Wyrok WSA w Opolu z dnia 28 grudnia 2012 r., sygn. II SA/Op 485/12
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Ewa Janowska Sędzia WSA Grażyna Jeżewska Protokolant Starszy sekretarz sądowy Grażyna Stykała po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 28 grudnia 2012 r. sprawy ze skargi Z. J. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w Warszawie z dnia 13 sierpnia 2012 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania uprawnień kombatanckich oddala skargę.
Uzasadnienie
Z. J. wystąpił do Prezesa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych o przyznanie uprawnień kombatanckich określonych w ustawie z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach i osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371), zwanej dalej ustawa o kombatantach, wskazując na swą działalność w charakterze łącznika w okresie od marca 1943 r. do grudnia 1944 r. Wyjaśnił, że w latach 1941-1945 mieszkał w kolonii [...] koło [...], a jego ojciec zbierał wiadomości o ruchach wojsk niemieckich i band ukraińskich oraz kontaktował się z partyzantką rosyjską i polską. Działalność wnioskodawcy polegała z kolei na przenoszeniu we wskazane miejsce wiadomości przekazanych mu przez ojca, których treści nie znał, ale często przekazywał je oficerowi Armii Radzieckiej - A. U., który wówczas był mężem I. U. (obecnie S.). Podczas przekazywania jednej z nich został ranny w nogę, a A. U. udzielił mu pomocy. Do wniosku dołączony został życiorys wnioskodawcy, oświadczenia świadków, tj. I. S., S. Ch., E. B. oraz M. Ł., a także opinia Środowiska Żołnierzy 27 Dywizji Wołyńskiej Armii Krajowej w [...] popierającą wniosek o przyjęcie do Środowiska Kombatantów.
Decyzją z dnia 13 lipca 2012 r., nr [...], Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, działając na podstawie art. 1 ust. 2 pkt 3 oraz art. 22 § 1 ustawy o kombatantach, odmówił przyznania Z. J. uprawnień kombatanckich. W uzasadnieniu organ wskazał, że w celu wyjaśnienia stanu faktycznego przeprowadził dowód z przesłuchania wnioskodawcy, który potwierdził, że nie składał przysięgi i nie miał stopnia wojskowego, a działalność w konspiracji miała formę pomocy zaprzysiężonym członkom Armii Krajowej udzielanej przy uczestnictwie jego ojca. Pomoc ta była udzielana w formie ciągłej, jednak nie nosiła znamion pełnej służby w konspiracji. Sam wnioskodawca podkreślił przy tym, że był za młody na złożenie normalnej przysięgi. Na tej podstawie organ uznał, że wykonywanie przez Z. J. funkcji pomocniczych w konspiracji, choć chwalebne dla niepodległości Polski, nie spełniało jednak przesłanki z art. 1 ust. 2 pkt 3 ustawy o kombatantach. Powołując się na orzecznictwo sądowoadministracyjne, organ wywiódł, że o ile pełnienie służby w ruchu oporu mogło sprowadzać się do wykonywania wyłącznie czynności usługowych, zawsze było uzależnione od przynależności do określonej formacji, wyrażającej się w podporządkowaniu służbowym, wyznaczeniu służbowego stanowiska i wykonywaniu zakreślonych czynności. Z tego względu w rozpatrywanej sprawie zaistniały podstawy do odmowy przyznania uprawnień kombatanckich.