Postanowienie SN z dnia 18 listopada 2016 r., sygn. I UZ 39/16

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Krzysztof Rączka

SSN Krzysztof Staryk

w sprawie z odwołania R.K. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C. o ustalenie ustawodawstwa właściwego, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 18 listopada 2016 r., zażalenia organu rentowego na wyrok Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 11 maja 2016 r., sygn. akt III AUa .../15,

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w [...] do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania zażaleniowego.

Uzasadnienie

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C., decyzją z 14 listopada 2014 r. stwierdził, że ubezpieczony R. K. podlega od 1 lutego 2014 r. ustawodawstwu polskiemu w zakresie ubezpieczenia społecznego. W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony wniósł o ustalenie, że od 1 lutego 2014 r. podlega ustawodawstwu słowackiemu w zakresie ubezpieczeń społecznych ze względu na podjęcie zatrudnienia (pracy najemnej) na Słowacji.

Sąd Okręgowy w C., wyrokiem z 8 maja 2015 r., oddalił odwołanie ubezpieczonego, uznając, że czynności polskiego organu rentowego w zakresie ustalenia ustawodawstwa właściwego zostały podjęte w sposób prawidłowy, zgodny z wymaganiami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U. UE L Nr 166, s. 1 ze zm.) i z wymaganiami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U. UE L Nr 284, s. 1 ze zm.).

Sąd pierwszej instancji ustalił, że ubezpieczony przedłożył organowi rentowemu kopię umowy o pracę zawartej ze słowackim pracodawcą spółką S. s.r.o. z siedzibą w B. Według tej umowy ubezpieczony zobowiązał się do świadczenia pracy na stanowisku przedstawiciela handlowego do spraw produktów i usług świadczonych przez pracodawcę albo klientów pracodawcy, z wynagrodzeniem 2,24 euro na godzinę, bez określenia miesięcznego wymiaru czasu pracy. Słowacka instytucja właściwa, Socjalna Poistovńa, przekazała do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych informacje dotyczące kontroli przeprowadzonych u słowackich pracodawców, którzy zatrudniają osoby prowadzące w Polsce działalność na własny rachunek. Z ustaleń słowackiej instytucji właściwej wynika, że spółka S. s.r.o., jest jedną z firm, w których nie dochodzi do realnego wykonywania pracy przez pracowników (tzw. firm skrzynkowych) i w związku z tym osoby te nie podlegają słowackim przepisom prawnym (dotyczącym ubezpieczeń społecznych). Sąd Okręgowy uznał, że w takiej sytuacji praca najemna nie była realnie wykonywana przez ubezpieczonego i jednocześnie w sprawie zostały spełnione przesłanki konieczne do weryfikacji ubezpieczenia przez polską instytucję ubezpieczeniową - Zakład Ubezpieczeń Społecznych.