Wyrok SN z dnia 16 kwietnia 2015 r., sygn. III SK 42/14

1. W umowach ubezpieczenia na cudzy rachunek konsumentem może być tylko kontrahent ubezpieczyciela, a nie ubezpieczona osoba fizyczna.

2. Pojęcie konsumenta w umowach ubezpieczenia na życie na cudzy rachunek nie powinno zależeć od tego, której stronie umowy ubezpieczenia konsument złoży wymagane na mocy art. 829 § 2 k.c. oświadczenie woli, tym bardziej że przepis ten nie wymaga złożenia tego oświadczenia ubezpieczycielowi.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Halina Kiryło (przewodniczący)

SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca)

SSN Maciej Pacuda

w sprawie z powództwa N. Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. w W. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów i nałożenie kary pieniężnej, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 16 kwietnia 2015 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 9 października 2013 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes Urzędu) decyzją z 8 czerwca 2010 r. uznał za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów praktykę N. Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. z siedzibą w W. (powód) polegającą na stosowaniu we wzorcach umownych wykorzystywanych w kontaktach z konsumentami w ramach świadczenia usług ubezpieczeniowych postanowień sprzecznych z art. 808 § 2 k.c. oraz art. 817 § 1 k.c. Za stwierdzone naruszenie zakazu z art. 24 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331, ze zm., uokik) Prezes Urzędu wymierzył powodowi karę pieniężną w wysokości 727.181,00 zł.

Sąd Okręgowy - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyrokiem z 27 grudnia 2012 r., oddalił odwołanie powoda.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej powód zawiera z konsumentami umowy ubezpieczenia na życie i dożycie, a w kontaktach z nimi posługuje się przygotowanymi przez siebie wzorcami umownymi, w tym ogólnymi warunkami ubezpieczenia (OWU): 1) Ogólne Warunki Ochronnego Ubezpieczenia na Życie [...].; 2) Ogólne Warunki Grupowego Ubezpieczenia na Życie i Dożycie "[...]"; 3) Ogólne Warunki Grupowego Ubezpieczenia na Życie i Dożycie "[...]"; 4) Ogólne Warunki Ubezpieczenia na Życie i Dożycie "[...]."; 5) Ogólne Warunki Ubezpieczenia na Życie z Opcjami Dodatkowymi "[...]"; 6) Ogólne Warunki Ubezpieczenia na Życie z Opcjami Dodatkowymi "[...]"; 7) Ogólne Warunki Ubezpieczenia na Życie z Opcjami Dodatkowymi "[...]"; 8) Ogólne Warunki Ubezpieczenia Na Życie z Opcjami Dodatkowymi "[...]"; 9) Ogólne Warunki Ubezpieczenia Na Życie z Opcjami Dodatkowymi "[...]"; 10) Ogólne Warunki Ubezpieczenia na życie osób zaciągających kredyty bankowe "[...]"; 11) Szczególne warunki grupowego ubezpieczenia na życie osób zaciągających kredyty hipoteczne w [...] Bank S.A.; 12) Ogólne Warunki grupowego ubezpieczenia na życie użytkowników płatniczych kart kredytowych [...] Bank S.A.; 13) Umowa Grupowego Ubezpieczenia na życie Użytkowników Płatniczych Kart Kredytowych w [...] Bank S.A.