Wyrok SN z dnia 12 maja 2016 r., sygn. I CSK 242/15

Zasady postępowania nakazowego nie pozwalają bowiem sądowi na zasądzenie należności dochodzonej w tym postępowaniu, na innej podstawie faktycznej niż określona przez powoda, a w szczególności na zasądzenie należności nie udowodnionej dokumentem stanowiącym podstawę żądania wydania nakazu zapłaty.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)

SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)

SSN Teresa Bielska-Sobkowicz

w sprawie z powództwa A. K. przeciwko Skarbowi Państwa - Nadleśniczemu Nadleśnictwa K. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 12 maja 2016 r.,skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 18 grudnia 2014 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 30 października 2013 r. Sąd Okręgowy w K. nakazał pozwanemu Skarbowi Państwa Państwowemu Gospodarstwu Leśnemu Lasy Państwowe Nadleśnictwu K. zapłatę na rzecz powoda A. K. kwoty 1 345 633 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 22 października 2013 roku do dnia zapłaty. Wyrokiem z dnia 8 maja 2014 roku, Sąd Okręgowy w R. uchylił ten nakaz zapłaty i oddalił powództwo. Sąd ustalił, że w dniu 4 września 2012 r., po wyborze oferty M. B., strona pozwana zawarła z nim umowę w trybie ustawy Prawo zamówień publicznych, na wykonanie zadania "Przebudowa i budowa drogi leśnej R." za wynagrodzeniem w kwocie 1 757 172, 49 zł netto (2 161 322,16 zł brutto). M. B. zadeklarował samodzielną realizację tego zadania, bez udziału podwykonawców, chociaż nie dysponował sprzętem ani pracownikami i w dniu 10 września 2012 roku zawarł z powodem A. K. umowę na wykonanie przez powoda drogowych robot budowlanych o zakresie objętym umową z dnia 4 września 2012 roku za wynagrodzeniem w kwocie 1 558 430 zł netto (1 916 869,19 zł brutto). Różnica między wynagrodzeniem ustalonym w umowie M. B. z Nadleśnictwem a wynagrodzeniem za te roboty określonym w umowie z powodem miała stanowić "prowizję" M. B. M. B. nie zwrócił się do pozwanego Nadleśnictwa z wnioskiem o zmianę zawartej umowy poprzez wprowadzenie w niej zapisu o wykonaniu umowy przez podwykonawcę lub powierzenie podwykonawcy realizacji części robót. W dniu 11 września 2012 r. pełnomocnik powoda - jego ojciec T. K.- zwrócił się do pozwanego Nadleśnictwa o podpisanie umowy przelewu wierzytelności przyszłej w kwocie 1 916 869,19 zł przysługującej M. B. (cedentowi) wobec Nadleśnictwa (zobowiązanego) na podstawie umowy o roboty drogowe z dnia 4 września 2012 r., na rzecz A. K. (cesjonariusza). Pozwany odmówił jednak podpisania tej umowy, wobec czego umową z dnia 8 października 2012 roku M. B. sprzedał A. K. przysługującą zbywcy w stosunku do pozwanego Nadleśnictwa wierzytelność w kwocie 1 943 000 zł brutto za roboty drogowe objęte umową z dnia 4 września 2012 roku za cenę wynoszącą 1 943 000 zł brutto. Kontrahenci ustalili, że cena ta zostanie zapłacona przez A. K. przez rozliczenie umów sprzedaży i dostawy materiałów oraz usług świadczonych przez A. K. na budowach prowadzonych przez M. B. W dniu 9 października 2012 r. M. B. zawiadomił pozwanego o tej umowie. Pismem z dnia 11 października 2012 r. Nadleśnictwo poinformowało M. B., że dokona zapłaty kwoty 1 943 000 zł brutto na konto A. K., dopiero po odbiorze od M. B. robót objętych umową z dnia 4 września 2012 roku i wystawieniu przez M. B. na rzecz Nadleśnictwa faktury za odebrane roboty drogowe. W dniu 28 grudnia 2012 r. A.K. wykonał część robot drogowych, które M. B. zgłosił do odbioru przez pozwanego. Roboty te zostały odebrane, a część objętej wystawioną przez M.. fakturą nr 38/12/2012, należności w kwocie 596 366,89 zł została przez pozwanego przelana w dniu 11 stycznia 2013 roku na rachunek bankowy A.K. zgodnie z wnioskiem M. B. W dniu 30 lipca 2013 roku powód zakończył realizację robót drogowych, które zostały odebrane przez M. B. Następnie M. . zgłosił te roboty Nadleśnictwu, które w dniu 31 lipca 2013 roku dokonało ich odbioru. W dniu 17 września 2013 r. M. B. jako sprzedawca wystawił Nadleśnictwu K. jako nabywcy fakturę nr 7/09 /2013 na kwotę 1 472 424,71 zł za odebrane roboty. Powód jako sprzedawca wystawił M. B. jako nabywcy fakturę VAT nr 11/2013 z dnia 2 września 2013 r. na kwotę 1 345 633 zł tytułem wynagrodzenia za przebudowę drogi leśnej i zwrócił się do pozwanego Nadleśnictwa o zapłatę tej należności na podstawie umowy z dnia 8 października 2012 roku łączącej powoda z M. B. W dniu 11 października 2013 r. Nadleśnictwo odmówiło zapłaty, wskazując, że wierzytelność przysługująca M. B. z tytułu wynagrodzenia za roboty objęte umową z dnia 4 września 2012 roku została zajęta przez organy egzekucyjne i dlatego pozwany jako dłużnik zajętej wierzytelności wpłacił tę kwotę do depozytu sądowego w dniu 30 września 2013 r. Postanowieniem z dnia 21 października 2013 r. Sąd Rejonowy w P. zezwolił Nadleśnictwu K. na złożenie do depozytu sądowego kwoty 1 472 424,71 zł tytułem należności objętej fakturą VAT nr 07/09/2013 z dnia 17.09.2013 r. wystawioną przez M. B. z uwagi na zgłoszenie roszczenia do tej kwoty przez A. K. i zajęcia jej przez administracyjny organ egzekucyjny oraz komorników sądowych, z tym zastrzeżeniem, że kwota ta zostanie wypłacona po sporządzeniu przez właściwego komornika planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji z wierzytelności. Na skutek apelacji A. K. od tego postanowienia, Sąd Okręgowy w P. zmienił je w ten sposób, że oddalił wniosek Nadleśnictwa.