Wyrok SN z dnia 5 października 2016 r., sygn. II PK 205/15

1. Istotą regulacji art. 18 § 1 i 2 k.p. jest zatem zagwarantowanie nienaruszania umową o pracę standardów wynikających z przepisów prawa pracy, przy równoczesnej swobodzie stron w kształtowaniu w umowie warunków zatrudnienia w sposób korzystniejszych dla pracownika. W konsekwencji normy prawne konstruowane z przepisów prawa pracy mają, co do zasady, charakter jednostronnie bezwzględnie obowiązujący (semiimperatywny), czyli dopuszczają odstępstwa jedynie na korzyść pracowników.

2. Terminy zawite dochodzenia roszczeń ustanowione w art. 264 § 1 i 2 k.p. dotyczą, obok roszczeń o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne i przywrócenie do pracy, także roszczeń o odszkodowanie z art. 45 § 1 i 56 § 1 k.p. Terminy te nie odnoszą się natomiast do innych kodeksowych roszczeń dotyczących jednostronnego rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy, np. do roszczenia o wynagrodzenie z art. 49 k.p. z tytułu błędnego ustalenia okresu wypowiedzenia. Do tego typu roszczeń zastosowanie ma ogólny termin przedawnienia z art. 291 § 1 k.p. Tym bardziej nie mają one zastosowania do roszczeń o świadczenia związane z ustaniem stosunku pracy, których źródłem nie są przepisy prawa pracy, lecz akt kreujący ów stosunek.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Halina Kiryło (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Krzysztof Rączka

SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

w sprawie z powództwa R.B. przeciwko Wyższej Szkole [...] w [...] o odszkodowanie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 5 października 2016 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 3 lutego 2015 r., sygn. akt III APa .../14,

uchyla zaskarżony wyrok w punktach I, II, III, V i VI i przekazuje sprawę w tym zakresie Sądowi Apelacyjnemu w [...] do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 20 września 2011 r. Sąd Okręgowy w [...] oddalił powództwo Z.B. przeciwko Wyższej Szkole [...] w [...] o zasądzenie kwoty 302.400 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 września 2008 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za okres, do końca którego miała trwać łącząca strony umowa o pracę. Na skutek apelacji powoda, Sąd Apelacyjny w [...] wyrokiem z dnia 7 sierpnia 2012 r. uchylił zaskarżone orzeczenie i przekazał sprawę Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Ponownie rozpoznając sprawę, Sąd Okręgowy w [...] wyrokiem z dnia 12 grudnia 2013 r. oddalił powództwo i zasądził od następczyni prawnej powoda R.B. na rzecz Wyższej Szkoły [... ] w [... ] kwotę 5.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.