Wyrok WSA w Warszawie z dnia 4 września 2009 r., sygn. III SA/Wa 750/09

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jolanta Sokołowska, Sędziowie Sędzia WSA Sylwester Golec, Sędzia WSA Krystyna Kleiber (sprawozdawca), Protokolant Anna Kurdej, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 września 2009 r. sprawy ze skargi R. S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia [...] lutego 2009 r. nr [...] w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności członka zarządu za zaległości podatkowe spółki w podatku od towarów i usług za miesiąc wrzesień 2007 r. 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego W. z dnia [...] sierpnia 2008 r. nr [...] 2) stwierdza, że uchylone decyzje nie mogą być wykonane w całości, 3) zasądza od Dyrektora izby Skarbowej w W. na rzecz R. S. kwotę 740 zł (słownie: siedemset czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2008 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego W. orzekł o odpowiedzialności R. S. za niewykonane zobowiązania "E." Sp. z o.o. w podatku od towarów i usług za miesiąc wrzesień 2007 r. w wysokości 2.913,632,00 zł oraz odsetki za zwłokę od powyższej zaległości podatkowej, ustalone na dzień wydania decyzji w kwocie 325,968,00 zł.

W uzasadnieniu wskazał, iż egzekucja z majątku Spółki okazała się bezskuteczna, a w momencie powstania zaległości podatkowej Spółki, jej prezesem był R. S.. Nie wykazał on, iż we właściwym czasie złożył wniosek o ogłoszenie upadłości lub spowodował wszczęcie postępowania układowego bądź też, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub zaniechanie wszczęcia wszczęcie postępowania układowego nastąpiło bez jego winy. Nie wskazał również mienia Spółki, z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości.

Pełnomocnik Skarżącego złożył odwołanie od powyższej decyzji. Zarzucił jej naruszenie art. 133 § 1 Ordynacji podatkowej poprzez bezpodstawne pozbawienie Spółki statusu strony w postępowaniu o ustalenie odpowiedzialności osoby trzeciej za zobowiązania tej Spółki. Stronami postępowania jest zarówno prezes zarządu - R. S., jak też i sama Spółka. Podniósł, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego W. w postanowieniu z dnia [...] lipca 2008 r. wskazał jako strony postępowania zarówno Skarżącego jak też i "E." Sp. z o.o. Jednak Spółka w postępowaniu nie była traktowana jako Strona. Zdaniem pełnomocnika pozbawienie Spółki statusu strony postępowania jest przyczyną dalszych naruszeń prawa to jest art. 200 w zw. z art. 123 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60 ze zmianami), poprzez niepodjęcie przez organ podatkowy żadnych czynności czy decyzji w przedmiocie odmowy występowania Spółki w charakterze strony, nie wezwanie do uzupełnienia ewentualnych braków pełnomocnictwa udzielonego przez Spółkę jej pełnomocnikowi. Pozbawiło to Spółkę nie tylko możliwości działania w postępowaniu przez pełnomocnika, ale pozbawiło ją możliwości działania w ogóle. Zarzucił też naruszenie art. 121 Ordynacji podatkowej poprzez całkowite pominięcie Skarżącego, pomimo podejmowanych prób działania oraz legitymowania się interesem prawnym oraz wskazywania przez organ podatkowy, jako strony R. S. oraz "E."; naruszenie art. 136 i art. 145 § 2 Ordynacji podatkowej, poprzez uniemożliwienie działania Spółce przez pełnomocnika, o czym świadczy niezawiadamianie go o czynnościach podejmowanych w postępowaniu podatkowym, uniemożliwienie wglądu w akta sprawy jak też i podejmowania innych czynności w imieniu Strony; naruszenie art. 116 Ordynacji podatkowej poprzez orzeczenie o odpowiedzialności R. S., jako osoby trzeciej, za zaległości podatkowe "E." bez uprzedniego wykonania czynności, innych niż pozorne, mających na celu przeprowadzenie egzekucji z majątku Spółki. Pełnomocnik podkreślił, iż organ pierwszej instancji wszczynając postępowanie mające na celu orzeczenie o odpowiedzialności R. S. za zaległości podatkowe "E." jako adresatów tego aktu wskazał R. S. oraz w/w Spółkę. Postanowienie, jednak zostało doręczone jedynie R. S.. Wskazał, że pismem z dnia 22 lipca 2008r. ustanowił się pełnomocnikiem w niniejszej sprawie, załączając pełnomocnictwo "podatnika - Spółki". Zwrócił uwagę, iż organ podatkowy nie wzywał go do uzupełnienia jakichkolwiek braków czy też wyjaśnienia wątpliwości, co do umocowania do występowania w imieniu Spółki. Zdaniem Pełnomocnika Strona postępowania tj. Spółka działająca przez pełnomocnika, została pominięta przy doręczaniu skarżonej decyzji. Z uwagi na istnienie odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania Spółki, przeniesienie odpowiedzialności na osobę trzecią będzie implikować umorzenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec samej Spółki. Tym samym Spółka legitymuje się interesem prawnym w postępowaniu. Naczelnik Urzędu Skarbowego pominął Stronę postępowania, którą jest Spółka, tym samym pozbawił ją nie tylko możliwości działania przez pełnomocnika, ale możliwości działania w ogóle, naruszając w ten sposób art. 136, art. 145 § 2 i art. 123 Ordynacji podatkowej. Nie doręczał jej pism wtoku postępowania, zaniechał informowania o czynnościach podejmowanych w postępowaniu, uniemożliwił wgląd do akt sprawy skutecznie umocowanemu pełnomocnikowi. Ponadto organ podatkowy zaniechał, innych niż tylko pozorne, czynności mających na celu wyegzekwowanie zaległości podatkowych z majątku Spółki.