Wyrok SN z dnia 27 stycznia 2016 r., sygn. I PK 25/15

1. Nawet pracownik, który według pracodawcy jest zatrudniony w systemie zadaniowym, nie może być pozbawiony roszczenia o wynagrodzenie za pracę ponad normy czasu pracy, jeżeli powierzonych mu obowiązków obiektywnie nie mógł wykonać w ramach tych norm. Zlecanie pracownikowi zadań, których wykonanie w normalnym czasie pracy jest niemożliwe, trzeba przy tym kwalifikować jako równoznaczne z poleceniem świadczenia pracy w czasie przekraczającym normy czasu pracy.

2. Jeżeli pracownik w określonym czasie wykonywał pracę w godzinach nadliczbowych, za którą przysługuje wynagrodzenie w kwocie wyższej niż uzgodniony między stronami ryczałt, to należy mu się wynagrodzenie w części przewyższającej ryczałt.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Romualda Spyt

SSN Krzysztof Staryk

w sprawie z powództwa H. J. przeciwko D. Spółce z o.o. w O. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 27 stycznia 2016 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 23 września 2014 r.,

uchyla zaskarżony wyrok w pkt I, III, IV, V i VII i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powód H. J. wniósł o zasądzenie od pozwanej D. Polska Spółki z o.o. kwoty 146.491,04 zł z odsetkami tytułem wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych w okresie od sierpnia 2009 r. do lipca 2012 r.

Sąd Okręgowy w O. ustalił, że powód był zatrudniony u strony pozwanej od 1 lutego 2003 r. do 20 lipca 2012 r. na stanowisku szefa kuchni, początkowo na czas określony, a od 1 października 2004 r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Pismem z dnia 30 września 2007 r. pozwana wypowiedziała mu warunki pracy i płacy w zakresie dotyczącym wynagrodzenia za pracę, czasu pracy oraz wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej. Po upływie okresu wypowiedzenia - od 1 stycznia 2008 r. - obowiązywały następujące warunki pracy i płacy: wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 4.000 zł, ryczałt za pracę w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej w wysokości 20% podstawy wynagrodzenia oraz premia uznaniowa regulaminowa. Miejscem świadczenia pracy powoda jako szefa kuchni był statek wycieczkowy MS "C.", który cumował w P. przy Ośrodku Wypoczynkowym, którego pozwana była dzierżawcą. W okresie letnim statek wykonywał tygodniowe rejsy wypoczynkowe. W sezonie (mniej więcej od połowy kwietnia do października każdego roku) powód generalnie świadczył pracę w godzinach od 6.30 (czasami od 6.00) do 21.30 - 22.00 (czasami do 23.00). Biorąc za podstawę taki czas pracy, a w sytuacji braku jakichkolwiek danych w dokumentacji - godziny od 6.30 do 20.00, natomiast w wypadku, gdy nie było grup turystycznych - 8 godzin na dobę, Sąd pierwszej instancji dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu księgowości na okoliczność wyliczenia wynagrodzenia powoda za pracę w godzinach nadliczbowych w okresach od 1 sierpnia 2009 r. do 30 października 2009 r., od 1 kwietnia 2010 r. do 30 października 2010 r., od 1 kwietnia 2011 r. do 30 października 2011 r. i od 1 kwietnia 2012 r. do 31 lipca 2012 r., przy przyjęciu, że w spornych okresach powód świadczył pracę przy zastosowaniu podstawowej normy czasu pracy w czteromiesięcznym okresie rozliczeniowym. Zdaniem Sądu Okręgowego, mimo wpisania w treści łączącej strony umowy o pracę zadaniowego systemu czasu pracy, w rzeczywistości system ten bowiem nie obowiązywał, skoro pracodawca nie określił konkretnych zadań i sposobu ich realizacji przez powoda. Również ustalenie ryczałtu za pracę w godzinach nadliczbowych nie zwalniało pozwanej z obowiązku zapłaty powodowi wynagrodzenia za przepracowane ponad normę godziny. W konsekwencji powodowi należne jest na podstawie art. 151 § 1 k.p. i art. 151 § 2 k.p. wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych w wysokości wyliczonej przez biegłego w wersji II opinii, czyli po odliczeniu ryczałtów wypłaconych w poszczególnych miesiącach łącznie 146.669, 43 zł. Z uwagi na to, że kwota ta okazała się wyższa od żądanej przez powoda, Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 7 listopada 2013 r. w całości uwzględnił powództwo.