Wyrok WSA w Krakowie z dnia 20 grudnia 2011 r., sygn. II SA/Kr 1654/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Irla / spr. / Sędziowie WSA Małgorzata Brachel-Ziaja Jacek Bursa Protokolant Dorota Solarz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 grudnia 2011 r. sprawy ze skargi G.W. na decyzję Wojewody z dnia 12 sierpnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy ustalenia i wypłaty odszkodowania I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji II. zasądza od Wojewody na rzecz skarżącej G.W. kwotę 604 zł / sześćset cztery / tytułem zwrotu kosztów postępowania

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 9 marca 2011 r. (znak: [...]) Starosta [...], działając na podstawie art. 104, art. 107 i art. 127 § l i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) w związku z art. 73 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, póz. 872 ze zm.) odmówił ustalenia i wypłaty odszkodowania na rzecz G. W. za nieruchomość zajętą pod fragment drogi gminnej - ulicy [...] w Z., oznaczony jako działka ewidencyjna nr "1" obręb [...].

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ pierwszej instancji podał, że wnioskiem z dnia 5 marca 2009 roku G. W. wystąpiła do Starosty [...] o wypłatę odszkodowania za grunt zajęty, jej zdaniem pod drogę gminną, oznaczony jako działka ewid. Nr "1", "2" obręb [...] w Z.. Organ I instancji wskazał, że decyzją z dnia 8 października 2008 r. (znak: [...]) Wojewoda [...] orzekł, iż z dniem l stycznia 1999 r. Gmina Miasto Z. nabyła z mocy prawa własność działek ewidencyjnych nr "2", "1" obręb [...] w Z., o łącznej powierzchni 0,0213 ha, zajętych pod fragment ulicy [...]. W decyzji tej Wojewoda [...] podał, iż w dniu 31 grudnia 1998 r. działki ewidencyjne nr "3’ i "2’ obręb [...] położone w Z. stanowiły własność Z. M. H. w 124/474 części, G. E. W. w 124/474 części, K. J. H. w 124/474 części, B. M. J. w 51/474 części i A. W. P., co ustalono na podstawie odpisu księgi wieczystej Lwh 7028 gm. kat. Z. oraz znajdujących się w aktach postanowień w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po poprzednikach prawnych wymienionych osób. Starosta [...] wskazał, że zgodnie z dyspozycją art. 73 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, odszkodowanie jest ustalane i wypłacane na wniosek właściciela nieruchomości złożony w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. Nadto podkreślił, że zgodnie z treścią powołanego przepisu "po upływie tego okresu roszczenie wygasa". Wyżej powołana ustawa nakłada więc na wnioskodawcę obowiązek złożenia wniosku na podstawie którego wszczynane jest postępowanie o ustalenie i wypłatę odszkodowania, a wniosek ten winien być złożony w zakreślonym przez ustawę terminie. Ustawa nie przewiduje wszczęcia postępowania z urzędu. Organ I instancji podał, że w postępowaniu dotyczącym ustalenia i wypłaty odszkodowania za grunt zajęty pod drogę publiczną nie ma zastosowania art. 209 kc. W toku prowadzonego postępowania administracyjnego ustalono, iż G. W. w złożonym w dniu 19 grudnia 2005 roku wniosku domagała się ustalenia i wypłaty odszkodowania za działkę ewidencyjną nr "2" obręb [...] położoną w Z., a sprawa ta zarejestrowana została pod znakiem [...] i zakończona została ostateczną decyzją z dnia 27 sierpnia 2010 roku. Tym samym organ uznał, że wniosek z dnia 5 marca 2009 roku dotyczący działki ewidencyjnej nr "1" obręb [...] w Z., złożony po zakreślonym terminie ustawowym, zainicjował nowe postępowanie albowiem był rozszerzeniem wniosku z dnia 19 grudnia 2005 roku o inną działkę. Starosta [...] uznał więc, że wniosek G. W. z dnia 5 marca 2009 roku jest złożony po zakreślonym ustawowym terminie. Organ I instancji podkreślił, że stosownie do art. 61 § l KPA zgłoszone żądanie określa przedmiot prowadzonego postępowania, a w razie wątpliwości, sprecyzowanie żądania należy do strony, nie zaś do organu administracji publicznej. Uzasadniając swoje stanowisko organ I instancji powołał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 września 2009 roku Sygn. akt [...] ( Dz. U. z 29-09-2009 Nr 160, poz. 1275), w którym Trybunał stwierdza, że w ustawie o gospodarce nieruchomościami brak jest szczególnych przepisów co do treści wniosku o odszkodowanie. Zastosowanie znajduje w tej sytuacji art. 63 § 2 k.p.a., stanowiący, że podanie powinno zawierać dane i adres nadawcy oraz treść żądania. TK zwrócił uwagę, że wniosek byłego właściciela nieruchomości o odszkodowanie ma dwojaki charakter. Po pierwsze stanowi oświadczenie, że były właściciel jest i domaga się odszkodowania za wywłaszczenie. Art. 73 ust. 4 przepisów wprowadzających przesądza bowiem, że odszkodowanie przysługuje tylko na żądanie uprawnionej osoby. Po drugie wniosek stanowi żądanie wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia i wypłaty odszkodowania. Dla samego zgłoszenia roszczenia odszkodowawczego, stanowiącego oświadczenie o skorzystaniu z prawa do odszkodowania, nie jest potrzebne uprzednie uzyskanie decyzji wojewody. Dlatego trudno zakładać, że właściciele nie mieli świadomości utraty swoich nieruchomości przed wydaniem decyzji wojewody, która tylko potwierdza wywłaszczenie. Każdy z byłych właścicieli znajdował się w porównywalnej sytuacji prawnej, ponieważ był uprawniony w ustawowo określonym okresie do złożenia wniosku o ustalenie im wypłatę odszkodowania. Wniosek ten stanowił bowiem oświadczenie, że były właściciel zamierza skorzystać z prawa do odszkodowania, a dopiero w następnej kolejności zawierał żądanie ustalenia i wypłaty odszkodowania w przewidzianej prawem procedurze. W konsekwencji to, kiedy wojewoda wydał decyzję, nie stanowiło przeszkody do skorzystania przez każdego z byłych właścicieli z prawa do zgłoszenia roszczenia odszkodowawczego. Art. 73 ust. 4 Przepisów wprowadzających nie różnicuje pozycji prawnej byłych właścicieli, ponieważ wszystkie osób zainteresowane uzyskaniem odszkodowania były uprawnione do złożenia wniosku w takim samym okresie - od l stycznia 2001 do 31 grudnia 2005 r.