Wyrok SN z dnia 27 sierpnia 2014 r., sygn. III KRS 36/14

1. W przypadku ubiegania się kilku osób o jedno stanowisko sędziowskie wskazane jest wyjaśnienie w uzasadnieniu uchwały sytuacji poszczególnych kandydatów w aspekcie zastosowanych przez Radę kryteriów oceny. Zakres rozważań dotyczących poszczególnych kandydatów może być zróżnicowany w zależności od potrzeb, przy czym powinien on być szerszy w stosunku do kandydatów mających zbliżoną sytuację, lokujących się przy granicy rozdzielającej uchwały pozytywne dla kandydatów od uchwał negatywnych.

2. Żadne z kryteriów przyjętych przez KRS przy ocenie kandydatów do pełnienia urzędu sędziego nie ma charakteru decydującego, ani też nie jest koniecznie wymagane uszeregowanie kandydatów w oparciu o każde z nich. Decyduje ocena całościowa wynikająca z łącznego zastosowania tych kryteriów. Chociaż wyniki głosowania w kolegium i zgromadzeniu ogólnym sędziów właściwego sądu nie wiążą Krajowej Rady Sądownictwa w ocenie kandydata na wolne stanowisko sędziowskie, to jednak są one istotne z punktu widzenia art. 35 ust. 2 pkt 2 ustawy o KRS i dlatego Krajowa Rada Sądownictwa dokonując wyboru określonego kandydata powinna umotywować swój wybór, gdyby dotyczył on osoby, która uzyskała mniejsze poparcie środowiska zawodowego.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Halina Kiryło (przewodniczący)

SSN Zbigniew Korzeniowski

SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca)

w sprawie z odwołania K. S. od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa Nr .../2014 z dnia ... 2014 r. w przedmiocie przedstawienia wniosku o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, ogłoszonym w Monitorze Polskim z udziałem: J. S. i J. W. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 27 sierpnia 2014 r.,

w zakresie dotyczącym: J. S., J. W. oraz K. S. uchyla zaskarżoną uchwałę i sprawę przekazuje Krajowej Radzie Sądownictwa do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Uchwałą z dnia ... 2014 r., nr .../2014, Krajowa Rada Sądownictwa - powołując się na art. 3 ust. 1 pkt 2 i art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz. U. Nr 126, poz. 714 ze zm.; dalej jako: "ustawa o KRS") - postanowiła: przedstawić Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego kandydaturę radcy prawnego J. S. oraz kandydaturę radcy prawnego J. W.(pkt I. ppkt 1.); nie przedstawiać Prezydentowi RP z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego pozostałych kandydatur osób biorących udział w konkursie w tym kandydatury radcy prawnego K. S. (pkt I. ppkt 2.). W pkt II uchwały KRS postanowiła na podstawie art. 41 ustawy o KRS umorzyć postępowanie z wniosku J. M., A. T., A. T. W uzasadnieniu powyższej uchwały Rada przedstawiła, że na dwa wolne stanowiska sędziego w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym, ogłoszone w Monitorze Polskim zgłosiło się siedemnastu kandydatów. J. S. w 1997 r. ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie [...] z oceną bardzo dobrą. Po odbyciu aplikacji radcowskiej, w maju 2002 r. złożyła egzamin radcowski, uzyskując łączną ocenę bardzo dobrą i została wpisana na listę radców prawnych Okręgowej Izby Radców Prawnych. Od września 2001 r. jest zatrudniona w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w [...], początkowo na stanowisku referenta prawnego, a następnie na stanowisku radcy prawnego w Wydziale Obsługi Prawnej; obowiązki te wykonuje do chwili obecnej. Od 1 października 2002 r. kandydatka była zatrudniona na stanowisku asystenta w Katedrze Prawa Cywilnego i Handlowego Uniwersytetu [...], a od sierpnia 2005 r. na stanowisku asystenta w Katedrze Prawa Własności Intelektualnej na tej uczelni. Po przedstawieniu rozprawy doktorskiej na temat: "[...]", uchwałą Rady Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu [...] z dnia 12 czerwca 2008 r. kandydatka uzyskała stopień naukowy doktora nauk prawnych. Od dnia 1 października 2008 r. została mianowana na stanowisko adiunkta na tym Uniwersytecie, które zajmuje do chwili obecnej. Kandydatka w 2002 r. ukończyła z wynikiem bardzo dobrym dwusemestralne studia podyplomowe w Szkole Biznesu w zakresie Administracji Publicznej w Unii Europejskiej. Wykonując zawód radcy prawnego J.S. świadczyła również, na podstawie umów cywilnoprawnych, pomoc prawną na rzecz Urzędu Gminy w N., Polskiego Towarzystwa Informatycznego oraz Szkoły Biznesu. Od 1 lutego 2013 r. do chwili obecnej wykonuje obsługę prawną Delegatury Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Dokonujący oceny kwalifikacyjnej kandydatki sędzia NSA w stanie spoczynku - po przeprowadzonej analizie jej pracy - stwierdził, że lektura pism wnoszonych przez kandydatkę w imieniu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wskazuje na jej wysoki profesjonalizm. Pisma te cechuje pełna przejrzystość formalna i wzorowa poprawność językowa, zawarte w nich żądania i wnioski formułowane są w sposób nie pozostawiający wątpliwości co do ich treści, a ich uzasadnienia charakteryzują się wszechstronną i wyczerpującą argumentacją. Pozwalają w pełni na poznanie stanowiska reprezentowanej przez kandydatkę strony procesowej. J. S. spełnia wszystkie wymogi formalne określone w art. 6 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych. W ocenie sędziego wizytatora dotychczasowy przebieg kariery zawodowej kandydatki, dorobek dydaktyczny i naukowy, udział w postępowaniach przed organami administracyjnymi oraz przed sądami powszechnymi i administracyjnymi, wskazujący na jej doświadczenie także w stosowaniu prawa administracyjnego, pozwalają wyprowadzić wniosek, że przy właściwych sobie cechach charakteru kandydatka stwarza poważną nadzieję na należyte wykonywanie obowiązków sędziowskich w sądzie administracyjnym. Kolegium Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na posiedzeniu w dniu 28 czerwca 2013 r. oddało na kandydatkę 2 głosy "za", przy braku głosów "przeciw" i 3 głosach "wstrzymujących się". Zgromadzenie Ogólne Sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na posiedzeniu w dniu 1 lipca 2013 r. oddało na kandydatkę 1 głos "za". W ocenie Prezesa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego kandydatka posiada duże doświadczenie zawodowe w dziedzinie prawa administracyjnego oraz doświadczenie dydaktyczne. J. W. w czerwcu 1984 r. ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie [...] z oceną bardzo dobrą. Po odbyciu aplikacji radcowskiej, we wrześniu 1989 r. złożyła egzamin radcowski, uzyskując łączną ocenę bardzo dobrą i została wpisana na listę radców prawnych Okręgowej Izby Radców Prawnych. W okresie od 1989 r. do 2002 r. wykonywała zawód radcy prawnego w różnych instytucjach m.in. w Kolegium ds. Wykroczeń w Urzędzie Miasta i Gminy, Regionalnym Biurze Pracy, Urzędzie Miasta i Gminy, Urzędzie Rejonowym, Banku Gospodarki Żywnościowej, PZU Inspektorat w [...]. Z dniem 1 marca 2003 r. została powołana na etatowego członka Samorządowego Kolegium Odwoławczego, którego obowiązki wykonuje do chwili obecnej. Od 25 lipca 2007 r. dodatkowo pełni funkcję Prezesa tego Kolegium. Dokonujący oceny kwalifikacyjnej kandydatki sędzia NSA w stanie spoczynku - po przeprowadzonej analizie jej pracy - stwierdził, że decyzje opiniowanej cechuje właściwy profesjonalizm - są poprawne pod względem formalnym i językowym, zawarte w nich rozstrzygnięcia są sformułowane w sposób zrozumiały i jednoznaczny, a uzasadnienia decyzji są - w zależności od potrzeb - wszechstronnie, jasno i obszernie argumentowane, ze wskazaniem obowiązującego stanu prawnego. Zdaniem sędziego wizytatora taką ocenę badanych aktów potwierdza fakt, że spośród 47 decyzji ostatecznych wydanych z udziałem kandydatki jako sprawozdawcy, jedynie osiem zostało uchylonych na skutek skarg wniesionych do sądu administracyjnego przez strony. Poddane ocenie skargi kasacyjne sporządzone przez kandydatkę, w sposób prawidłowy formułują zarzuty kasacyjne i będące ich konsekwencją wnioski ze wskazaniem ich podstaw prawnych, w sposób czytelny i zrozumiały wskazując przy tym, na czym ma polegać naruszenie prawa przez sąd pierwszej instancji, natomiast uzasadnienia tych zarzutów obszernie i wszechstronnie przytaczają argumenty na ich poparcie. Kandydatka spełnia wszystkie wymogi formalne określone w art. 6 § 1 ustawy - Prawo o ustroju sądów administracyjnych, w szczególności wymóg pozostawania przez dziesięć lat na stanowisku członka samorządowego kolegium odwoławczego, a więc związanym ze stosowaniem prawa administracyjnego. W ocenie sędziego wizytatora dotychczasowy przebieg kariery zawodowej kandydatki, w szczególności wieloletnia praktyka orzecznicza w postępowaniu odwoławczym przed samorządowym kolegium odwoławczym, dobry poziom jej orzecznictwa charakteryzujący się poprawną stabilnością decyzji i umiejętnością argumentacji przyjętego stanowiska, prezentowane cechy charakteru, jak rzetelność i zaangażowanie w pracy, pozwalają na wniosek, że wyprowadzić wniosek, że jej kandydatura stwarza w pełni nadzieję na należyte wykonywanie obowiązków sędziowskich w sądzie administracyjnym. Kolegium Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na posiedzeniu w dniu ... 2013 r. nie oddało na kandydatkę głosów "za", oddało 5 głosów "przeciw" przy braku głosów "wstrzymujących się". Zgromadzenie Ogólne Sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na posiedzeniu w dniu ... 2013 r. nie oddało na kandydatkę głosów "za". W ocenie Prezesa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego kandydatka posiada duże doświadczenie zawodowe w dziedzinie prawa administracyjnego. Zespół członków Krajowej Rady Sądownictwa w dniu ... 2014 r. odbył posiedzenie w przedmiocie przygotowania stanowiska do rozpatrzenia i oceny na posiedzeniu Krajowej Rady Sądownictwa kandydatów na dwa wolne stanowiska sędziowskie w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym. Zespół po przeprowadzeniu narady ocenił, że materiały są wystarczające do zajęcia stanowiska w sprawie i uwzględniając oceny kwalifikacyjne kandydatów, informacje dotyczące posiadanego przez kandydatów doświadczenia zawodowego, poziomu wiedzy w dziedzinie administracji publicznej oraz prawa administracyjnego i innych dziedzin prawa związanych z działaniem organów administracji publicznej, opinie przełożonych, rekomendacje, opinie środowiska sędziowskiego, a także inne dołączone dokumenty jednogłośnie (3 głosami "za") przyjął stanowisko w przedmiocie rekomendacji Krajowej Radzie Sądownictwa kandydatury radcy prawnego J. S. oraz radcy prawnego J. W. Rada podkreśliła, że procedura wyboru kandydata na urząd sędziego ma charakter konkursowy. KRS, kierując się kryteriami ustawowymi, ma za zadanie wybrać najlepszego, spośród bardzo dobrych i dobrych kandydatów. KRS uznała - jak to wskazano w uzasadnieniu uchwały - po wszechstronnym rozważeniu okoliczności, że w niniejszej procedurze konkursowej najlepszymi kandydatami są radca prawny J. S. oraz radca prawny J. W. i ich kandydatury zostaną przedstawione Prezydentowi RP z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu na wolnych stanowiskach sędziowskich w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym. W ocenie KRS za dokonanym wyborem przemawiają ocena kwalifikacji rekomendowanych kandydatek, posiadane długoletnie i wszechstronne doświadczenie zawodowe, wnioski płynące z bardzo dobrych opinii na temat ich pracy, a także ocena Prezesa WSA dotycząca stosowania prawa administracyjnego. J. S. posiada wieloletnie i wszechstronne doświadczenie zawodowe wykonując zawód radcy prawnego. Ponadto posiada stopień naukowy doktora nauk prawnych z zakresu prawa. Obowiązki zawodowe potrafi umiejętnie łączyć z karierą naukową - pracuje na stanowisku adiunkta w Katedrze Własności Intelektualnej Uniwersytetu [...]. Z kolei J. W. od ponad dziesięciu lat zajmuje się prawem administracyjnym, przez pracę w Samorządowym Kolegium Odwoławczym, pełniąc również funkcję jego Prezesa. Wcześniej przez wiele lat wykonywała również zawód radcy prawnego w różnych instytucjach. KRS podkreśliła, że rekomendowane kandydatki nie uzyskały co prawda poparcia środowiska sędziowskiego, jednak należy mieć na uwadze, że nie były one znane w tym środowisku zawodowym, ponieważ pracują poza sądownictwem. Jako osoby nieznane zarówno dla członków Kolegium Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, jak i Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego nie były w ogóle brane pod uwagę w tym środowisku, jako potencjalne kandydatki do objęcia urzędu sędziego tego Sądu. Niewątpliwie miało to wpływ na uzyskany przez kandydatki rezultat głosowania. W ocenie Rady kandydatki posiadają wieloletnie i wszechstronne doświadczenie zawodowe w pracy na różnych stanowiskach, bogatą wiedzę merytoryczną, również w zakresie prawa administracyjnego oraz niezbędne cechy osobowościowe, które pozwalają uznać, że będą rzetelnie wykonywać powierzone obowiązki sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego. KRS wskazała, że kandydaci: J. M., A. T. i A. T. cofnęli zgłoszenie w przedmiotowej procedurze konkursowej. W związku z tym postępowanie w zakresie powyższych kandydatur należało umorzyć jako bezprzedmiotowe (pkt II. uchwały). W ocenie Rady pozostali kandydaci ubiegający się o stanowisko sędziego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego- w tym radca prawny K. S. - nie spełniają w takim stopniu kryteriów ustawowych, jak rekomendowane w niniejszej procedurze konkursowej kandydatki. Według KRS ogólna ocena kwalifikacji tych osób, obejmująca doświadczenie zawodowe, opinie wizytacyjne i służbowe na temat ich pracy, a także oceny na dyplomie ukończenia studiów wyższych i egzaminie zawodowym, nie są w przypadku tych kandydatów tak wyróżniające, jak ocena kwalifikacji J. S. oraz J. W.