Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 19 czerwca 2013 r., sygn. I SA/Gd 529/13

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Irena Wesołowska (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Sławomir Kozik, Sędzia WSA Ewa Wojtynowska, Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Claudia Kozłowska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 19 czerwca 2013 roku sprawy ze skargi A z siedzibą w G. na postanowienie Ministra Finansów z dnia 13 lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie udzielenia interpretacji indywidualnej 1. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Ministra Finansów z dnia 27 listopada 2012 r., nr [...]; 2. określa, że zaskarżone postanowienie nie może być wykonane; 3. zasądza od Ministra Finansów na rzecz strony skarżącej kwotę 457(czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

W dniu 3 września 2012 r. "A" SA z siedzibą w G. (dalej Spółka) złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej stosowania art. 9a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U.z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm., dalej ustawa P.d.o.p.) przy umowie cash poolingu.

Spółka podała, że zawarła z bankiem umowę świadczenia usług polegających na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową poprzez codzienne administrowanie środkami pieniężnymi i kredytami oraz umożliwieniu korzystania przez poszczególnych uczestników struktury ze wspólnej płynności finansowej. Spółka wyjaśniła, że z usługi cash poolingu korzystają także podmioty powiązane kapitałowo ze Spółką. W ramach usługi cash poolingu bank zawarł ze Spółką i podmiotami powiązanymi (zwanymi dalej łącznie "uczestnikami") umowę prowadzenia rachunków w strukturze cash poolingu, której zasadniczym celem jest zapewnienie efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi i poprawa płynności finansowej uczestników. We wniosku wyjaśniono, że struktura cash poolingu działa zgodnie z mechanizmem subrogacji, czyli wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu (art. 518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U. z 1964 r. Nr 6 poz. 93 ze zm.). Posiadany przez każdego z uczestników struktury cash poolingu rachunek bankowy uczestniczy w realizacji operacji objętych umową. Bank, który przeprowadza operacje dzienne na rachunkach bankowych, przyznaje uczestnikom dzienne limity zadłużenia, przy czym suma tych limitów nie może przekroczyć łącznego limitu zadłużenia określonego dla wszystkich uczestników z uwzględnieniem sumy sald dodatnich występujących na rachunkach bankowych poszczególnych uczestników. Uczestnicy wyznaczyli spośród siebie agenta (podmiot inny niż Spółka), który posiada rachunek główny (jak wszyscy inni uczestnicy struktury) oraz rachunek pomocniczy. Rachunek główny agenta obsługuje dokonywanie codziennych rozliczeń między uczestnikami przewidzianych w umowie. Obciążone są rachunki główne uczestników struktury posiadających nadwyżki finansowe i środki zostają przekazane na rachunek główny agenta; następnie bank obciąża rachunek główny agenta kwotami niespłaconych przez uczestników struktury kredytów dziennych i przekazuje je w odpowiedniej kwocie na właściwe konta uczestników posiadających debet na koniec dnia rozliczeniowego. Rozliczenia opisanych operacji odbywają się przez przeznaczone do tego celu konto techniczne, którego właścicielem jest bank. Celem opisanych operacji na rachunkach głównych uczestników jest doprowadzenie salda na koniec dnia do wartości zero. W przypadku gdy na rachunku głównym agenta na koniec dnia powstaje nadwyżka środków pieniężnych, bank automatycznie dokonuje przelewu całości kwoty na rachunek pomocniczy agenta. W sytuacji gdy na rachunku głównym agenta na koniec dnia powstanie saldo ujemne, bank automatycznie dokonuje przelewu brakującej kwoty niezbędnej do doprowadzenia salda rachunku głównego do wartości zero z rachunku pomocniczego agenta. Podstawą ekonomiczną dokonywanych transferów środków pieniężnych jest subrogacja, polegająca na tym, że agent wstępuje w prawa banku z tytułu wierzytelności banku wobec uczestnika lub uczestnik wstępuje w prawa banku z tytułu wierzytelności banku wobec agenta. Zgodnie z założeniami cash poolingu, na początku każdego kolejnego dnia roboczego, bank wykonuje transfery odwrotne, których podstawą prawną również jest subrogacja. Transfery odwrotne dokonane przez bank odbywają się bez udziału rachunku technicznego banku. Początkowo, w ramach świadczonej usługi bank w cyklu miesięcznym dokonuje alokowania odsetek należnych bądź obciążających poszczególnych uczestników naliczanych na bazie dziennej w zależności od znaku salda uczestnika na koniec dnia roboczego w danym miesiącu. W efekcie uczestnicy generujący ujemne saldo obciążeni są odsetkami na rzecz uczestników generujących saldo dodatnie. Natomiast w przypadku, gdy wszyscy uczestnicy na koniec danego dnia posiadają saldo ujemne (lub wszyscy uczestnicy będą posiadać saldo dodatnie) odsetki zostaną przez bank naliczone w takim stosunku w jakim pozostają ujemne (lub dodatnie) salda poszczególnych uczestników w sumie sald ujemnych (lub dodatnich). Odsetki ustalone zostały na poziomie rynkowym generującym dla uczestników korzyści w odniesieniu do odsetek, które wystąpiłyby w przypadku samodzielnego zawarcia przez uczestnika dwustronnej umowy z bankiem. Z tytułu świadczenia usługi cash poolingu, bankowi przysługuje miesięczne wynagrodzenie w formie opłaty pobieranej przez bank od każdego z uczestników.