Wyrok SN z dnia 16 czerwca 2016 r., sygn. V CSK 581/15

1. Zakresy opisanych w art. 410 § 2 k.c. sytuacji, w których przysługują poszczególne wymienione w tym przepisie roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia, nie pokrywają się ani się nie krzyżują.

2. Roszczenie o zwrot świadczenia z powodu nieosiągnięcia zamierzonego celu łączy się, w szerszym ujęciu, ze spełnieniem świadczenia ze względu na, znany i akceptowany przez odbiorcę świadczenia, przyszły rezultat prawny lub gospodarczy, który się nie ziścił. Objęty porozumieniem stron cel świadczenia, którego nieosiągnięcie spowoduje powstanie roszczenia, nie może być przy tym tożsamy z zamiarem wykonania zobowiązania. Jeżeli nie zostanie osiągnięty cel polegający na wykonaniu zobowiązania, mogą powstać innego rodzaju roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia (condictio indebiti, condictio sine causa lub condictio causa finita), a nigdy condictio causa data causa non sekuta.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący)

SSN Irena Gromska-Szuster

SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa M. D. przeciwko H. I. i A.I. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 16 czerwca 2016 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 29 czerwca 2015 r.,

1) oddala skargę kasacyjną,

2) zasądza od powoda na rzecz każdej z pozwanych po 1800 (tysiąc osiemset) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

M. D. w pozwie z 16 grudnia 2013 r. wniósł o zasądzenie od H. I. i A.I. solidarnie 191.470 zł z ustawowymi odsetkami od 25 kwietnia 2004 r. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że w okresie od 15 kwietnia 2002 r. do 18 marca 2003 r. zapłacił pozwanym w różnych kwotach łącznie 191.470 zł, mając nadzieję na finansowy rozwój spółki z ograniczoną odpowiedzialnością A., którą założył wspólnie z pozwanymi w dniu 15 stycznia 2002 r., oraz licząc na przeniesienie na tę spółkę umowy najmu lokalu w W., R. zawartej z Gminą W. przez pozwane jako wspólniczki spółki cywilnej - prowadzące następnie działalność w formie spółki jawnej (A. Spółka jawna H. I. i s-ka z siedzibą w W., R.).