Wyrok SN z dnia 28 stycznia 2016 r., sygn. III CSK 79/15

1. Zasada swobody kształtowania treści statutu przez spółdzielnię, wynikająca z samorządności spółdzielni, jest ograniczona przez przepisy bezwzględnie obowiązujące, zakładające trwałość stosunku członkostwa, ograniczające sposoby rozwiązania go oraz gwarantujące członkowi prawo poddania kontroli czynności organów spółdzielni w tej kwestii. Nie ma podstaw do uznania, że w tej istotnej materii ustawa pozostawiła spółdzielni swobodę decydowania o innym sposobie ustania członkostwa niż przewidziane ustawą.

2. Ze względu na brak przesłanki w postaci "czynienia użytku ze swego prawa" nie dojdzie do zastosowania art. 5 k.c. w sytuacji nieważności czynności prawnej uwzględnianej przez sąd z urzędu. Nieważność stanowi sankcję sprzeczności dokonanej czynności z ustawą, która następuje z mocy prawa.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)

SSN Antoni Górski

SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)

Protokolant Bożena Kowalska

w sprawie z powództwa R. S. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej [...] o ustalenie, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 28 stycznia 2016 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 8 października 2014 r.,

1) oddala skargę kasacyjną;

2) zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt) tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w K. ustalił, że istnieje stosunek członkostwa powoda w pozwanej Spółdzielni.

Orzeczenie to wynika z następujących ustaleń:

W dniu 9 sierpnia 1999 r. powód zawarł z pozwaną dwie umowy o sfinansowaniu kosztów budowy mieszkań własnościowych w stanie wykończonym z komórką lokatorską, a od 1997 r. jest członkiem Spółdzielni. W dniu 19 kwietnia 2001 r. powód zawarł z pozwaną umowy o ustanowieniu odrębnej własności lokali mieszkalnych nr 14 i 15 przy ulicy H. [...], których własność została przeniesiona na niego i jego żonę na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej wraz z udziałem we współwłasności nieruchomości wspólnej. Obecnie powód jest właścicielem lokalu nr 15, a jego była żona lokalu nr 14.