Wyrok SN z dnia 14 czerwca 2018 r., sygn. II UK 182/17

Urzędowa interpretacja przepisów obejmuje ten zakres unijnej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, w którym polski organ rentowy określa ustawodawstwo krajowe jako właściwe.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący)

SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)

SSN Dawid Miąsik

w sprawie z wniosku E. spółki z o.o. we W. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L. o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawnych, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 14 czerwca 2018 r., skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego we W. z dnia 13 października 2016 r., sygn. akt III AUa .../16,

oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny we W. wyrokiem z 13 października 2016 r. oddalił apelację skarżącego pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. od wyroku Sądu Okręgowego we W. z 1 lutego 2016 r., który zmienił decyzję pozwanego z 28 września 2015 r. i zobowiązał go do wydania pisemnej interpretacji w zakresie wniosku E. Sp. z o.o. we W. z 14 września 2015 r., dotyczącego potwierdzenia polskiego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego.

Sąd Apelacyjny stwierdził, że wnioskodawca - przedsiębiorca jest legitymowany do wystąpienia do organu rentowego o wydanie pisemnej interpretacji również w odniesieniu do przepisów rozporządzenia Parlamentu i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz rozporządzenia Parlamentu i Rady (WE) z 16 września 2009 r. nr 987/2009 dotyczącego wykonania rozporządzenia nr 883/2004 w zakresie, w jakim przepisy te regulują zasady ustalania właściwego ustawodawstwa z zakresu zabezpieczenia społecznego. W przypadku bowiem gdy z mocy przepisów tych rozporządzeń dla danego przedsiębiorcy (pracowników przedsiębiorcy) właściwe będzie polskie ustawodawstwo z zakresu zabezpieczenia społecznego, będzie on zobowiązany do opłacania (odprowadzania) składek na ubezpieczenia społeczne w Polsce. Nie jest zatem właściwe stanowisko pozwanego, że kwestia ustalenia właściwego ustawodawstwa nie należy do kategorii spraw wymienionych w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zagadnienie podlegania ubezpieczeniom społecznym jest kwestią wtórną w stosunku do ustalenia, jakiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego podlegają pracownicy. Ustalenie ustawodawstwa dla właściwego kraju w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym jest sprawą pierwszorzędną, bo od właściwego zinterpretowania norm kolizyjnych zawartych w rozporządzeniach unijnych zależeć będzie obowiązek płatnika zgłoszenia pracowników do ubezpieczeń społecznych, naliczania i opłacania należnych składek. Stosownie do art. 19 ust. 2 rozporządzenia nr 987/2009, na wniosek zainteresowanego lub pracodawcy instytucja właściwa państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo ma zastosowanie zgodnie z przepisami rozporządzenia podstawowego, poświadcza, że to ustawodawstwo ma zastosowanie oraz w stosownych przypadkach wskazuje, jak długo i na jakich warunkach ma ono zastosowanie. Organ danego państwa, w tym ZUS, ustala właściwe ustawodawstwo dla przedsiębiorców w zakresie podlegania ich pracowników ubezpieczeniom społecznym. W tym celu wydaje na wniosek płatnika zaświadczenia o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego, mającym zastosowanie do osoby uprawnionej - A1. Wnioskodawca przedstawił we wniosku konkretne zagadnienie, które nie ma charakteru abstrakcyjnego. Mimo że dotyczy zdarzenia przyszłego, to jednak u podstaw interpretacji leży zagadnienie stosunku ubezpieczenia społecznego (określenie właściwego ustawodawstwa, z czego wynika podleganie ubezpieczeniom przez pracowników przedsiębiorcy). Organ rentowy winien się zatem wypowiedzieć co do właściwego ustawodawstwa i obwiązany jest poddać ocenie prawnej wszystkie te stosunki i zdarzenia prawne, które prowadzą do zastosowania określonego przepisu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i jej aktów wykonawczych, przy uwzględnieniu jednakże, czy w określonej sytuacji faktycznej w ogóle mają zastosowanie przepisy polskiego prawa ubezpieczeń społecznych. Wnioskodawca dostatecznie zindywidualizował przyszłą sytuację dotyczącą kwestii prawnej wymagającej interpretacji. Przedsiębiorca zwracając się do organu rentowego o dokonanie interpretacji prawnej dotyczącej zdarzeń przyszłych może w ten sposób planować politykę płac i zatrudnienia przyszłych pracowników.