Wyrok WSA w Lublinie z dnia 27 listopada 2012 r., sygn. II SA/Lu 776/12

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec, Sędzia NSA Witold Falczyński, Protokolant Starszy sekretarz sądowy Beata Basak, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 27 listopada 2012 r. sprawy ze skargi J. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie uznania za nienależnie pobrane świadczenia rodzinne oraz ich zwrotu uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej z dnia [...] r. nr. [...].

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej uznał wypłacone J. W., na mocy decyzji z dnia [...], świadczenia z tytułu zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami za okres od dnia 1 czerwca 2011r. do dnia 31 października 2011r. za nienależnie pobrane i nakazał ich zwrot wraz z odsetkami w terminie 14 dni od dnia kiedy decyzja stanie się ostateczna. W uzasadnieniu podano, że według art. 30 ust. 1, ust.2 pkt.1 ust.7 i ust.8 ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych za świadczenie nienależnie pobrane uznaje się świadczenie wypłacone pomimo zaistnienia okoliczności powodujących ich ustanie, zawieszenie do nich prawa, albo wstrzymania ich wypłaty w całości lub części, jeśli osoba je pobierająca była pouczona o braku prawa do ich pobierania. Kwoty tych świadczeń podlegają zwrotowi wraz z odsetkami łącznie z ustawowymi odsetkami, które są naliczane od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczenia do dnia spłaty. W tym przypadku organ ustalił, na podstawie informacji uzyskanej z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówka Terenowa, że J. W. od dnia 1 kwietnia 2011r. pobiera emeryturę rolniczą, która w tym miesiącu wyniosła 588,47 złotych. Po doliczeniu tej kwoty do dochodu miesięcznego uzyskanego w 2009r. wynoszącego 2400,14 złotych, dochód rodziny wyniósł 2 988,61 złotych i 597,72 złotych na każdego z pięciu członków rodziny. W ten sposób przekroczono kwotę dochodu uprawniającego do tego rodzaju świadczenia. Jednakże w związku z tym, że w 2008r. dochód na członka w rodzinie wynosił 441, 69 złotych i członkiem rodziny jest dziecko o znacznym stopniu niepełnosprawności kryterium dochodowe na członka rodziny wynosi 651 złotych. Za miesiąc maj wskazane kryterium nie zostało zatem przekroczone. Jednak w dniu 2 maja 2011r. jeden z członków rodziny ukończył 25 lat, wobec czego nie został uznany za członka rodziny i dochód w kwocie 2988, 61 złotych policzono jedynie na cztery osoby. Obliczony w ten sposób dochód wyniósł 747,15 złotych i przekroczył kryterium ustawowe. Zatem od czerwca 2011r. stronie nie przysługują już uprawnienia do pobierania świadczenia rodzinnego. Ponieważ nie zawiadomiła ona organu o pobieraniu emerytury, mimo złożenia, przy wypełnieniu wniosku o ustalenie prawa do świadczenia rodzinnego i dodatków do niego, oświadczenia o zobowiązaniu się do niezwłocznego informowania o zmianach w jej sytuacji rodzinnej i dochodowej, w tym o ukończeniu przez dziecko 25 roku życia, organ uznał świadczenia wypłacone od miesiąca czerwca 2011r. do 30 października 2011r. za nienależnie pobrane i nakazał ich zwrot. Po rozpoznaniu odwołania J. W. Samorządowe Kolegium Odwoławcze uchyliło wspomnianą decyzję w części dotyczącej określenia kwoty nienależnie pobranego świadczenia, ustaliło ją w wysokości 860 złotych, natomiast w pozostałej części utrzymało ją w mocy. Także Kolegium uznało, że strona, mimo stosownego pouczenia nie zawiadomiła Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej o emeryturze rolniczej i pobierała świadczenia, choć uzyskiwany dochód na członka jej rodziny był wyższy od ustawowego kryterium uprawniającego do ich wypłaty. Odnosząc się do wyjaśnień strony, która podnosiła, że nie było jej celowym działaniem ukrycie dochodu z emerytury, Kolegium zaznaczyło, że okoliczność ta jest bez znaczenia, skoro uzyskanie emerytury spowodowało zmianę sytuacji dochodowej rodziny. Okoliczność ta może być natomiast podnoszona w postępowaniu dotyczącym umorzenia należności, odroczenia jej płatności lub rozłożenia na raty. Kolegium stwierdziło również, że skoro rodzina nie pozbyła się gospodarstwa rolnego, nie ma podstaw, aby nie uwzględniać uzyskiwanego z niego dochodu. Uchylenie decyzji i orzeczenie merytoryczne w części określającej kwotę do zwrotu wiązało się jedynie z rachunkowym błędem popełnionym przez organ I instancji.