Wyrok SN z dnia 8 lutego 2019 r., sygn. I CSK 801/17

Inwestor nie może uchylać się od odpowiedzialności względem podwykonawcy, powołując się na to, że nie wyraził zgody na jeden z jej elementów.

Gazeta Prawna nr 29/2019

1. Podstawą odpowiedzialności inwestora wobec podwykonawcy jest umowa podwykonawcza, po wyrażeniu przez inwestora zgody na jej zawarcie. Roszczenie wobec inwestora jest uzasadnione tylko w takim zakresie, w jakim uzasadnia go zaakceptowana treść umowy zawartej z podwykonawcą. Wyrażając zgodę na zawarcie umowy z podwykonawcą inwestor decyduje się zatem na poniesienie określonego ryzyka finansowego, związanego z odpowiedzialnością za "materialnie cudzy" dług.

2. Przepis art. 647¹ k.c. czynił inwestora dysponentem zgody na zawarcie umowy z podwykonawcą. Inwestor mógł zatem udzielić zgody na zawarcie umowy albo jej nie udzielić. Podejmując decyzję w przedmiocie udzielenia zgody inwestor mógł kierować się określonymi kalkulacjami ekonomicznymi, związanymi z zakresem ryzyka finansowego będącego następstwem udzielenia zgody. Inwestor mógł zatem udzielić zgody przy określonym, akceptowanym przez siebie, wynagrodzeniu uzgodnionym między wykonawcą a podwykonawcą i mógł odmówić udzielenia zgody, uznając, że jego ryzyko finansowe, związane z wysokością wynagrodzenia należnego podwykonawcy, jest zbyt wysokie.

3. Sytuacja, w której wysokość długu wykonawcy i inwestora jest inna, nie koliduje z konstrukcją zobowiązania solidarnego w kształcie przewidzianym w art. 647¹ § 5 w związku z art. 366 i n. k.c. Solidarność bierna nie wyklucza tego, że każdy z dłużników jest zobowiązany w sposób odmienny (art. 368 k.c.).

4. W razie wątpliwości także podwykonawca powinien podjąć starania, umożliwiające inwestorowi złożenie skutecznego oświadczenia woli wyrażającego zgodę na zawarcie umowy.

5. Założenie, że inwestor akceptuje swoją odpowiedzialność solidarną przy określonym poziomie wynagrodzenia podwykonawcy, nie ponosi natomiast odpowiedzialności za wynagrodzenie przewyższające ten poziom, jeśliby takie wynagrodzenie zostało ostatecznie uzgodnione w relacji między wykonawcą a podwykonawcą, nie koliduje ze stanowiskiem, że wykładnikiem treści solidarnej odpowiedzialności inwestora jest umowa podwykonawcza w sytuacji, w której - tak, jak w sprawie, w której wniesiono skargę kasacyjną - umowa podwykonawcza zawierała postanowienie ujawniające taką intencję inwestora.