymiarowym określono je na zasadzie ekwiwalentności z przytoczeniem za jakie konkretnie świadczenia będą pobierane opłaty. Gmina może więc pobierać opłatę za pobyt dziecka w przedszkolu publicznym w wymiarze przekraczającym 5 godzin dziennie bez względu na zakres i czas realizowanych wówczas zajęć. Z uzasadnienia ww. wyroku wynika, że podstawowym kryterium decydującym o możliwości pobierania opłat jest czas pobytu dziecka w przedszkolu. Z tego względu stwierdzono, że Rada w świetle art. 14 ust. 5 u.s.o., nie ma obowiązku wykazania związku przyczynowego pomiędzy oferowanymi usługami a wysokością odpłatności. Poza tym ustalenie opłaty na poziomie 1,00 złoty za godzinę dodatkowych świadczeń, nie odzwierciedla rzeczywistych kosztów świadczonych usług. Informacyjnie Rada podała, że tylko godzina pracy nauczyciela przedszkola w zależności od stopnia awansu zawodowego nauczyciela wynosi na terenie gminy Bolesławiec od 29,89 zł do 33,79 zł. Rada nie zgodziła się również z zarzutem rażącego naruszenia prawa przez uregulowanie zawarte w § 7 uchwały odsyłającym do umów cywilnoprawnych zawieranych przez dyrektorów przedszkoli z rodzicami (opiekunami) dziecka w kwestii określania zasad korzystania z opieki przedszkolnej, zakresu świadczeń udzielonych przez przedszkole oraz zasad pobierania opłat za świadczone usługi. W ocenie Rady odesłanie zawarte w § 7 uchwały jest jedyną możliwością indywidualnego technicznego określenia praw i obowiązków stron umowy przy ustalonej w uchwale opłacie i zakresie świadczonych usług. W uchwale nie ma bowiem możliwości przyjęcia ustalenia mającego zastosowanie do każdego indywidualnego przypadku świadczenia korzystania z opieki przedszkolnej z uwagi na różnie wybrany przez rodziców czasokres pobytu dziecka w przedszkolu i różny zakres zajęć wybranych przez rodziców dla swoich dzieci. Postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2013r. WSA w Łodzi zawiesił postępowanie sądowoadministracyjne w przedmiotowej sprawie, na podstawie art. 125 § 1 pkt 1 p.p.s.a. w oczekiwaniu na rozstrzygnięcie skargi kasacyjnej od wyroku WSA w Łodzi z dnia 6 grudnia 2012r. w sprawie sygn. akt III SA/Łd 883/12. Na powyższe postanowienie Prokurator Rejonowy w Wieluniu złożył zażalenie. Naczelny Sad Administracyjny postanowieniem z dnia 20 czerwca 2013r. w sprawie I OZ 499/13 uwzględnił zażalenie Prokuratora Rejonowego w Wieluniu i uchylił zaskarżone postanowienie WSA w Łodzi z dnia 17 kwietnia 2013r.