Wyrok SN z dnia 26 października 2016 r., sygn. III CSK 312/15

Skoro kara umowna jest sankcją cywilnoprawną za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania przez dłużnika to nie można przyjąć, że będzie on zobowiązany do zapłaty kary umownej także w sytuacji, gdy niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest spowodowane okolicznościami, za które odpowiedzialność ponosi wierzyciel. Okolicznością ograniczającą zakres odpowiedzialności dłużnika za nienależyte wykonanie zobowiązania polegające na opóźnieniu świadczenia może być także obiektywnie istniejąca i niezależna od niego przyczyna, czasowo uniemożliwiająca wykonanie zobowiązania. Zastrzeżenie kary umownej "na wypadek odstąpienia" traktować należy jako postanowienie zwierające skrót, przez który strony zmierzają do nałożenia na jedną z nich obowiązku zapłaty kary umownej za niewykonanie lub nieprawidłowe wykonanie zobowiązania niepieniężnego, które stanie się podstawą odstąpienia od umowy przez drugą stronę. Odmienność tej kary nie dotyczy zatem przesłanek jej powstania, lecz zakresu naprawienia potencjalnej szkody.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Anna Owczarek (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Jan Górowski

SSN Monika Koba

w sprawie z powództwa O. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowo-Akcyjnej w [...] przeciwko I. spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 26 października 2016 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 7 maja 2015 r., sygn. akt I ACa ... /15,

uchyla punkt 1. ppkt I w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach procesu, punkt 1. ppkt II oraz punkt 3. i przekazuje sprawę w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w [...]; pozostawia temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powódka O. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. [...] wniosła o zasądzenie od pozwanej I. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B. kwoty 110.000 zł z ustawowymi odsetkami tytułem części kary umownej, należnej wobec odstąpienia przez inwestora od umowy na skutek opóźnienia w wykonaniu robót budowlanych, przekraczającego 14 dni w stosunku do harmonogramu w okresie dwóch pierwszych miesięcy.