Wyrok SN z dnia 20 listopada 2018 r., sygn. III UK 187/17

Z art. 10 i 10a ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie da się wysnuć wniosku, że protokół kontroli w tożsamy sposób powinien chronić płatnika składek jak interpretacja, o której mowa w art. 10a ust. 2 ustawy o swobodzie działalności i wyłącza z mocy prawa regulację z art. 23 ust. 1 ustawy systemowej.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (przewodniczący)

SSN Jolanta Franczak (sprawozdawca)

SSN Dawid Miąsik

w sprawie z odwołania WSPiA (...) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. z udziałem zainteresowanego K. J. o zwrot nadpłaty, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 20 listopada 2018 r., skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 12 lipca 2017 r., sygn. akt III AUa (...),

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w (...) do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w P. wyrokiem z dnia 1 lipca 2016 r. oddalił odwołanie Wyższej Szkoły Prawa i Administracji w P. (dalej jako WSPiA lub płatnik składek) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 5 listopada 2015 r., którą organ rentowy odmówił płatnikowi składek zwrotu kwoty 105.936 zł tytułem odsetek od składek na ubezpieczenia społeczne za okres od grudnia 2005 r. do listopada 2009 r., należnych od wypłaconego ubezpieczonemu K. J. wynagrodzenia na podstawie umowy o przeniesienie majątkowych praw autorskich.

W sprawie tej ustalono, że ubezpieczonego łączyła z WSPiA umowa o pracę, w trakcie której strony zawarły dodatkowo umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu dydaktycznego. W wyniku kontroli przeprowadzonej na początku 2010 r. organ rentowy uznał, że umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych zawarta przez płatnika składek z własnym pracownikiem powoduje, iż podstawę wymiaru składek powinien stanowić łączny przychód z tytułu umowy o pracę i umowy o przeniesienia autorskich praw majątkowych. W związku z tym decyzją z dnia 15 września 2010 r. organ rentowy stwierdził obowiązek płatnika składek uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonego jego przychodu z tytułu wynagrodzenia z umowy o przeniesienie praw autorskich za wymieniony w decyzji okres we wskazanej wysokości. Odwołanie WSPiA od tej decyzji zostało prawomocnie oddalone. W dniu 5 grudnia 2014 r. płatnik składek złożył korekty dokumentów rozliczeniowych dotyczących ubezpieczonego K. J. zgodnie z prawomocną decyzją. Należność z tytułu składek wynikająca ze złożonych korekt stanowiła 119.017,08 zł i od tej kwoty naliczone zostały odsetki za zwłokę. W dniu 17 września 2015 r. płatnik składek złożył wniosek o zwrot zapłaconych odsetek od zaległości z tytułu składek za ubezpieczonego za sporny okres od grudnia 2005 r. do listopada 2009 r. w kwocie 105.936 zł. Zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzją z dnia 5 listopada 2015 r. organ rentowy odmówił zwrotu kwoty 105.936 zł z tytułu odsetek od należnych za ubezpieczonego składek, wyjaśniając, że płatnik składek złożył prawidłowo raporty ZUS RCA zgodnie z prawomocną decyzją. Wpłata dokonana w dniu 7 stycznia 2015 r. na ubezpieczenie zdrowotne została zaliczona jako zaległości z tytułu składek na FUZ i odsetki za sporny okres. Wpłata z dnia 19 stycznia 2015 r. na ubezpieczenia społeczne została rozliczona jako składki na FUS i odsetki za miesiące: 02/2009, 11/2009 i 03/2009. Wpłatę na Fundusz Pracy zaliczono na należności główne i odsetki za miesiące: 11/2009, 10/2006 i 03/2009. Pozostałe nieopłacone należności na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy zostały objęte układem ratalnym określonym umową nr 41/2015, na podstawie której organ rentowy rozłożył płatnikowi składek na raty należności z tytułu składek w kwocie 3.711.461,29 zł. Odsetki za zwłokę naliczone zostały na dzień złożenia wniosku o rozłożenie należności na raty. Po rozliczeniu konta płatnika składek organ rentowy nie stwierdził nadpłaty odsetek od składek na ubezpieczenia społeczne za okres od grudnia 2005 r. do listopada 2009 r. za ubezpieczonego K. J.