Wyrok WSA w Lublinie z dnia 17 kwietnia 2012 r., sygn. II SA/Lu 145/12

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz, Sędzia NSA Krystyna Sidor, Protokolant Sekretarz sądowy Beata Skubis-Kawczyńska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 3 kwietnia 2012 r. sprawy ze skargi B. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zwrotu świadczeń nienależnie pobranych uchyla zaskarżoną decyzję

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] października 2011r. Zastępca Dyrektora Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w L. stwierdził brak uprawnień B. R. do świadczeń rodzinnych w okresie od 1 września 2005 r. do 31 sierpnia 2006 r. na dzieci M. R., P. R. i A. R., uznał wypłacone za ten okres świadczenia w kwocie 2358 złotych za nienależnie pobrane i zażądał ich zwrotu wraz z odsetkami w kwocie 1613 zł 20 gr. na dzień wydania decyzji z dalszymi odsetkami w wysokości 84 gr za każdy kolejny dzień następujący po dniu wydania decyzji do dnia spłaty. W uzasadnieniu decyzji podano, że w powołanym okresie mąż zobowiązanej, J. R., pracował w Irlandii, co oznacza, że w rozpoznawanej sprawie mają zastosowanie przepisy wspólnotowe, dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w ramach UE, EWG i Szwajcarii. Zgodnie z art. 10 ust. 1. lit. a Rozporządzenia Rady (EWG) nr 574/ 72 z dnia 21 marca 1972r. dotyczącego wykonywania Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. Urz. WE NR L 149 z dnia 5 lipca 1971 r. z późn. zm.), prawo do świadczeń rodzinnych lub zasiłków rodzinnych należnych zgodnie z ustawodawstwem Państwa Członkowskiego, w którym nabycie prawa do świadczeń lub zasiłków nie jest uzależnione od warunku ubezpieczenia, zatrudnienia lub prowadzenia działalności na własny rachunek, jest zawieszone, jeżeli w tym samym czasie i dla tego samego członka rodziny przyznane są świadczenia tylko zgodnie z krajowym ustawodawstwem innego Państwa Członkowskiego lub w zastosowaniu z art. 73,74,77 lub 78 rozporządzenia, do wysokości tych świadczeń. Zgodnie z dyspozycją art. 12 ust. 1 Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 nie można przyznać, ani zachować prawa do kilku świadczeń tego samego rodzaju za ten sam okres ubezpieczenia obowiązkowego. Z formularza z dnia 23 sierpnia 2010 r. przekazanego do Ośrodka przez właściwą instytucję irlandzką - Social Welfare Services, wynika iż J. R. w okresie od 1 września 2005 r. do 31 sierpnia 2006 r. na terenie Irlandii został przyznany w pełnej wysokości zasiłek rodzinny na dzieci. W związku z tym, iż właściwa instytucja irlandzka przyznała zasiłek rodzinny, nastąpiła kumulacja prawa do świadczeń rodzinnych. Wobec powyższego świadczenia rodzinne wypłacone B. R. uznano za nienależnie pobrane, gdyż Irlandia była państwem pierwszeństwa do wypłaty świadczeń rodzinnych. Powyższe rozstrzygniecie wynika z art. 30 ust. 2 pkt. 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. zgodnie z którym za nienależnie pobrane świadczenia rodzinne uważa się świadczenia rodzinne wypłacone w przypadku, o którym mowa w art. 23a ust. 5 ustawy , za okres od dnia, w którym osoba stała się uprawniona do świadczeń rodzinnych w innym państwie w związku ze stosowaniem przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, do dnia wydania decyzji o uchyleniu decyzji przyznającej świadczenia rodzinne. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L., podzielając stanowisko organu I instancji, jego rozstrzygnięcie utrzymało w mocy. Organ wyjaśnił, że zgodnie z art. 1 lit. u) i) rozporządzenia nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we wspólnocie (Dz.U.WE.L 149 z 05.07. 1971 r., str.2, z późn. zm ) do celów tego rozporządzenia określenie "świadczenie rodzinne" oznacza wszelkie świadczenia rzeczowe lub pieniężne, wyrównujące koszty utrzymania rodziny zgodnie z ustawodawstwem określonym w art. 4 ust. 1 lit. h), z wyłączeniem specjalnych zasiłków porodowych lub zasiłków z tytułu przysposobienia, określonych w załączniku II. Z kolei przepis art. 13 ust. 1 tego rozporządzenia stwierdza, że z zastrzeżeniem art. 14c i 14 f osoby, do których stosuje się rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego. Według ust. 2a i b tego przepisu pracownik najemny zatrudniony na terytorium jednego Państwa Członkowskiego podlega ustawodawstwu tego państwa, nawet jeżeli zamieszkuje na terytorium innego państwa członkowskiego lub jeżeli przedsiębiorstwo lub pracodawca, który go zatrudnia ma swoją siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności na terytorium innego Państwa Członkowskiego, zaś osoba prowadząca działalność na własny rachunek na terytorium jednego Państwa Członkowskiego podlega ustawodawstwu tego państwa, nawet jeżeli zamieszkuje na terytorium innego Państwa Członkowskiego.