Wyrok WSA w Krakowie z dnia 5 lipca 2011 r., sygn. III SA/Kr 184/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Dąbek (spr.) Sędziowie WSA Elżbieta Kremer WSA Barbara Pasternak Protokolant Ewelina Kalita po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 lipca 2011 r. sprawy ze skargi D. P., W. P. na § 4, § 5 ust. 7, § 6 i § 10 uchwały Rady Miasta A z dnia 29 czerwca 2006 r. nr [...] w przedmiocie zasad i trybu korzystania z przedszkoli samorządowych prowadzonych przez Gminę Miejską A I. stwierdza nieważność § 5 ust. 7, § 6 i § 10 zaskarżonej uchwały, II. oddala skargę co do § 4 zaskarżonej uchwały

Uzasadnienie

wyroku WSA w Krakowie z dnia 5 lipca 2011r.

W dniu 29 czerwca 2006r. Rada Miasta A podjęła uchwałę Nr [...] w sprawie zasad i trybu korzystania z przedszkoli samorządowych prowadzonych przez Gminę Miejską A. Została ona podjęta na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 8 i art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) w związku z art. 5a ust. 2 pkt 1 i art. 14 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991r. systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.).

W dniu 15 września 2010r. do Urzędu Miejskiego w A wpłynęło pismo D. P. i W. P., w którym wezwali Radę Miasta A do usunięcia naruszenia prawa, tj. uchwały z dnia 29 czerwca 2006r. Nr [...] w sprawie zasad i trybu korzystania z przedszkoli samorządowych prowadzonych przez Gminę Miejską A. Stwierdzili, że uchwała ta narusza ich interes prawny i ekonomiczny, gdyż ich syn uczęszcza do Miejskiego Przedszkola Nr [...] w A. D. i W. P. wskazali, iż zakładanie i prowadzenie przedszkoli stanowi jedno z zadań własnych gminy, przy czym, jako jednostka samorządu terytorialnego, może ona prowadzić je tylko w formie przedszkola publicznego. Jednym z uprawnień związanych z wykonywaniem tego zadania jest ustalanie przez radę gminy, na podstawie art. 14 ust. 5 ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. nr 246, poz. 2572 z późn. zm.), odpłatności za pobyt w przedszkolu, które gmina prowadzi. Zgodnie z tym przepisem rada musi jednocześnie uwzględnić treść art. 6 pkt 1. Zdaniem D. i W. P., do kompetencji rady gminy nie należy ustalanie czasu zajęć wychowawczo-dydaktycznych przeznaczonych na realizacje podstawy programowej. Artykuł 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie oświaty stawia wymaganie, by przedszkole publiczne prowadziło bezpłatne nauczanie i wychowanie co najmniej w zakresie podstawy programowej wychowania przedszkolnego, która obecnie jest określona w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009r. nr 4, poz. 17). W opinii D. i W. P., oznacza to, że w zakresie podstawy programowej wychowania przedszkolnego gminy nie są uprawnione do pobierania opłat, a wszystkie zajęcia mieszczące się w tej podstawie powinny być nieodpłatne. Przewidziana w art. 14 ust. 5 ustawy o systemie oświaty kompetencja rady gminy ogranicza się bowiem jedynie do ustalania opłat za świadczenia przekraczające podstawę programową. Ustawodawca nie przewidział pojęcia opłaty o charakterze "stałym", rada gminy nie może ustalać w uchwale opłat za pobyt dziecka w przedszkolu publicznym, jeżeli realizuje ono jedynie podstawy programowe, gdyż mieszczące się w tym zakresie świadczenia są bezpłatne. D. i W. P. uważają również, iż w sytuacji, gdy minimum programowe wychowania przedszkolnego zostaje przekroczone, kierując się zasadą ekwiwalentności świadczeń, powinno się ponosić opłatę za konkretne świadczenia przekraczające podstawę programową. Należy jednak wówczas szczegółowo wykazać, za jakiego rodzaju świadczenie opłata jest żądana, co się na opłacane świadczenie składa. Sposób ustalenia odpłatności winien być przekonujący, oparty na kalkulacji ekonomicznej, racjonalny i uzasadniony. D. i W. P. stwierdzili, iż nieprawidłowym jest także pozbawienie możliwości zwrotu opłaty w przypadku faktycznego nieskorzystania przez dziecko z danego rodzaju świadczeń. Przedmiotowa uchwała w obecnym kształcie pozbawia możliwości zwrotu opłaty w przypadku np. nieobecności dziecka w przedszkolu spowodowanej chorobą. W związku z powyższym D. i W. P. wnieśli o usunięcie wad prawnych i zmianę przepisów przedmiotowej uchwały w opisanym zakresie.