Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 20 października 2011 r., sygn. III SA/Po 658/11

Dnia 20 października 2011 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Szymon Widłak Sędziowie WSA Beata Sokołowska (spr.) WSA Mirella Ławniczak Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Skrocka - Nerka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 października 2011 roku przy udziale sprawy ze skargi M. M. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia r. nr w przedmiocie odpowiedzialności podatkowej płatnika z tytułu niepobranego podatku od spadków i darowizn o d d a l a s k a r g ę

Uzasadnienie

Naczelnik Urzędu Skarbowego decyzją z dnia 31 października 2006 r. orzekł o odpowiedzialności płatnika - notariusza M. i określił wysokość należności z tytułu niepobranego podatku od spadków i darowizn na dzień 7 sierpnia 2006 r. w wysokości 1.205 zł.

W uzasadnieniu decyzji organ I instancji wyjaśnił, że na podstawie umowy z dnia 7 lipca 2006 r. H. darowała wnuczce K. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Wartość lokalu strony ustaliły na kwotę 96.569 zł. W § 3 aktu notarialnego obdarowana oświadczyła, że na polecenie darczyńcy ustanawia na jej rzecz bezpłatne prawo użytkowania nieruchomości będącej przedmiotem darowizny - na czas nieokreślony z tym, że trwać ono miało niewątpliwie do 7 lipca 2016 r. Wartość użytkowania strony ustaliły na kwotę - 8.000 zł rocznie. Płatnik pobrała podatek od darowizny w wysokości 208 zł, zastosowała bowiem do obliczenia wartości użytkowania mnożnik 10, zatem czysta wartość darowizny wyniosła 16.569 zł. Organ wskazał ponadto, że z § 3 powoływanego aktu notarialnego wynika, że obdarowana na polecenie darczyńcy ustanawia na jej rzecz bezpłatne prawo użytkowania nieruchomości. W umowie z dnia 7 lipca 2006 r. brak jednak polecenia darczyńcy zobowiązującego obdarowanego do ustanowienia na rzecz darczyńcy bezpłatnego użytkowania przedmiotu umowy. W związku z powyższym organ podatkowy uznał, że zapis § 3 aktu notarialnego wynika z niezachowania przez notariusza należytej staranności przy dokonywaniu czynności, a w istocie doszło na polecenie darczyńcy do ustanowienia użytkowania na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego (które nie jest nieruchomością, lecz ograniczonym prawem rzeczowym) w rozumieniu art. 265 § 1 i 2 k. c. Wartość tego prawa podlega odliczeniu od wartości nabytych rzeczy jako ciężar na zasadach wynikających z art. 13 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r., Nr 142, poz. 1514 ze zm.), dalej jako "u. p. s. d.". Z art. 265 § 1 i 2 k.c. wynika, że do użytkowania praw stosuje się odpowiednio przepisy o użytkowaniu rzeczy, zatem do obliczenia wartości prawa użytkowania w sytuacji, gdy obowiązek obdarowanego polega jedynie na znoszeniu cudzego prawa, stosuje się, zdaniem organu, odpowiednio przepisy art. 13 ust. 2-5 u. p. s. d. W razie ustanowienia świadczenia na czas nieokreślony, nieograniczony do czasu życia jednej lub więcej osób, jeżeli równocześnie oznaczono termin, do którego świadczenie trwać będzie niewątpliwie, do podstawy opodatkowania przyjmuje się wartość rocznego świadczenia pomnożoną przez liczbę lat oznaczonego okresu trwania świadczeń lub ich części, a za dalszy okres - wartość rocznego świadczenia pomnożoną przez 5, łącznie jednak najwyżej przez 22.