Wyrok SN z dnia 1 kwietnia 2014 r., sygn. I UK 393/13

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący)

SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca)

SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

w sprawie z odwołania M. S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o rentę z tytułu niezdolności do pracy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 1 kwietnia 2014 r., skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 8 maja 2013 r.,

1. oddala skargę kasacyjną,

2. przyznaje adw. K. O. od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego kwotę 120 zł (sto dwadzieścia) podwyższoną o kwotę podatku od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej wykonywanej z urzędu w postępowaniu kasacyjnym.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 10 września 2012 r. Sąd Okręgowy w K. zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 31 stycznia 2012 r. i przyznał M. S. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 26 grudnia 2011 r. do kwietnia 2013 r. Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca M. S. urodził się 12 grudnia 1968 r., z zawodu jest mechanikiem maszyn i urządzeń przemysłowych. W dniu 22 lutego 2011 r. wystąpił po raz pierwszy z wnioskiem o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy. Komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z 11 kwietnia 2011 r. uznała, że wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy od dnia 14 września 2010 r. do dnia 31 marca 2012 r. Jednakże decyzją z dnia 25 maja 2011 r. organ rentowy odmówił M. S. przyznania świadczenia rentowego, wskazując, że ostatni okres podlegania przez niego ubezpieczeniom społecznym ustał w dniu 20 sierpnia 2008 r., a zatem niezdolność do pracy nie powstała w okresach, o których mowa w art. 57 ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W okresie od dnia 8 czerwca 2011 r. do dnia 8 września 2011 r. wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w firmie "D." w R. jako pracownik w tartaku. W dniu 24 listopada 2011 r. M. S. ponownie wystąpił z wnioskiem o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy. Komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z 9 stycznia 2012 r. uznała po raz kolejny, że wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy do marca 2012 r., nie stwierdzając jednak u niego całkowitej niezdolności do pracy. W oparciu o opinię biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu psychiatrii i neurologii, Sąd pierwszej instancji ustalił, że u wnioskodawcy występują zaburzenia schizotypowe z komponentem depresyjnym, zespół zależności alkoholowej w okresie abstynencji, stan po urazie głowy w 2007 r. bez następstw neurologicznych. Stan zdrowia wnioskodawcy w okresie od 8 czerwca 2011 r. do 8 września 2011 r. uległ istotnemu pogorszeniu w porównaniu do stanu poprzedniego, co spowodowało u niego częściową niezdolność do pracy do kwietnia 2013 r. W tym stanie sprawy Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie, gdyż spełnia on łącznie wszystkie przesłanki niezbędne do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy wskazane w art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jedn. tekst: Dz.U. 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.). Wskazał, że w celu ustalenia stanu zdrowia wnioskodawcy dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy specjalistów z zakresu neurologii - A. T. oraz psychiatrii - R. Ć. Biegli stwierdzili, że wnioskodawca był częściowo niezdolnym do pracy od czerwca 2010 r., jednakże w okresie od 8 czerwca 2011 r. do 8 września 2011 r. stan jego zdrowia uległ istotnemu pogorszeniu w porównaniu do stanu poprzedniego, co spowodowało u wnioskodawcy częściową niezdolność do pracy do kwietnia 2013 r. Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 26 grudnia 2011 r., tj. od daty zakończenia pobierania zasiłku chorobowego do kwietnia 2013 r. Apelację od powyższego wyroku wywiódł Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zarzucił naruszenie prawa materialnego, w szczególności art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie odwołania. Organ rentowy podniósł, że dokonane przez Sąd pierwszej instancji ustalenia nie dają podstaw do przyznania wnioskodawcy renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Z opinii biegłych lekarzy sądowych wynikało, że wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy od czerwca 2010 r. Częściowa niezdolność do pracy nie powstała zatem w czasie zatrudnienia, ani w ciągu 18-tu miesięcy od jego ustania, gdyż ostatni okres ubezpieczenia ustał w dniu 20 sierpnia 2008 r. Przyznania prawa do świadczenia nie uzasadnia również stwierdzone pogorszenie stanu zdrowia, które zdaniem biegłego psychiatry nastąpiło w czasie zatrudnienia od 8 czerwca 2011 r. do 8 września 2011 r. i nie spowodowało istnienia całkowitej niezdolności do pracy. U wnioskodawcy w czasie ponownego zatrudnienia od 8 czerwca do 8 września 2011 r. nie powstały żadne dodatkowe schorzenia, które stanowiłyby samoistną podstawę orzeczenia częściowej niezdolności do pracy. Ze zgromadzonej dokumentacji wynikało, że w okresie od lipca do sierpnia 2011 r. przebywał on ponownie w Centrum Psychiatrii w M. z powodu rozpoznanych zaburzeń schizotypowych. Mając to na uwadze, organ rentowy, wniósł o uwzględnienie jego apelacji.