Wyrok SN z dnia 14 czerwca 2018 r., sygn. II UK 179/17

Ostateczna decyzja wydana przez instytucję wyznaczoną przez właściwą władzę państwa członkowskiego dotycząca ustalenia właściwego ustawodawstwa wiąże instytucje zabezpieczenia społecznego innych państw członkowskich oraz tylko wyjątkowo może być modyfikowana przez sądy. Dotyczy to zwłaszcza przypadku, gdy zostaną zgłoszone nowe fakty, mające istotny wpływ na ustalenie właściwego ustawodawstwa lub wnioskodawca przedstawi zaświadczenie na formularzu A1, które dotyczy spornego okresu.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Zbigniew Korzeniowski

SSN Dawid Miąsik

w sprawie z wniosku R. J. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w O. o ustalenie ustawodawstwa właściwego, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 14 czerwca 2018 r., skargi kasacyjnej wnioskodawców i organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w W. z dnia 6 października 2016 r., sygn. akt III AUa .../16,

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w W. do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 12 lutego 2016 r., sygn. akt V U ..../15, Sąd Okręgowy -Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w O. zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w O. z 24 listopada 2014 r., nr240000/512/UBS-35 w przedmiocie ustalenia ustawodawstwa właściwego dla R.J. i ustalił, że w zakresie ubezpieczenia społecznego wnioskodawcy z tytułu wykonywanego zatrudnienia na terenie Niemiec i prowadzonej działalności gospodarczej w Polsce ustawodawstwo polskie nie jest właściwe w okresie od 1 września 2013 r. do 30 września 2014 r. (pkt I.) oraz zasądził od organu rentowego na rzecz wnioskodawcy kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt II.).

Sąd ustalił, że R.J. prowadzi na własny rachunek pozarolniczą działalność gospodarczą na terenie Polski w zakresie usług wspomagających ubezpieczenia i fundusze emerytalne. 1 września 2013 r. zawarł z niemieckim pracodawcą firmą P. G. z siedzibą w G. umowę o pracę, na podstawie której zobowiązał się do realizacji akcji promocyjnych zleconych przez pracodawcę na terytorium Niemiec. Minimalny czas pracy miał wynosić co najmniej 10 godzin na miesiąc, wynagrodzenie zostało określone w wysokości 7 euro brutto za godzinę pracy. Z tytułu zawartej umowy wnioskodawca został zgłoszony do niemieckiego systemu ubezpieczenia społecznego przez pracodawcę i uzyskał potwierdzenie podlegania ubezpieczeniu oraz nadano mu numer ubezpieczenia. Wnioskodawca za okres od września do grudnia 2013 r. otrzymał wynagrodzenie od niemieckiego pracodawcy w wysokości 1.859,78 zł brutto, a za okres od stycznia do września 2014 r. w wysokości 3.706,86 zł brutto. Czas pracy wnioskodawcy na rzecz niemieckiego pracodawcy wynosił kilkanaście godzin miesięcznie. W 2013 r. wnioskodawca osiągnął dochód z prowadzonej działalności gospodarczej w wysokości 19.374,06 zł brutto, natomiast w 2014 r. w wysokości 22.862,07 zł brutto. Odległość z Opola do miejsca pracy w G. wynosi około 250 km w jedną stroną. Po wystąpieniu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o ustalenie właściwego ustawodawstwa w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej w Polsce i podjęciem pracy najemnej w Niemczech w dniu 9 września 2014 r. polski organ rentowy wydał decyzję tymczasową, w której określił, że właściwym ustawodawstwem dla wnioskodawcy w okresie od 1 września 2013 r. jest ustawodawstwo polskie z uwagi na to, że praca na rzecz niemieckiego pracodawcy w Niemczech ma charakter marginalny. Instytucja niemiecka nie zgłosiła sprzeciwu do powyższej decyzji tymczasowej. Decyzją z dnia 24 listopada 2014 r. (zaskarżoną w niniejszym postępowaniu) organ rentowy stwierdził, że w stosunku do wnioskodawcy w zakresie ubezpieczeń społecznych w okresie od 1 września 2013 r. zastosowanie ma ustawodawstwo polskie z uwagi na marginalny charakter pracy w Niemczech.