Wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 grudnia 2007 r., sygn. II SA/Wa 1336/07

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Przemysław Szustakiewicz, Sędzia WSA Adam Lipiński, Asesor WSA Sławomir Antoniuk (spr.), Protokolant Joanna Głowala, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 grudnia 2007 r. sprawy ze skargi I. K., M. K. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] maja 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości, 3. zasądza od Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz skarżącej I. K. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia [...] maja 2007 r., nr [...] utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] kwietnia 2007 r., nr [...] odmawiającą przyznania renty rodzinnej w drodze wyjątku małoletnim dzieciom I. K.: M. K., A. K., P. K. i B. K.

Z ustaleń organu i akt administracyjnych wynika następujący stan sprawy:

Wnioskiem z dnia [...] listopada 2006 r. I. K., działając jako opiekun prawny małoletnich M. K., A. K., P. K. i B. K. wystąpiła do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej Prezesa ZUS) o przyznanie renty rodzinnej w drodze wyjątku po zmarłym ojcu dzieci J. K. Wnioskodawczyni podniosła, że ojciec małoletnich dzieci zmarł nagle w Niemczech, gdzie podjął zatrudnienie po kilkuletnim poszukiwaniu pracy. Po śmierci męża, wnioskodawczyni wraz z czwórką dzieci w wieku szkolnym pozostała bez środków do życia. Dochód na osobę w jej rodzinie wynosi ok. [...] zł i w obecnych realiach społeczno-gospodarczych nie zabezpiecza niezbędnych, podstawowych środków utrzymania.

Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia [...] kwietnia 2007 r., wydaną na podstawie art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), odmówił przyznania wnioskowanego świadczenia dla małoletnich dzieci M. K., A. K., P. K. i B. K. Uzasadniając rozstrzygnięcie organ podniósł, że renta rodzinna jest świadczeniem pochodnym świadczenia, jakie przysługiwałoby osobie zmarłej. W związku z tym w pierwszej kolejności rozpatrzeniu podlega spełnienie przesłanek, o których mowa w powołanym przepisie, przez osobę zmarłą, a następnie przez wnioskodawcę. Zmarły w wieku 39 lat ojciec dzieci posiadał udowodniony okres składkowy i nieskładkowy wynoszący [...] lat, [...] miesięcy i [...] dni. Jednocześnie w 10-leciu przypadającym przed datą zgonu zamiast wymaganych 5 lat ubezpieczenia udokumentowano [...] lata, [...] miesiące i [...] dni. Jednakże w latach [...] wystąpiła przerwa w ubezpieczeniu, spowodowana prowadzeniem działalności gospodarczej bez odprowadzania z tego tytułu składek na ubezpieczenie społeczne. Takie działanie było spowodowane zawinionym zaniechaniem podlegania ubezpieczeniu i nie mieści się w pojęciu szczególnych okoliczności art. 83 powołanej ustawy. Ponadto przerwa w ubezpieczeniu wystąpiła w latach [...] i była spowodowana wykonywaniem przez ojca dzieci prac dorywczych. Podejmowanie takich prac bez odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne, jako okoliczność zależna od indywidualnego wyboru, również nie mieści się w pojęciu szczególnych okoliczności uzasadniających przyznanie świadczenia na podstawie powołanego przepisu. Ojciec dzieci nie miał orzeczonej całkowitej niezdolności do pracy wykluczającej wykonywanie zatrudnienia lub innej działalności objętej ubezpieczeniem społecznym. W ocenie organu nie zostały wykazane szczególne okoliczności uniemożliwiające przezwyciężenie przez ojca dzieci przeszkód w kontynuowaniu ubezpieczenia.