Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 11 padziernika 2006 r., sygn. I SA/Sz 223/06

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Dożynkiewicz Sędziowie Sędzia NSA Kazimiera Sobocińska Sędzia WSA Alicja Polańska (spr.) Protokolant Karolina Borowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 października 2006 r. sprawy ze skargi P.K. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w S. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zaliczenia nadpłat i wpłat na zaległości w podatku od towarów i usług o d d a l a skargę

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia [...] r. nr [...] Dyrektor Izby Skarbowej w S., po rozpatrzeniu zażalenia P.K. złożonego na postanowienia Naczelnika T. Urzędu Skarbowego w S. z dnia [...] r. o nr od [...] do nr [...] w sprawie zaliczenia nadpłat i wpłat związanych z realizacją zobowiązań z tytułu podatku od towarów i usług za okres od stycznia do listopada 1994 r., utrzymał w mocy zaskarżone postanowienia.

Z uzasadnienia tego postanowienia wynika, że organ I instancji ustalił, iż P. K. od roku 1992 prowadzi przedsiębiorstwo J. z siedzibą w S. przy ul. K. Przedmiotem działalności gospodarczej podatnika jest ślusarstwo, dziewiarstwo maszynowe, import i eksport towarów niewymagających koncesji, handel artykułami przemysłowymi pochodzenia krajowego i zagranicznego oraz pośrednictwo handlowe. W siedzibie przedsiębiorstwa w okresie 29 października 1996 r. do 18 grudnia 1996 r. przeprowadzona została przez inspektora Urzędu Kontroli Skarbowej w S. kontrola w zakresie podatku od towarów i usług, zakończona w dniu 18 grudnia 1996 r. wynikiem kontroli. Podatnik w dniu 29 grudnia 1996 r. skierował do Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w S. pismo z żądaniem skierowania sprawy zobowiązań podatkowych na drogę postępowania podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług za poszczególne okresy roku 1994. Pismo to, Urząd Kontroli Skarbowej w S. przesłał, zgodnie z właściwością, do T. Urzędu Skarbowego w S. Następnie, T. Urząd Skarbowy w S. decyzjami z dnia [...] r. o nr nr [...],[...], [...], . [...] określił podatnikowi zaległość w podatku od towarów i usług za miesiące: styczeń, luty, maj, sierpień i listopad 1994 r., a decyzjami o nr nr [...],[...], [...] , [...] określił nadpłatę w podatku od towarów i usług za miesiące: kwiecień, czerwiec, lipiec, wrzesień, październik i grudzień 1994 r. Podatnik zgodził się z ustaleniami zawartymi w tych decyzjach; w dniu zaś 14 maja 1999 r., złożył korekty deklaracji VAT-7 za grudzień 1994 r. i styczeń 1995 r. Ponadto, P.K., pismem z dnia 24 sierpnia 1999 r., wystąpił do organu podatkowego z wnioskiem o rozłożenie na raty zaległości podatkowych oraz częściowego umorzenia odsetek za zwłokę. W piśmie tym podatnik zobowiązał się do regulowania odsetek w wysokości [...] zł miesięcznie. Organ I instancji, po rozpatrzeniu tego wniosku, wydał decyzje rozkładające zaległości w podatku od towarów i usług za miesiące sierpień i listopad 1994 r. do zapłaty w ratach (decyzje z dnia [...] r. i [...] r.). Termin płatności ostatniej raty przypadał na dzień 31 sierpnia 2001 r. Odmawiając umorzenia odsetek za zwłokę organ podatkowy uznał, iż przyznaną ulgą jest rozłożenie na raty istniejących zaległości podatkowych. W wydanych decyzjach ratalnych, odsetki za zwłokę i opłatę prolongacyjną naliczono, do dnia wniesienia podania o rozłożenie na raty zaległości podatkowej, włącznie z tym dniem. W decyzjach tych zawarto pouczenie, iż - stosownie do przepisu art. 259 § 1 Ordynacji podatkowej - w przypadku, gdy podatnik nie dotrzyma terminu płatności raty, organ podatkowy stwierdzi wygaśnięcie decyzji w części dotyczącej niezapłaconej raty. Następnie, na skutek złożonego przez podatnika w dniu 7 kwietnia 2003 r. wniosku o udzielenie szczegółowych informacji na temat księgowań na koncie, dotyczących wpłat i występujących nadpłat z tytułu podatku od towarów i usług za okres od stycznia 1994r. do stycznia 1995 r. oraz żądania wszczęcia postępowania podatkowego w celu ustalenia oprocentowania nadpłaty w podatku od towarów i usług za ten sam okres, T. Urząd Skarbowy w S. postanowieniem z dnia [...] r. odmówił wszczęcia postępowania podatkowego oraz wydał postanowienia w sprawie zaliczenia wpłat i nadpłat na zaległości w podatku od towarów i usług (postanowienia z dnia [...] r., [...] r. i [...] r.). W tych postanowieniach, wpłaty uiszczone po upływie terminu płatności raty, zaliczono proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty należnych odsetek za zwłokę. Zaległe raty obciążono odsetkami za zwłokę odrębnie, w zależności od wysokości i niedotrzymanego terminu płatności każdej z nich. Odsetki zaś za zwłokę naliczono od pierwotnego terminu płatności zobowiązania. Podatnik, po raz kolejny nie zgodził się ze stanowiskiem organu podatkowego i wniósł zażalenia na te postanowienia do Dyrektora Izby Skarbowej w S. Organ odwoławczy postanowieniami z dnia [...] r. o nr nr [...] oraz z dnia [...] r. o nr nr [...],[...] uchylił w całości postanowienia organu I instancji i umorzył postępowanie w sprawie jako przedawnione, wskazując, że obecnie, ze względu na upływ 5-letniego terminu przedawnienia, o którym mowa jest w przepisie art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, brak jest podstaw prawnych do zgłaszania jakichkolwiek roszczeń do tego zobowiązania, czy kwestionowania jego prawidłowości jak i do wydania postanowień na okoliczność faktycznie dokonanych zaliczeń nadpłat i wpłat na poczet zaległych zobowiązań, bowiem są one przedawnione z upływem 1999 r. Wskazano ponadto na przepis art. 80 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej i, wynikające z tego przepisu, 5-letnie przedawnienie prawa do żądania zwrotu nadpłaty. Jednak, w wyniku skargi złożonej przez podatnika, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 2 marca 2005 r. o sygn. akt I SA/Sz 65/04, uchylił zaskarżone postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej w S. z dnia [...] r. oraz z dnia [...] r. i nakazał, by organ odwoławczy merytoryczne rozpoznał zażalenia podatnika na postanowienia organu I instancji w sprawie zaliczenia nadpłat i wpłat na poczet zaległości podatkowych. Sąd w wyroku tym wyraził pogląd, że - na mocy przepisu art. 75 § 1 Ordynacji podatkowej, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2003 r., a po tej dacie, na podstawie przepisu art. 76 § 1 Ordynacji podatkowej - orzeczone nadpłaty podlegały zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych, przy czym konieczne było, zgodnie z przepisem art. 273, a od 1 stycznia 2003 r., zgodnie z przepisem art. 76a Ordynacji podatkowej, wydanie postanowień w sprawie zaliczenia nadpłaty na poczet zaległych zobowiązań, na które służyło podatnikowi zażalenie. Okoliczność, że organ podatkowy dokonał faktycznego zaliczenia (zaksięgowania) orzeczonych nadpłat na poczet zaległości podatkowych jest niewystarczająca, gdyż musiało być wydane w tej sprawie postanowienie umożliwiające instancyjną jak i sądową kontrolę prawidłowości tej czynności. Przepisy Ordynacji podatkowej nie przewidują ograniczenia czasowego do wydania takiego postanowienia, nie ma zatem uzasadnienia prawnego odmienne stanowisko organu odwoławczego. Powołane zaś w uzasadnianych zaskarżonych postanowień przepisy art. 80 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej, nie miały w sprawie zastosowania, bowiem nadpłata nie była i nie mogła być przedmiotem roszczeń podatnika, gdyż została orzeczona wcześniejszymi decyzjami ostatecznymi z dnia [...] r. , zaś przedmiotem postępowania były tylko czynności materialno-techniczne dotyczące prawidłowego zaliczenia tych nadpłat na poczet zaległości podatkowych, a ponadto, Sąd stwierdził, że przedmiotem roszczeń nie może być w tym przypadku oprocentowanie nadpłat, gdyż podlegały one zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych, a nie do zwrotu i zostały one zarachowane według dat faktycznych wpłat kwot pieniężnych, stanowiąc równocześnie daty końcowe dla odsetek za zwłokę.