Wyrok SN z dnia 19 czerwca 2018 r., sygn. I CSK 531/17

Dominujący pogląd doktryny uznaje warunek za składnik treści czynności prawnej (postanowienie), uzależniający jej skuteczność prawną od zdarzenia o wskazanym charakterze. Warunek ma znaczenie accidentale negotii i w "sensie technicznym" postać zastrzeżenia. Warunkowa czynność prawna skutkuje związaniem stron czynnością prawną dotąd, dopóki zdarzenie przyszłe i niepewne się nie ziści. Oznacza to, że oświadczenia stron są definitywne w chwili zawarcia umowy, tylko jej skuteczność zależna jest od spełnienia warunku. Ziszczenie się (lub nieziszczenie) zdarzenia, od tego momentu i bezpośrednio powoduje uzyskanie, zmianę lub utratę praw lub obowiązków (zobowiązań) przez strony umowy. Art. 89 k.c. przewiduje tylko jeden podział warunków - według kryterium skutków czynności prawnych - na zawieszające (ziszczenie się powoduje powstanie skutku) i rozwiązujące (ziszczenie się powoduje ustanie skutku). Warunek musi być oznaczony precyzyjnie.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Władysław Pawlak (przewodniczący)

SSN Grzegorz Misiurek

SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa Skarbu Państwa - Ministra Finansów przeciwko Bankowi S. S.A. w K., Bankowi B. S.A. w G., Bankowi Z. S.A. w W. i Bankowi P. S.A. w W. o ustalenie i zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 19 czerwca 2018 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 2 marca 2017 r., sygn. akt VI ACa (...),

1) oddala skargę kasacyjną,

2) zasądza od powoda na rzecz pozwanych kwoty po 18.750,- (osiemnaście tysięcy siedemset pięćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powód Skarb Państwa - Minister Finansów wniósł o ustalenie, że umowa kredytu konsorcyjnego z dnia 4 marca 1997 r. zawarta pomiędzy L. sp. z o.o. a Bankiem Z. S.A., Bankiem S. S.A., Bankiem H. S.A., Bankiem K. S.A. i (...) Bankiem S.A. wygasła w dniu 28 lutego 1998 r. na skutek ziszczenia się zastrzeżonego w niej warunku, polegającego na dostarczeniu oznaczonych dokumentów oraz o ustalenie nieistnienia zobowiązania Skarbu Państwa wobec pozwanych z tytułu umowy poręczenia zawartej w dniu 1 lipca 1997 r. pomiędzy Skarbem Państwa reprezentowanym przez Ministra Finansów a (... ) Bankiem S.A., działającym w imieniu konsorcjum wskazanych Banków. Wobec wyegzekwowania przez pozwanych należności w toku postępowania, a następnie uzyskania przez powoda w wyniku postępowania upadłościowego części należności doszło do zmiany powództwa. Ostatecznie sprecyzowanym żądaniem pozwu powód wniósł o zasądzenie od (... ) Bank S.A. (z tytułu własnego zobowiązania i przejętego po Banku Z. S.A.) kwoty 21 614 966,16 zł z odsetkami, od Banku S. S.A. kwoty 11 035 304,21 zł z odsetkami, od Banku B. S.A. kwoty 11 025575,14 zł z odsetkami i od Banku P. S.A. kwoty 11 035 299,27 zł z odsetkami.