Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 25 maja 2007 r., sygn. II SA/Gl 1029/06

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Ewa Krawczyk Sędziowie Sędzia WSA Włodzimierz Kubik (spr.) Sędzia WSA Rafał Wolnik Protokolant referent Jolanta Czarnata po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 maja 2007 r. sprawy ze skargi Wojewody [...] na decyzję Sejmiku Województwa [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie statutu zakładu budżetowego samorządu województwa 1. stwierdza niezgodność z prawem § [...]ust. [...] i § [...] ust. [...] pkt [...] i [...] Załącznika do zaskarżonej uchwały; 2. orzeka, że zaskarżona uchwała nie podlega wykonaniu w części opisanej w pkt [...] sentencji; 3. umarza postępowanie w pozostałej części.

Uzasadnienie

Wojewoda [...] działając w oparciu o art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa /Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 z późn. zm./ wniósł o stwierdzenie niezgodności z prawem uchwały Sejmiku Województwa [...] z dnia [...] r. w sprawie statutu [...] Biura Geodezji i Terenów Rolnych w Ż.w części określonej w § [...] ust. [...] oraz § [...] ust. [...] i [...] Załącznika do tej uchwały. W uzasadnieniu skargi podał, że wśród postanowień statutu znalazły się rozwiązania nie odpowiadające wymogom wynikającym z przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej /Dz.U. z 1997 r. Nr 9, poz. 43 z późn. zm./, a w szczególności jej art. 7, zgodnie z którym działalność wykraczająca poza zadania o charakterze użyteczności publicznej nie może być prowadzona w formie zakładu budżetowego. Powołując się na przepis art. 1 ust. 2 ustawy oraz na stanowiska doktryny, w których zdefiniowano pojęcie działalności użyteczności publicznej /C.Kosikowski, Komentarz do ustawy o gospodarce komunalnej oraz wzory aktów gminy dotyczące przekształceń przedsiębiorstw komunalnych, Łódź - Zielona Góra 1997; S.Dudzik, Działalność gospodarcza samorządu terytorialnego. Problematyka prawna, Kraków 1998/ Wojewoda wywiódł, że gospodarki komunalnej realizującej zadania o charakterze użyteczności publicznej nie należy utożsamiać z działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, gdyż jej cel nie jest zarobkowy i służyć ma zaspokojeniu zbiorowych potrzeb ludności - członków wspólnoty samorządowej. Obligatoryjnym celem gospodarki komunalnej pozostaje więc wykonywanie zadań jednostki samorządu terytorialnego. Województwo samorządowe jest podmiotem publicznym, a jego organy są organami władzy publicznej, przez co udział województwa w gospodarce sprowadzać się winien jedynie do funkcji interwencyjnych i obejmować wyłącznie takie dziedziny działalności społecznie niezbędnej, w których podmioty prywatne nie są zainteresowane podjęciem działalności. Postanowienia statutu zakładu budżetowego kształtujące zakres jego działalności powinny odzwierciedlać powyższe postulaty, tak by odpowiadał on regułom wyznaczonym dla tego rodzaju jednostek sektora finansów publicznych przez przepisy powszechnie obowiązującego prawa. Tymczasem w myśl § [...] ust. [...] pkt [...] przedmiotowego statutu przedmiotem działalności [...] Biura Geodezji i Terenów Rolnych w Ż. jest nie tylko realizacja zadań samorządu w zakresie geodezji, kartografii i gospodarki nieruchomościami /szczegółowo wymienionych w § [...] ust. [...]/, lecz także świadczenie usług dla osób fizycznych i prawnych na obszarze całego kraju w zakresie: a/ prac geodezyjno-kartograficznych, b/ opracowań planistyczno-projektowych, c/ czynności związanych z regulacją stanów prawnych nieruchomości, d/ przygotowania dokumentacji geodezyjno-kartograficznej i prawnej dla potrzeb projektowych inwestycji, e/ pozyskiwania gruntów dla potrzeb inwestycji, f/ wyceny nieruchomości, g/ prowadzenia szkoleń na zlecenie osób fizycznych i prawnych oraz h/ pośrednictwa w obrocie nieruchomościami rolnymi i nierolnymi. Świadczenie tego rodzaju usług, zdaniem organu nadzoru, z całą pewnością wykraczają poza zadania o charakterze użyteczności publicznej, a więc poza zakres zadań zakładów budżetowych wyznaczonych przepisami ustawy o gospodarce komunalnej. W dalszej części uzasadnienia skargi Wojewoda wskazał, że zgodnie z art. 2 ustawy o gospodarce komunalnej gospodarka ta może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego. Prowadzenie gospodarki komunalnej w formie spółek prawa handlowego uregulowane zostało w art. 13 ustawy o samorządzie województwa. Poza sferą użyteczności publicznej - stosownie do treści art. 13 ust. 2 tej ustawy - województwo może tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, a także przystępować do nich, jeżeli działalność spółek polega na wykonywaniu czynności promocyjnych, edukacyjnych i wydawniczych służących rozwojowi województwa. Powyższe dowodzi, że województwo samorządowe nie może prowadzić działalności polegającej na świadczeniu powszechnie dostępnych usług związanych z zagospodarowywaniem i obrotem nieruchomościami w żadnej formie organizacyjno-prawnej. Za niezgodny z prawem należało - zdaniem Wojewody - uznać także określenie obszaru działalności Biura. Zgodnie z art. 8