Wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 marca 2008 r., sygn. I SA/Wa 134/08

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Lenart Sędziowie WSA Monika Nowicka Asesor WSA Iwona Kosińska (spr.) Protokolant Joanna Grzyb po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 marca 2008 r. sprawy ze skargi Rady Gminy Z. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] listopada 2007 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Gminy Z. oddala skargę

Uzasadnienie

Wojewoda Mazowiecki rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...] listopada 2007 r. nr [...] stwierdził nieważność Uchwały Rady Gminy Z. z dnia [...] października 2007 r. Nr [...] w sprawie zmiany nazwy Gminnego Ośrodka Kultury na Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji oraz nadania mu statutu.

Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że dnia [...] października 2007 r. Rada Gminy Z. podjęła przedmiotową uchwałę, którą następnie doręczyła Wojewodzie Mazowieckiemu w dniu 26 października 2007 r. Istotą dokonanych przez Radę Gminy regulacji prawnych jest włączenie do zakresu działalności Gminnego Ośrodka Kultury w Z. zadań własnych gminy z zakresu sportu wynikających z ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (t.j. z 2001 r. Dz. U. Nr 81, poz. 889, ze zm.). Potwierdza to treść § 7 ust. 1 pkt 8, 9 i 11 oraz § 13 i § 14 Statutu Gminnego Ośrodka stanowiącego załącznik do Uchwały. W ocenie organu nadzoru takie rozwiązanie jest nie do przyjęcia, ponieważ narusza obowiązujące przepisy prawa. Organ wyjaśnił, że instytucje kultury - między innymi gminne ośrodki kultury - prowadzą działalność kulturalną w formach i w zakresie wyszczególnionym w art. 2 i 32 ust. 1-3 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o prowadzeniu i organizowaniu działalności kulturalnej, z wyłączeniem działalności w zakresie sportu. Są one odrębnymi od gminy osobami prawnymi, z własnym majątkiem, środkami trwałymi, przychodami oraz kosztami, samodzielnie gospodarującymi w ramach posiadanych środków. Na prowadzoną działalność instytucje kultury mogą otrzymywać dotacje z budżetu gminy przeznaczone na pokrycie kosztów bieżącej działalności i zobowiązań, uwzględniane w planie działalności instytucji zatwierdzanym przez organizatora, co wynika z treści art. 32 ust. 3 w/w ustawy. W związku z tym finansowanie przez gminę wydatków na utrzymanie instytucji kultury może nastąpić wyłącznie w formie dotacji uwzględnionej w dziale budżetu gminy "Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego" oraz w rozdziale właściwym dla poszczególnych instytucji kultury. Ponadto udzielana tym instytucjom dotacja ma charakter podmiotowy i jest dokonywana z właściwego dla nich paragrafu z powyższego działu -"Dotacja podmiotowa z budżetu dla samorządowej instytucji kultury". Powyższe zasady finansowania przez gminę działalności kulturalnej wynikają z art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (t.j. z 2005 r. Dz. U. Nr 249, poz. 2104, ze zm.), zgodnie z którym jednostki zaliczone do sektora finansów publicznych mają obowiązek dokonywania wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków. Zasada ta dotyczy zarówno gminy, jak i instytucji kultury, będącej również jednostką sektora publicznego z mocy art. 4 ust. 1 pkt 8 ustawy o finansach publicznych. Natomiast działalność sportowa może być prowadzona przez gminę wyłącznie na zasadach określonych przez ustawę o kulturze fizycznej. Zgodnie z art. 4 ust. 1 i art. 5 ust. 4 tejże ustawy jednostki samorządu terytorialnego tworzą warunki prawno-organizacyjne i ekonomiczne dla rozwoju kultury fizycznej, a zadania w tym zakresie są zadaniami własnymi gmin. Ustawa określa również formy organizacyjne w jakich działalność sportowa może być prowadzona. Podstawową zaś formą organizacyjną realizującą cele i zadania w zakresie kultury fizycznej jest klub sportowy, który może działać jako osoba prawna utworzona na podstawie odrębnych przepisów albo jako osoba fizyczna będąca przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz.1807, ze zm.). W związku z tym, jak zauważył organ nadzoru, finansowanie przez gminę zadań z zakresu kultury fizycznej może się odbywać bezpośrednio z budżetu gminy w tym za pośrednictwem gminnej jednostki organizacyjnej, bądź też w formie dotacji udzielanej innym podmiotom nie zaliczonym do sektora finansów publicznych, którym zostaną powierzone zadania w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, ze zm.) lub w drodze umowy, o której mowa w art. 176 ustawy o finansach publicznych. Wojewoda Mazowiecki uznał zatem, że brak jest podstaw prawnych do ustalenia w § 13 i § 14 Statutu Gminnego Ośrodka, że prowadzi on samodzielną gospodarkę finansową na podstawie rocznego planu działalności ustalonego przez Dyrektora zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi jednostek organizacyjnych kultury oraz sportu, ponieważ plan ten tworzą wyłącznie jednostki organizacyjne kultury na podstawie art. 27 ust. 3 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.